Przejedzenie – jak sobie radzić? Jakie są skutki przejadania się?

Jakie są konsekwencje przejadania?

Wśród wielu, mniej lub bardziej poważnych, konsekwencji objadania się wymienia sią:

• bóle brzucha, zgagę, mdłości, wymioty, biegunki;
• nadwagę i otyłość;
• wystąpienie refluksu żołądkowo-przełykowego;
• zaburzenia lipidowe (wzrost poziomy cholesterolu, trójglicerydów);
• wahania poziomu cukru we krwi;
• stłuszczenie wątroby;
• nieprzyjemny zapach z ust;
• pogorszenie samopoczucia.

Skutki przejadania, w postaci bólu brzucha po jedzeniu, senności, zgagi, mdłości, mogą powodować obniżenie nastroju. Warto jednak wiedzieć, że wpływ objadania się na samopoczucie nie ogranicza się wyłącznie do bezpośrednich konsekwencji przyjęcia zbyt dużej ilości pożywienia. W dłuższej perspektywie zaburzenia mikroflory jelit prowadzą do powstawania i utrzymywania się stanów zapalnych w organizmie, których skutki nie dotykają tylko obszaru jamy brzusznej.

Substancje, które organizm wydziela w takiej sytuacji, oddziałują również na mózg, zwiększając ryzyko występowania zaburzeń nastroju. Podobne konsekwencje mają często powtarzające się wahania poziomu glukozy we krwi.

Przejadanie powoduje problemy z trawieniem

W pierwszej kolejności na skutki przejedzenia narażony jest układ pokarmowy. Przyzwyczajony do ciężkiej i wytężonej pracy zostaje obciążony nadmierną ilością pożywienia, które musi strawić, a następnie wchłonąć. Często dodatkowo utrudniamy mu to zadanie, jedząc szybko i niedokładnie przeżuwając kęsy. Pojawiają się typowe objawy niestrawności.

Jeśli objętość pokarmu, która trafia do przewodu pokarmowego jest zbyt duża, będziemy odczuwać bóle brzucha, uczucie ucisku, mdłości, zgagę. Często powtarzające się epizody objadania się podnoszą też ryzyko wystąpienia refluksu żołądkowo-przełykowego, czyli cofania się treści z żołądka do przełyku. Obciążają też nadmierną pracą trzustkę i wątrobę. Oba te organy produkują ważne dla trawienia substancje, takie jak enzymy trawienne czy żółć.

Przeczytaj też: Biegunka po jedzeniu – przyczyny i leczenie

Niestrawione resztki pokarmu, przesuwając się dalej w jelicie, mogą ulegać fermentacji przy udziale bakteryjnej flory jelitowej, sprzyjając powstawaniu substancji szkodliwych dla błony śluzowej jelit. Czasem prowadzi to do zachwiania bardzo wrażliwej równowagi bateryjnej tego odcinka układu pokarmowego, co wiąże się m. in. ze spadkiem odporności, wpływa na nastrój, podnosi ryzyko występowania alergii, ale może także wpływać na wzrost masy ciała.

Częste przejadanie się grozi nadwagą

Nadmierna podaż energii, w tym także duża ilość cukrów prostych, prowadzi do wzrostu wagi i, w konsekwencji, powstawania zjawiska nadwagi i otyłości. Każda dorosła osoba posiada określoną ilość komórek tłuszczowych zwanych adipocytami. Warto wyobrazić sobie je jako puste balony. Jeśli wypełnimy je powietrzem, zwiększą swoją objętość. Jeśli spuścimy z nich powietrze, będą zajmowały mniej miejsca. Komórki tłuszczowe mogą w ciągu całego życia napełniać się tłuszczem lub możemy też znajdujący się w nich materiał spalać, aby uzyskać energię.

Jeżeli regularnie się objadamy, organizm nadmiar kalorii magazynuje w sposób dla niego najbardziej efektywny, czyli właśnie w postaci tkanki tłuszczowej. Dodatkowo nadmierna ilość tłuszczu (szczególnie zlokalizowanego w obrębie pasa) podnosi ryzyko występowania poważnych chorób, takich jak cukrzyca typu 2, miażdżyca czy niektóre typy nowotworów. Zbyt wysoka podaż energii w połączeniu z nieprawidłowym składem jakościowym diety mogą prowadzić do stłuszczenia wątroby i chorób pęcherzyka żółciowego.

Jak zapobiegać przejadaniu się?

Aby zapobiec objadaniu się, warto wprowadzić w diecie kilka prostych zmian:

• planować około 4–6 małych objętościowo, a regularnych posiłków na dobę;
• nie omijać śniadań i kolejnych posiłków w ciągu dnia, to pomoże ograniczyć konsumpcję wieczorem;
• jeść powoli i unikać połykania powietrza w czasie spożywania pokarmu; każdy posiłek powinien zajmować przynajmniej 15 minut;
• w czasie spotkań i imprez starać się wybrać i spróbować tylko wybranej ilości potraw w małych ilościach;
• w czasie posiłku zrezygnować z rozmowy, oglądania telewizji, czytania książki – należy skupić się na jedzeniu;
• unikać wysokokalorycznych przekąsek – nie dają sytości, lecz dostarczają dużej ilości kalorii;
• do każdego posiłku dodawać surowe warzywo lub owoc – zapewniają osiągnięcie uczucia sytości;
• w przypadku pierwszych objawów przejedzenia należy przerwać posiłek i pobudzić prace przewodu pokarmowego poprzez, nawet najmniejszą, aktywność fizyczną, to pozwoli przyspieszyć trawienie; jeśli czujesz, że się przejadłeś wyjdź na spacer – pobudzi to prace przewodu pokarmowego i przyspieszy trawienie;
• gotować na parze i bez tłuszczu, dusić bez obsmażania – takie potrawy łatwiej się trawią i nie obciążają przewodu pokarmowego.

Zioła i przyprawy na poprawę trawienia

Jeśli dojdzie do sytuacji, w której zjemy zbyt duże ilości pokarmu w krótkim czasie, można sięgnąć po napary z ziół ułatwiające trawienie. Do grupy roślin leczniczych usprawniających pracę przewodu pokarmowego zaliczymy:

• miętę,
• pokrzywę,
• koper,
• rumianek,
• mniszek lekarski.

Warto również posiłkować się zieloną i czarna herbatą. Podobne właściwości mają, pobudzające wydzielanie soków trawiennych, przyprawy, które można dodawać do dań na etapie ich przygotowywania. Należą do nich: cynamon, imbir, kminek, bazylia, tymianek, koperek, pieprz, chili.

Innym sposobem na przejedzenie są ziołowe leki na poprawę trawienia. Zawierają wyciągi z wymienionych wyżej ziół. Jest to określona, uzupełniająca się kompozycja ziół, którą trudno stworzyć w domowych warunkach i zalecanych proporcjach. Ziołowe tabletki na niestrawność pomagają zwalczać nieprzyjemne dolegliwości po przejedzeniu – uczucie ciężkości na żołądku, nudności, wzdęcia.