Babeszjoza – przyczyny, objawy, leczenie

Jakie są przyczyny babeszjozy?

Kleszcz zaraża się pierwotniakami z rodzaju Babesia spp. od chorego zwierzęcia (myszy w przypadku gatunku Babesia microti, bydła w przypadku gatunku Babesia divergens) podczas pobierania krwi. W organizmie kleszcza pierwotniak przechodzi kilka etapów swojego cyklu życiowego. Babeszjoza jest u ludzi chorobą odkleszczową, a chory człowiek zaraża się śliną pajęczaka.

Ciężki przebieg babeszjozy może wystąpić u pacjentów:

• po usunięciu śledziony (tzw. splenektomii),
• po 50. roku życia,
• chorych na boreliozę (chorobę z Lyme),
• cierpiących na chorobę nowotworową,
• z niedoborami odporności (zakażonych HIV, pod wpływem leków immunosupresyjnych).

Przeczytaj też: Wścieklizna – przyczyny, objawy, leczenie, profilaktyka

Babeszjoza – objawy

Objawy chorobowe babeszjozy mogą u części pacjentów mieć jedynie niewielkie nasilenie, naśladując swoim przebiegiem samoograniczającą się infekcję z towarzyszącymi objawami grypopodobnymi.

Okres wylęgania babeszjozy wynosi przeciętnie kilka tygodni (od 7 do 28 dni), a w tym czasie obserwuje się stopniowe nasilanie się objawów klinicznych. Najczęściej schorzenie manifestuje się pod postacią:

• narastającej gorączki (o niestałym i nieregularnym charakterze),
• uczucia osłabienia,
• męczliwości,
• dreszczy,
• bólów mięśniowo-stawowych,
• potów,
• braku apetytu i nudności,
• bólów głowy,
• spłycenia oddechu.

W przebiegu babeszjozy może ponadto wystąpić powiększenie wątroby i śledziony (tzw. hepatosplenomegalia), niedokrwistość hemolityczna oraz żółtaczka.

W morfologii krwi można stwierdzić cechy niedokrwistości hemolitycznej – niski hematokryt, niskie stężenie hemoglobiny oraz wzrost liczby retikulocytów.

Ponadto obserwuje się leukopenię i małopłytkowość. W badaniach biochemicznych krwi notuje się podwyższoną aktywność enzymów wątrobowych (aminotranferaz, fosfatazy alkalicznej i dehydrogenazy alkoholowej), wzrost stężenia bilirubiny oraz obniżenie stężenia haptoglobiny. W badaniu ogólnym moczu stwierdza się hemoglobinurię i białkomocz.

Zobacz też: Ukąszenia przez owady u dzieci – jak postępować?

Jak rozpoznać babeszjozę?

Podejrzenie babeszjozy powinno się powziąć u wszystkich pacjentów z gorączką, którzy w ostatnim czasie przebywali na terenie endemicznego występowania choroby, gdyż ukąszenie kleszcza może zostać przez nas całkowicie niedostrzeżone.

Ugryzienie kleszcza w większości przypadków powoduje powstanie odczynu miejscowego, tj. zaczerwienienia, obrzęku oraz bolesności w miejscu wkłucia.

Czytaj również: Jak wyciągnąć kleszcza? Sposoby, narzędzia, na co zwrócić uwagę?

Babeszjozę diagnozuje się na podstawie mikroskopowego obrazu cienkiego rozmazu krwi, z jednoczesnym barwieniem tak przygotowanego preparatu metodą Giemsy. Pierwotniaki z rodzaju Babesia spp. są widoczne wewnątrz krwinek czerwonych (erytrocytów) jako struktury o kształcie pierścieniowatym lub owalnym.

Objawem patognomonicznym dla babeszjozy jest występowanie pasożytów wewnątrzkrwinkowo w formie tzw. „krzyży maltańskich” – zjawisko to występuje jednak dość rzadko.

W rozpoznawaniu zakażeń Babesia microti znaczenie ma również test immunofluorescencji pośredniej, wykrywający swoiste przeciwciała klasy IgG w surowicy krwi. Możliwe jest to jednak dopiero po 7 dniach od momentu ugryzienia przez kleszcza, a sam test nie pomaga nam zróżnicować, czy mamy do czynienia z aktywną fazą choroby, czy z chorobą już przebytą.

Najbardziej doskonałą metodą diagnostyczną jest polimerazowa reakcja łańcuchowa (PCR), która umożliwia wykrycie swoistego dla danego gatunku materiału genetycznego pierwotniaka.

Czytaj również: Przywra kocia – objawy, diagnostyka, leczenie u człowieka

Babeszjoza – leczenie

Bezwzględnym wskazaniem do podjęcia leczenia babeszjozy jest wykrycie pierwotniaka przy równoczesnej obecności objawów klinicznych. Postępowanie terapeutyczne jest zróżnicowane w zależności od ciężkości przebiegu choroby.

W uproszczeniu można jednak przyjąć, że polega ono na stosowaniu schematów z uwzględnieniem następujących leków:

• atowakwonu,
• azytromycyny,
• klindamycyny,
• chininy,
• doksycykliny.

Ciężki przebieg i szybki postęp babeszjozy (najczęściej obserwowany w przypadku zakażenia gatunkiem Babesia divergens) nierzadko wymaga zastosowania transfuzji wymiennej krwi.

Do powikłań babeszjozy należy zaliczyć następujące stany chorobowe:

• zastoinową niewydolność krążenia,
• niewydolność nerek,
• ostrą niewydolność oddechową z obrzękiem płuc,
• zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC),
• wstrząs septyczny.

Czytaj również: Choroba kociego pazura – co to jest? Przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie