Wszystko, co należy wiedzieć na temat diety cukrzyka
Odpowiednio skomponowany jadłospis ma ogromne znaczenie dla efektów leczenia cukrzycy. Co można jeść, a jakich produktów unikać?
Cukrzyca dotyczy ponad dwóch milionów Polaków, choć kolejne pół miliona nie jest zdiagnozowane. W większości przypadków jest to cukrzyca typu 2, która jest schorzeniem wtórnym. Choroba częściej wykrywana jest u kobiet niż mężczyzn, co jednak nie dowodzi temu, że panie częściej na nią chorują. Niestety mężczyźni wciąż rzadziej się badają.
Zła dieta i siedzący tryb życia znacznie zbliżają do nieprawidłowego działania trzustki, a tym samym cukrzycy. Początkowo pojawia się alarmujący stan przedcukrzycowy, czyli podwyższony poziom cukru we krwi, wykrywany w teście obciążenia glukozą. Bardzo ważne jest wprowadzenia odpowiedniego leczenia i diety, gdyż zwiększa on znacząco ryzyko cukrzycy typu 2.
Poziom cukru we krwi zależy od diety, aktywności fizycznej, a nawet pory dnia. Prawidłowy poziom cukru we krwi na czczo wynosi 70-99 mg/dl. Po posiłku jest nieco wyższy i powoli spada. Jednak w przypadku cukrzycy oraz stanów przedcukrzycowych dochodzi do nieprawidłowej glikemii. Zbyt wysoki poziom cukru to hiperglikemia, natomiast za niski cukier to hipoglikemia. Oba stany mają poważne konsekwencje zdrowotne.
Wahania cukru we krwi powinny skłonić do wizyty u lekarza. Leczeniem cukrzycy zajmuje się diabetolog. Jednak jeśli pojawiają się powikłania niezbędne są również konsultacje m.in. z kardiologiem, nefrologiem, neurologiem czy okulistą. Do diabetologa niezbędne jest skierowanie od lekarza rodzinnego lub innego specjalisty, który posiada podpisaną umowę z NFZ. Natomiast diabetolog prywatnie przyjmuje bez skierowania.
Cukrzyca jest stosunkowo łatwym schorzeniem do zdiagnozowania. Wystarczy kilka badań i odpowiednia ich interpretacja, która dzięki szczegółowym wytycznym zmniejsza ryzyko pomyłki. Należy pamiętać, że badanie glukometrem nie jest w stanie zdiagnozować cukrzycy, gdyż podaje przybliżoną wartość cukru, natomiast jest niezbędne do kontroli schorzenia. Podstawowym badaniem jest pomiar glukozy na czczo w osoczu krwi żylnej. W przypadku wątpliwości wykonuje się również doustny test obciążenia glukozą oraz badanie moczu na obecność glukozy. Czasami konieczne są również specjalistyczne badania określające typ schorzenia:
Cukrzyca typu 1 oraz MODY mają podłoże autoimmunologiczne, typu MODY genetyczne, natomiast pozostałym typom można zapobiegać. Niezwykle ważną rolę odgrywa właściwa dieta i aktywność fizyczna. Większość osób z drugim typem cukrzycy boryka się z nadwagą i otyłością.
Odmiennym typem jest cukrzyca ciążowa, która jest następstwem zaburzeń węglowodanowych wywołanych ciążą. Występuje najczęściej w drugiej połowie ciąży i ustępuje po porodzie. Ze względu na jej często niezauważalne objawy i poważne konsekwencje wykonuje się badanie przesiewowe – tzw. krzywą cukrową – między 24. a 28. tygodniem. Wymaga odpowiedniego leczenia i stałej kontroli lekarza, aby zapobiec powikłaniom.
1
