Dieta na zgagę – co i jak jeść, by jej uniknąć i zapobiec nawrotom?

Co może wywołać zgagę? Jakie są najczęstsze przyczyny zgagi?

Jedną z przyczyn zgagi są nieprawidłowe nawyki żywieniowe. Dolegliwość ta może być efektem obniżenia się pH soku żołądkowego lub zbyt mocnego wypełnienia żołądka przez pokarm. Powodem odczuwania zgagi są także zaburzenia funkcjonowania przewodu pokarmowego oraz zaburzenia wydzielania hormonu – cholecystokininy.

Najczęstsze przyczyny zgagi to:

• zbyt częste spożycie produktów powodujących obniżenie pH soku żołądkowego (kawa, alkohol, soki cytrusowe, napoje zawierające kofeinę, napoje gazowane);
• niewłaściwe produkty w diecie (o dużej zawartości tłuszczu, węglowodanów, potrawy ostre i pikantne); nasilają one wydzielanie soku żołądkowego i cholecystokininy osłabiającej działanie dolnego zwieracza przełyku i upośledzającej opróżnianie żołądka;
• zbyt obfite posiłki są przyczyną nadmiernego wypełnienia żołądka i cofania nadtrawionej treści pokarmowej z żołądka do przełyku;
• choroba refluksowa przełyku;
• osłabienie zwieracza przełyku;
• palenie papierosów;
• ciąża;
• pozycja leżąca oraz intensywny wysiłek bezpośrednio po posiłku;
• stany i sytuacje stresowe;
• leki przyjmowane na czczo (kwas acetylosalicylowy, przeciwzapalne leki niesteroidowe).

Choroba refluksowa jest przyczyną zgagi

Refluks żołądkowo-przełykowy to choroba polegająca na zaburzeniu działania zwieracza (przegrody) pomiędzy przełykiem a żołądkiem. Dysfunkcja ta jest przyczyną cofania się treści pokarmowej z żołądka do przełyku. Na skutek tego dochodzi do podrażnienia błony śluzowej w przełyku i stanu zapalnego.

Objawy zgagi wywołane refluksem to:

• uczucie pieczenia i palenia w przełyku,
• przykry, czasami metaliczny posmak w ustach,
• cofanie się treści pokarmowej,
• odbijanie,
• ból za mostkiem,
• nudności i wymioty.

Wszystkie powyższe objawy nasilają się po jedzeniu, stąd bardzo ważne jest wprowadzenie odpowiedniej diety na zgagę, która będzie zawierała produkty łagodzące i jednocześnie zapobiegające ponownemu jej wystąpieniu.

Zatem co na zgagę? Odpowiedź to właściwa dieta oraz prawidłowe zachowania żywieniowe, które pozwolą na złagodzenie objawów zgagi, a czasem nawet ich zniwelowanie do minimum. Pojawienie się dokuczliwych objawów i ich zaostrzenie wiąże się także ze stresem. Jego ograniczenie pozostaje również kluczowe w opanowaniu tej przykrej dolegliwości.

Dieta zapobiegająca występowaniu zgagi

Kaloryczność codziennej diety warto dopasować do indywidualnego zapotrzebowania, aby nie doprowadzać do objadania się oraz dostarczania nadwyżek energii, nadmiaru tłuszczu. Dieta na zgagę jest łatwostrawna i obejmuje grupę produktów zapobiegających nadmiernemu wytwarzaniu kwasu solnego w żołądku. Polecane produkty w diecie na zgagę to:

• warzywa (marchewka, ogórek, ziemniaki, sałata zielona, buraczki),
• dojrzałe owoce,
• pszenne pieczywo,
• chude mięso drobiowe,
• odtłuszczone mleko,
• jogurty, kefiry naturalne.

Dieta na zgagę eliminuje natomiast takie produkty, jak:

• używki (kawa naturalna, alkohol, mocna herbata, napoje gazowane, napoje zawierające kofeinę);
• ostre przyprawy (chrzan, musztarda, pieprz, ostra papryka, ocet, curry, chili, przyprawy na bazie soli, sól używana w nadmiarze, kostki bulionowe);
• żywność, która trawiona jest bardzo długo i zalega w żołądku oraz powoduje wzrost ciśnienia śródbrzusznego – słodycze, kakao, czekolada, wyroby cukiernicze, potrawy smażone na głębokim tłuszczu, tłuste mięsa, wywary, sosy, podroby, konserwy, ryby wędzone, niektóre warzywa (cebula, czosnek, por), orzeszki ziemne;
• produkty bardzo kwaśne, obniżające pH soku żołądkowego (niedojrzałe owoce cytrusowe w nadmiarze, soki pomidorowe i pomidory);
• artykuły o bardzo wysokiej zawartości błonnika, ponieważ mogą nasilać podrażnienie błony śluzowej żołądka.

Skuteczne sposoby na zgagę

Aby trwale pozbyć się zgagi, warto wprowadzić poniższe zalecenia:

• Obserwować swój organizm, aby móc wyeliminować potencjalne przyczyny zgagi.
• Podjąć leczenie dietetyczne (eliminacja produktów nasilających zgagę).
• Zapobiegać nadwadze, otyłości.
• Dbać o regularność posiłków – w ciągu dnia najlepiej spożywać 4–5 niezbyt obfitych posiłków, zachowując odstęp 2–3 godzin przed snem.
• Posiłki muszą być spożywane bez pośpiechu, najlepiej schłodzone, a bezpośrednio po posiłku nie należy wypijać zbyt dużej ilości płynów.
• Wystrzegać się jedzenia przed zaplanowaną aktywnością fizyczną, a bezpośrednio po posiłku unikać pozycji leżącej, natomiast podczas snu dbać o to, aby głowa była możliwie wysoko ułożona.
• Ograniczyć używki (papierosy, alkohol).
• Unikać noszenia zbyt ciasnej odzieży, uciskającej brzuch.

Jeżeli zmiana zachowań żywieniowych nie przynosi oczekiwanego efektu, można zastosować leki neutralizujące soki żołądkowe, zapobiegające podrażnieniom przewodu pokarmowego przez kwas solny, leki, które poprawiają ruchy motoryczne żołądka i przewodu pokarmowego. Wybór leku uzależniony jest od przyczyny powodującej zgagę, dlatego, jeśli problem zgagi się nasila i pojawia bardzo często, konieczna jest konsultacja lekarska.

Zgaga – jak zapobiegać?

Domowe sposoby na zgagę nie dla każdego mogą okazać się skuteczne i nie zawsze zlikwidują zgagę, ale mogą zmniejszyć dolegliwości.

• Zgadze można zapobiegać poprzez wypicie tuż przed posiłkiem niewielkiej ilości wody z miodem lub wody z octem jabłkowym bądź imbirem.
• Jej objawy łagodzi spożywanie bezpośrednio po posiłku produktów o odczynie zasadowym (burak, ogórek, marchewka, sok z marchewki, ziemniak).
• Uczucie pieczenia i palenia w gardle pomoże złagodzić woda z cytryną, herbata z chudym mlekiem, ciepłe chude mleko, przetwory mleczne.
• Dzięki zawartości magnezu i wapnia, migdały zjadane w małych ilościach znoszą uczucie pieczenia w przełyku.
• Napar z siemienia lnianego działa ochronnie na błonę śluzową przewodu pokarmowego.
• Ulgę przy zgadze może przynieść bezcukrowa guma do żucia oraz przeżuwanie surowego imbiru lub nasion jałowca.
• Pomocne przy zwalczaniu zgagi są napary z kminku, imbiru, dziurawca, mniszka lekarskiego, rdestu, prawoślazu, mięty, kwiatu lipy, melisy.