Czy i dlaczego cola jest niezdrowa?

Czy cola jest szkodliwa dla zdrowia?

Napoje typu cola stały się dla wielu, zwłaszcza dla młodego pokolenia, codziennym elementem diety. Dzieci i dorośli uwielbiają jej słodki smak. Serwowana jest do każdego typu posiłków, także w najlepszych restauracjach.

Kampanie reklamowe ukazują napoje typu cola jako jeden z elementów dobrej zabawy czy warunek udanego rodzinnego obiadu. Spożywane są one w ogromnych ilościach zarówno przez osoby dorosłe, jak i przez dzieci i młodzież. Często stanowią jedyne płyny, jakimi organizm zostaje nawadniany. Badania nad wpływem tego typu napojów na zdrowie prowadzi się od wielu lat. Pokazują one wyraźnie, jak niebezpieczne dla zdrowia jest ich regularne spożywanie. Czy i dlaczego cola szkodzi?

Co jest szkodliwe w coli?

Jednym z najbardziej kontrowersyjnych składników tych napojów jest kwas ortofosforowy. Może on zaburzać gospodarkę mineralną organizmu człowieka. Badania wyraźnie wykazały związek między dużym spożyciem napojów typu cola a obniżeniem gęstości mineralnych kości u szczurów. Podobne badania przeprowadzone na ludziach również sugerują, że istnieje taka zależność, szczególnie u kobiet. Jest to związane z zaburzeniami równowagi wapniowo-fosforanowej, która prowadzi do wypłukiwania wapnia z kości.

Duża ilość fosforu w ustroju powoduje także zaburzenie gospodarki magnezu, żelaza oraz potasu. Naukowcy zaobserwowali, że nadmierne spożywanie napojów typu cola prowadzi do osłabienia siły układu mięśniowego. Jest to związane z hipokalemią, czyli obniżeniem poziomu potasu we krwi.

Zawarta w takich napojach kofeina działa moczopędnie – wraz z nieco większą ilością wody tracimy również elektrolity, które musimy uzupełniać, by utrzymać w naszym organizmie homeostazę, czyli stan równowagi.

Czytaj również: Kwas fosforowy (E338) – co to jest? Właściwości, zastosowanie, szkodliwość

Czy cola niszczy zęby?

Wielu z nas słyszało pytania – czy cola rozpuszcza zęby, czy cola jest szkodliwa dla zębów? Niedobór wapnia będzie prowadził do osłabienia szkliwa w stałych zębach i powodował większą podatność na procesy próchnicotwórcze. Producent najbardziej rozpoznawalnej marki tego typu napojów na swojej stronie zaprzecza stwierdzeniu, jakoby kwas ortofosforowy prowadził do zaburzeń stopnia gęstości kości. Argumentuje swoje stanowisko tym, że przeciętny dorosły człowiek, wraz z innymi źródłami z pożywienia, dostarcza dziennie 20 razy więcej fosforu niż zawiera puszka takiego napoju, a główną przyczyną powstawania osteoporozy jest niska podaż wapnia, brak aktywności fizycznej i zmiany hormonalne.

Odnosząc się do takiego stanowiska, warto zauważyć, że w ciągu dnia fosforany dostarczamy także z innymi pokarmami. Nie zmienia to jednak faktu, że napoje typu cola stanowią jedno z istotnych źródeł tego składnika. Szczególnie, że przez amatorów soft drinków spożywane są zwykle w ilości większej niż 250 ml dziennie. Problemem pozostaje także spożycie takich napojów przez dzieci.

Czytaj również: CrossFit – co to jest i na czym polega?

Czy cola pobudza i poprawia nastrój?

Jednym z często wymienianych argumentów w odpowiedzi na pytanie, dlaczego sięgamy po napoje typu cola, jest ich działanie pobudzające. Wynika ono z zwartej w nich kofeiny. To substancja będąca alkaloidem purynowym i występująca naturalne w wielu roślinach. Po spożyciu napoju, który ją zawiera, po około 40 minutach, osiąga swoje maksymalne stężenie w organizmie i zaczyna wywierać wpływ na pracę wielu narządów oraz tkanek. Powoduje przyspieszenie akcji serca, rozszerzenie naczyń krwionośnych i nasila lipolizę w adipocytach, czyli proces spalania tłuszczu.

Efektem jej działania jest zwiększenie wydzielania wielu neuroprzekaźników. Przy spożyciu umiarkowanej ilości kofeiny powoduje ona zwiększenie czujności, koncentracji, pewności siebie, koordynacji ruchowej. Pozwala zmniejszyć odczucie zmęczenia i senności. Jednak już jej nadmierne dawki (powyżej 600 mg) wywołują nieoczekiwane efekty. Powodują spadek wydajności, bezsenność, nadmierne pobudzenie, wzrost napięcia, niepokój, przyspieszenie oddechu.

Kofeina powoduje również wzrost ciśnienia tętniczego skurczowego. Jej stałe spożycie może prowadzić do upośledzenia tolerancji glukozy, zwiększając ryzyko cukrzycy typu 2. Za ilość względnie bezpieczną dla naszego zdrowia uznaje się około 200–300 mg kofeiny dziennie. Jedna puszka napoju typu cola dostarcza około 53 mg tej substancji. Nie trudno zatem przekroczyć zalecaną dawkę. Wystarczy, że wypijemy więcej niż 1,5 litra takiego napoju. Co więcej kofeinę zawiera przecież także wypijana przez nas kawa, herbata czy napoje energetyczne.

Wielu miłośników coli deklaruje, że odczuwa przyjemność po jej wypiciu. Niektórzy mówią nawet o uzależnieniu od coli. Przyczyną tego stanu jest opisane działanie kofeiny oraz czynniki behawioralne.

Czy po coli się tyje?

Napoje typu cola stanowią źródło tzw. pustych kalorii. Cola light i cola zero nie zawierają cukrów, co nie oznacza, że ich picie w dużych ilościach jest bezpieczne dla zdrowia.Poza energią pochodzącą z dużej ilości cukrów prostych nie dostarczają one organizmowi żadnych cennych składników. Naukowcy z USA oszacowali, iż to właśnie słodzone napoje gazowane są odpowiedzialne za 50 proc. nadprogramowych kalorii w naszej diecie, ponieważ często to, co jest wypijane, nie jest traktowane jako źródło energii. Jednak puszka gazowanego napoju typu cola to 140 kcal. Mogłoby wydawać się to stosunkowo małą porcją.

Jeśli jednak weźmiemy pod uwagę fakt, że spożycie tego typu napojów nie kończy się na ilości 250 ml dziennie, okazuje się, że mają one duży udział w ilości energii, jaka jest dostarczana organizmowi w ciągu dnia. Nadmiar kalorii, szczególnie tych pochodzących z cukrów prostych, szybko zostaje zamieniany w tkankę tłuszczową. Prowadzi to do wzrostu masy ciała i, w konsekwencji, występowania zjawiska nadwagi i otyłości.

Zarówno nadwaga, jak i otyłość nie są postrzegane przez naukowców w kategoriach problemu estetycznego. To poważne problemy zdrowotne, społeczne i ekonomiczne. Nadprogramowe kilogramy wiążą się ze znacznym wzrostem ryzyka wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy czy nowotworów. Nadmierne spożywanie napojów typu cola w prosty sposób prowadzi do wytworzenia nadwyżki energii, która zostanie zmagazynowana w postaci tkanki tłuszczowej.

Napoje gazowane a zdrowie – komentarz specjalisty