Czego nie należy jeść na pusty żołądek?

Kawa na czczo – bóle brzucha, wzdęcia, mdłości

Zalety picia kawy nie ograniczają się jedynie do pobudzenia organizmu. Kawa dostarcza antyoksydantów, poprawia koncentrację czy przyspiesza termogenezę, korzystnie wpływając na metabolizm. I choć wypijanie kawy jako pierwszego napoju po przebudzeniu to stosunkowo powszechna praktyka w wielu domach, napoju tego nie powinno się spożywać na czczo.

Kawa zawiera bowiem substancje podrażniające błonę śluzową przewodu pokarmowego. Pobudza wydzielanie soków żołądkowych i może powodować występowanie objawów, takich jak bóle brzucha, zgaga czy mdłości. Szczególnie tyczy się to kawy czarnej, mocnej, parzonej z fusami.

Czy oznacza to, że trzeba zapomnieć o rytuale picia kawy przed śniadaniem? Niekoniecznie, warto jednak zastosować się do kilku prostych zasad:

• zrezygnować z kawy z fusami,
• dodawać do kawy niewielką ilość mleka krowiego lub napojów roślinnych,
• unikać wersji rozpuszczalnej, typu cappuccino lub 3 w 1.

Należy pamiętać, że osoby starsze, cierpiące na nadciśnienie czy osoby z chorobą wrzodową żołądka, dwunastnicy, refluksem żołądkowo-przełykowym i anemią powinny nie tylko unikać picia kawy na czczo, ale całkowicie wykluczyć ją z jadłospisu. W takich wypadkach można zastąpić ją kawą zbożową.

Przeczytaj: Mąka owsiana, właściwości i zastosowanie

Surowe warzywa – nadmiar soków żołądkowych

Warzywa to najzdrowsza grupa produktów, znajdująca się u samej podstawy piramidy żywieniowej. Zaleca się, by spożywać je do każdego posiłku, w tym śniadania. Warto zastanowić się jednak, czy serwowanie na czczo dania opartego głównie na surowych warzywach ma tylko i wyłącznie zalety.

Duża ilość warzyw przyjmowana na pusty żołądek będzie powodowała zwiększenie wydzielania soków żołądkowych, co może stanowić problem dla osób starszych, a także tych:

• ze skłonnością do wzdęć, z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy,
• z nieżytami błony śluzowej przewodu pokarmowego, z refluksem żołądkowo-przełykowym.

Należy jednak zaznaczyć, że dodatek warzyw do śniadania powinien być zdrowym standardem. Ważne, by był to dodatek, a nie najważniejsza część dania. Osobom z obciążonym przewodem pokarmowym możemy zaproponować gotowane warzywa lub też – w niektórych przypadkach – soki warzywne.

Odpowiednia ilość produktów z tej grupy nie tylko dostarcza witamin i minerałów, ale także korzystnie wpływa na utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej, zapobiegając zakwaszeniu organizmu.

Płatki zbożowe z mlekiem – źródło cukru, barwników, tłuszczu

Przez wiele lat płatki z mlekiem były uważane za najlepszą propozycję na pierwszy posiłek w ciągu dnia. Dzisiaj w każdym sklepie mamy do wyboru niezliczone ilości zbożowych produktów śniadaniowych z najróżniejszymi dodatkami. Warto jednak wiedzieć, że taki zestaw nie należy do najzdrowszych.

Przyczyną tego nie jest wcale dodatek owianego złą sławą mleka krowiego. Kupując przetworzone gotowe płatki śniadaniowe i mieszanki musli, bardzo często zaopatrujemy się w źródło:

• węglowodanów prostych o wysokim indeksie glikemicznym, w tym sacharozy czy syropu glukozowo-fruktozowego – ich obecność w posiłki śniadaniowym powoduje gwałtowne podniesienie się poziomu glukozy we krwi i wyrzut insuliny; nie sprzyja to zachowaniu szczupłej sylwetki, utrudnia koncentrację i niekorzystnie wpływa na nastrój;
• barwników i innych substancji celowo dodawanych do żywności, takich jak aromaty – niektóre z nich (np. żółcień chinolinowa czy azorubina) mogą powodować zaburzenia zachowania u dzieci, wpływają także niekorzystnie na florę bakteryjną jelit;
• sodu – jego nadmierne spożycie prowadzi do występowania nadciśnienia i raka żołądka;
• nasyconych kwasów tłuszczowych oraz kwasów tłuszczowych w konfiguracji trans – ich nadmiar zwiększa ryzyko występowania chorób serca.

Dobrym rozwiązaniem dla wielbicieli śniadań na słodko będą dania przygotowane z pełnoziarnistych płatków zbożowych, np. owsianych czy gryczanych z dodatkiem mleka (roślinnego lub krowiego) oraz rozsądnej ilości orzechów, pestek i surowych owoców z niską zawartością węglowodanów, np. kiwi czy cytrusów.

Pikantne potrawy – podrażnienie żołądka i przełyku

Pikantne potrawy i przyprawy – podobnie jak surowe warzywa i owoce spożywane na czczo – będą wzmagały wydzielanie soków żołądkowych. Może to prowadzić do podrażnienia błony śluzowej żołądka i, w przypadku refluksu, przełyku. Objawami takiego stanu będzie występująca zgaga, ból brzucha, a nawet wymioty.

Zaleca się unikanie spożywania na czczo dań bardzo pikantnych, zwłaszcza z dodatkiem przypraw takich jak pieprz, chilli, czosnek, kurkuma, imbir.

Drażnienie błony śluzowej przewodu pokarmowego szczególnie niekorzystne będzie w przypadku osób cierpiących na wrzody, stany zapalne jamy ustnej, nieżyty żołądka czy jelit. Niekorzystnym połączeniem będzie również spożywanie na czczo ostro przyprawionych dań smażonych lub też z dodatkiem dużej ilości surowych warzyw.

Drożdżówka, pączek, pszenna bułka – skok glukozy we krwi

Konsumpcja produktów z oczyszczonej mąki oraz wyrobów cukierniczych na pierwszy posiłek po przebudzeniu stanowi poważny błąd dietetyczny. Zawarte w nich węglowodany są szybko trawione, a następnie wchłaniane, dzięki czemu gwałtownie podnoszą poziom glukozy we krwi. Efektem tego jest duży wyrzut insuliny, pozwalający wykorzystać dostarczony cukier jako paliwo energetyczne dla komórek.

Spożywanie żywności o wysokim indeksie glikemicznym stanowi poważny czynnik ryzyka rozwoju wielu chorób, takich jak np. cukrzyca czy niektóre nowotwory. Dodatkowo utrudnia kontrolę masy ciała. Insulina jest bowiem hormonem blokującym spalanie tkanki tłuszczowej.

Nadmierne spożycie węglowodanów prostych może także sprzyjać pogorszeniu się stanu skóry, wahaniom nastroju oraz rozwojowi próchnicy. Warto również wiedzieć, że wyroby cukiernicze, szczególnie te z dodatkiem kremów, zawierają szkodliwe kwasy tłuszczowe w konfiguracji trans, uszkadzające naczynia krwionośne i podnoszące ryzyko rozwoju miażdżycy.

Znacznie bardziej rozsądnym wyborem w zakresie dodatków węglowodanowych do posiłków jest pełnoziarniste pieczywo, pełnoziarniste płatki śniadaniowe, kasze (np. gryczana czy jaglana) oraz brązowy ryż.