Dieta Montignaca – zasady, efekty, jadłospis
Prawidłowo zbilansowana dieta zapewnia zdrową równowagę, dostarczając właściwej ilości energii (zapotrzebowanie na energię podstawową należy obliczyć indywidualnie dla każdej osoby) oraz wszystkich niezbędnych składników i minerałów. Zasady te są istotnie niezależnie od tego, czy szukamy dobrej diety na płaski brzuch, czy komponujemy jadłospis w chorobie.
Właściwe zbilansowanie codziennej, zdrowej diety umożliwia piramida żywienia, łącząca odpowiednie składniki codziennej diety z dawką aktywności fizycznej.
Dieta śródziemnomorska – sposób odżywiania oparty jest w tym przypadku na pełnoziarnistym pieczywie, rybach, warzywach i owocach. Dieta ta może być stosowana na stałe jako element zdrowego stylu życia, polecana jest również jako dieta w ciąży. Wprowadzając duże ilości owoców i warzyw, zapobiega się niedoborom witamin i błonnika w organizmie.
Dieta Dukana (dieta wysokobiałkowa) – polega na spożywaniu produktów bogatych w białko, kosztem węglowodanów. Dieta ta silnie obciąża nerki, wątrobę i układ pokarmowy, dostarczając duże ilości aminokwasów przy jednoczesnym niedoborze witamin i błonnika w organizmie.
Dieta Kwaśniewskiego (dieta optymalna) – jej podstawą są produkty tłuszczowe przy jednoczesnym ograniczeniu w jadłospisie węglowodanów i białka. Dopuszczalne są w niej niskocukrowe warzywa i owoce (w niewielkich ilościach). Traktowana jest często jako dieta redukcyjna, ponieważ brak węglowodanów w diecie organizm kompensuje przyspieszonym spalaniem tkanki tłuszczowej.
Dieta paleo – oparta na prawdopodobnym sposobie odżywiania ludzi pierwotnych. Bazuje na mięsie, rybach, jajkach, owocach, warzywach i grzybach. Eliminuje produkty przetworzone. Dostarcza znacznie większej ilości białka niż węglowodanów.
Dieta DASH – stworzona dla osób z nadciśnieniem tętniczym. Eliminuje produkty zawierające sód i przetworzone. Uznawana za jeden z najzdrowszych planów żywieniowych. Ma proste zasady opierające się na wszystkich produktach żywieniowych w proporcjach zgodnych z piramidą żywienia. Nie ma efektów ubocznych.
Właściwy sposób odżywiania w czasie choroby jest często niezbędnym warunkiem wyzdrowienia lub remisji choroby (np. dieta w Hashimito, RZS itp.). Analogicznie – niewłaściwą dietą można spowodować wiele poważnych chorób i zaburzeń, na przykład cukrzycę, choroby związane z działaniem układu pokarmowego czy choroby sercowo-naczyniowe.
Dieta cholesterolowa – w przypadku znacznego nadmiaru cholesterolu konieczne jest leczenie oraz zmiana stylu życia – aktywność fizyczna i dieta cholesterolowa, która ogranicza tłuste mięso i tłuszcz zwierzęcy, podroby, żółte sery i jajka, a opiera się na gotowanych i grillowanych rybach oraz chudym mięsie, owocach, warzywach, pełnoziarnistych produktach i oleju roślinnym.
Dieta Montignaca – oparta na indeksie glikemicznym potraw, czyli ich zdolności do podnoszenia poziomu glukozy we krwi, mierzonej mniej więcej 2 godziny po posiłku. Zalecana jest osobom chorującym na cukrzycę, nietolerancję glukozy i schorzenia metaboliczne. Zdaniem lekarzy, dieta Montignaca jest całkowicie bezpieczna i może ją stosować każdy. Eliminuje z jadłospisu wszystkie produkty, których IG przekracza 50: ziemniaki, ryż, białe pieczywo, cukry proste (cukier, ciasta i słodycze), suszone owoce. Ten plan dietetyczny nie wymaga liczenia kalorii, ich liczba w ciągu dnia nie powinna jednak przekraczać 1500 w 4–5 posiłkach, z których najważniejszym i najobfitszym jest śniadanie. Dodatkowo, w jednym posiłku nie należy łączyć tłuszczu i węglowodanów.
Dieta cukrzycowa – jest bardziej liberalną odmiana diety Montignaca. Posiłki należy komponować z produktów o niskim IG, spożywać je regularnie, w miarę możliwości zawsze o tej samej porze, z uwzględnieniem maksymalnie 4-godzinnej przerwy pomiędzy nimi. Regularność sprzyja ustabilizowaniu wydzielania insuliny.
Plan dietetyczny obejmuje produkty bogate w białko (drób, ryby, cielęcina, chude wędliny dobrej jakości oraz chude mleko, naturalne jogurty), oleje roślinne, pełnoziarniste pieczywo i kasze (cukry złożone), warzywa i większość owoców.
Dieta bezglutenowa – przeznaczona dla chorych na celiakię oraz nietolerancję glutenu. Polega na wyeliminowaniu wszystkich produktów zawierających gluten (białko roślinne będące składową zbóż), czyli pszenicy, jęczmienia i żyta. Niektórzy zalecają również wyeliminowanie owsa, który nie zawiera glutenu, ale dość często bywa zanieczyszczony innymi zbożami.
Dieta wątrobowa – jednym z głównych zadań wątroby jest oczyszczanie organizmu z toksyn, więc chcąc wspomóc pracę wątroby, posiłki należy gotować w wodzie lub na parze i spożywać z dodatkiem dużych ilości surowych, lekkostrawnych warzyw oraz niewielkim dodatkiem zdrowych tłuszczów (eliminacja tłuszczu trans). Dieta wątrobowa ta jest przeznaczona dla osób z chorobami pęcherzyka żółciowego i wątroby oraz osób zdrowych – jako racjonalny sposób odżywiania, wspomagający prawidłową pracę i regenerację wątroby. Może być stosowana również jako dieta na zaparcia. Wtedy warto wspomóc ją naparami ziołowymi (rzewień, senes, babka płesznik, kruszyna).
Dieta oczyszczająca – w proces oczyszczania organizmu jest zaangażowanych wiele organów: wątroba, nerki, skóra i płuca. Interwencja jest niezbędna w przypadku silnego zatrucia organizmu, na przykład grzybami. Proces oczyszczania w takich sytuacjach odbywa się zawsze w warunkach szpitalnych. Można natomiast wspomagać naturalne funkcje oczyszczające organizmu, przestrzegając wypijania 1,5–2 litrów niegazowanej wody mineralnej dziennie oraz spożywając odpowiednią ilość błonnika (warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste).
323
