Śluz w ciąży - zjawisko prawidłowe czy objaw infekcji?

Jak powstaje śluz?

Błonę śluzową pochwy pokrywa nierogowaciejący nabłonek wielowarstwowy płaski. Hormony jajnikowe oddziałują na komórki warstwy powierzchownej. Dojrzewanie komórek warstwy powierzchownej przyspieszają estrogeny. Progesteron natomiast zwiększa tempo ich podziału. Komórki są mniej dojrzałe, ale jest ich więcej. Dzięki temu badania mikroskopowe rozmazów komórkowych (cytologicznych) z pochwy z odpowiednim barwnikiem pozwalają ocenić prawidłowość kolejnych faz cyklu miesiączkowego. W oparciu o badanie cytohormonalne można postawić ocenę dotyczącą czynności hormonalnej jajników – estrogenów i progesteronu oraz stwierdzić owulację.

Czytaj również: Ciąża biochemiczna – czym jest?

Cykl miesiączkowy a zmiany śluzu

Równocześnie z cyklicznym wydzielaniem estrogenów i progesteronu następują zmiany biofizyczne i biochemiczne śluzu szyjkowego. W miarę narastania poziomu estrogenów śluz staje się bardziej ciągliwy, przejrzysty, przepuszczalny dla plemników. Jest wydzielany w znacznie większej ilości. Pod wpływem progesteronu konsystencja śluzu zmniejsza się. Staje się on gęsty, mniej ciągliwy, nieprzepuszczalny dla plemników. Zdrowa kobieta sama może obserwować cykliczne zwiększanie się wydzieliny w pochwie poprzedzające jajeczkowanie. W przypadku zaistnienia stanów zapalnych ta cecha nie może być brana pod uwagę w ocenie owulacji.

Przeczytaj również: Progesteron – normy u kobiet, w ciąży i u mężczyzn

Prawidłowy śluz a ciąża

Fizjologiczny śluz w ciąży:

• jest przezroczysty (wodnisty śluz w ciąży),
• jest mlecznobiały lub żółtawy,
• jest bezwonny,
• jego ilość może być różna – najczęściej jest go więcej, co wymaga stosowania wkładek higienicznych bądź nawet podpasek.

Tak wyglądający, wodnisty śluz w ciąży świadczy o braku infekcji w drogach rodnych kobiety. Występowanie śluzu w ciąży jest typowe dla ciąży i jest związane ze zmianami hormonalnymi.

Warto pamiętać, że obfity, wodnisty śluz w ciąży ma za zadanie ochronę dróg rodnych przed rozwojem różnego rodzaju infekcji intymnych, które mogłyby stanowić zagrożenie dla rozwijającego się płodu.

Przeczytaj: Niski progesteron – co oznacza?

Śluz w ciąży - co robić?

Ważne jest, aby kobieta:

• zgłosiła lekarzowi pojawienie się upławów,
• obserwowała charakter i kolor śluzu w ciąży,
• często zmieniała podpaski i bieliznę osobistą,
• nie wykonywała płukania pochwy ani nie stosowała tamponów dopochwowych.

To też może Cię zainteresować: Zielony mocz – przyczyny

Czop śluzowy w ciąży

Czop śluzowy to wytwór szyjki macicy, którego zadaniem jest ochrona płodu przed infekcjami i bakteriami. Czop znajduje się w ujściu szyjki macicy. Zwykle tuż przed rozpoczęciem czynności porodowej odchodzi niewielka ilość podbarwionego na różowo śluzu. Jest to zmieszany z krwią czop śluzu szyjkowego.

Śluz ten jest wydalany, aby umożliwić szyjce macicy spokojne rozszerzanie się, by w finale mógł zostać wydalony płód drogami i siłami natury. Nie oznacza to, iż zaraz po zaobserwowaniu odejścia czopa śluzowego nastąpi poród. Może do niego dojść w bardzo krótkim okresie czasu ale też w bardzo odległym.

To też może Cię zainteresować: Upławy z krwią – co oznacza krew w śluzie z pochwy?

Jak wygląda czop śluzowy?

Czop podbarwiony na malinowy kolor może przypominać wydzielinę z nosa. Wiele ciężarnych, szczególnie pierwiastek, ma problem z określeniem dnia, kiedy czop odszedł. Ten fakt często bywa przegapiany ze względu na to, iż naturalnym procesem organizmu ciężarnej jest fakt, że przed porodem samoistnie zwiększa się ilość wydzieliny pochwowej, śluzu w ciąży.

Jednak ciężarne, które prowadzą dokładniejsze obserwacje swojego organizmu, zauważają zwiększenie wydzieliny w czasie czynności higienicznych. Ma to swoje wytłumaczenie w tym, iż organizm przygotowuje drogi rodne do porodu. Można powiedzieć, że są one dodatkowo nawilżone dzięki wytwarzanemu czopowi.

Jedyna sytuacja, która powinna zmartwić ciężarną to taka, w której dochodzi do wydalenia czopa przed 36 tygodniem ciąży. Istnieje wtedy bowiem ryzyko wystąpienia porodu przedwczesnego.

Jaki kolor śluzu w ciąży jest nieprawidłowy? Kiedy śluz w ciąży jest objawem niepokojącym?

Jakie cechy i kolor śluzu w ciąży powinien zaniepokoić? Jeżeli kobieta zauważy, że śluz:

• jest zielonkawy, pienisty,
• jest żółty o twarogowej konsystencji,
• ma przykry zapach.

Jeżeli powyższym objawom towarzyszy pieczenie i swędzenie, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że doszło do infekcji okolic intymnych.

Kolor śluzu w ciąży może świadczyć o infekcjach:

• zielony, ciemny lub całkiem biały kolor śluzu w ciąży w połączeniu z grudkowatą konsystencją to najczęściej objaw infekcji bakteryjnej,
• biały kolor śluzu w ciąży - upławy o konsystencji twarogu, z występującym pieczeniem i świądem pochwy sugeruje zakażenie grzybicze,
• śluz w ciąży koloru zielonego wraz z rybim zapachem wskazuje na wystąpienie waginozy bakteryjnej,
• szarawo-zielony kolor śluzu w ciąży, o mdłym zapachu, sprawiający wrażenie spienionego najczęściej oznacza zakażenie rzęsistkiem pochwowym (rzęsistkowica),
• brunatny kolor śluzu w ciąży może oznaczać obecność krwi - jest sygnałem alarmującym – może wskazywać na nieprawidłowy rozwój płodu lub problemy z łożyskiem. W przypadku zaobserwowania takiego koloru śluzu w ciąży należy pilnie zgłosić się do lekarza.

Infekcje pochwy a ciąża

Każde podejrzenie infekcji pochwy powinno zostać skonsultowane z ginekologiem, który będzie mógł ewentualnie ocenić rodzaj zakażenia i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Infekcje w ciąży - powikłania

Nieleczona infekcja pochwy u kobiety będącej w ciąży może wywołać:

• poród przedwczesny ,
• zapalenie błony śluzowej i mięśnia macicy tuż po porodzie,
• urodzenie dziecka z niską masą urodzeniową,
• poronienie ,
• powikłane gojenie się rany krocza,
• przedwczesne odejście płynu owodniowego,
• zakażenie układu moczowego ,
• zapalenie narządów miednicy mniejszej.

Jak powstaje infekcja w ciąży?

W pochwie panują bardzo przyjazne warunki do namnażania się bakterii. Jest tam wilgotno i ciepło. W drogach rodnych kobiety żyje około 100 gatunków bakterii.

Rola pałeczek kwasu mlekowego

Coraz częściej mówi się o pałeczkach kwasu mlekowego. Również one bytują w środowisku pochwy. Sam kwas mlekowy powstaje na skutek fermentacji glikogenu, który występuje w komórkach nabłonka pochwy.

W pochwie każdej kobiety panuje kwaśne środowisko. Pozwala to na zahamowanie procesu namnażania się wielu bakterii, które wywołują infekcje. Pałeczka kwasu mlekowego zwana też Lactobacillusem jest odpowiedzialna za prawidłową mikroflorę oraz odczyn pochwy.

Równowaga mikrobiologiczna dróg rodnych

Ponadto, w drogach rodnych żyją też bakterie beztlenowe, tlenowe i drożdżaki. Często obecność gronkowca, czy paciorkowca nie musi oznaczać niczego złego, ale tylko wtedy, gdy między tymi bakteriami panuje równowaga.

Ciąża a zwiększone ryzyko infekcji

Są jednak sytuacje, które zaburzają ten naturalny rytm. W czasie ciąży pod wpływem działania hormonów ciążowych odczyn pochwy zmienia się na zasadowy z kwaśnego. Zasadowe pH w pochwie powoduję duże ułatwienie dla bakterii chorobotwórczych. Mogą się one w łatwy sposób namnażać i doprowadzać do np. dysbakteriozy, która wiąże się z wystąpieniem bardzo uciążliwych dla kobiety objawów. Bardzo dużo ciężarnych w okresie ciąży cierpi na zakażenia spowodowane drożdżakami. Rozwijają się one nawet gdy pH pochwy mieści się w normie a wiąże się to bezpośrednio ze zmianami hormonalnymi.

Jak zapobiegać infekcjom w ciąży?

Wszelkiego rodzaju infekcje okolic intymnych są dla niejednej kobiety powodem do odczuwania wstydu. Kobiety krępują się mówić o swędzeniu czy kolorze śluzu w ciąży. Jeżeli jest zakażenie, boją się, że zostały zarażone w czasie kontaktu seksualnego albo jest ono wynikiem braku higieny osobistej. Powyższe zdarzenia mogą oczywiście sprzyjać wystąpieniu choroby, ale w dużej mierze dotyczyć mogą choroby, która nazywa się rzęsistkowica .

Jak bakterie i drożdżaki dostają się do pochwy?

Jeżeli u kobiety dochodzi do bakteryjnej waginozy lub grzybicy pochwy w ciąży , to w takiej sytuacji źródłem zakażenia są patogeny i bakterie, które pochodzą z własnego przewodu pokarmowego.

Pochwa sąsiaduje z odbytem oraz cewką moczową. Do zakażeń dochodzi poprzez przenoszenie bakterii z odbytu do okolic pochwy. Wygląda to trochę tak, jakby kobiety same się zarażały. Powodem może być wyżej wspomniane podmywanie się, czy podcieranie. Odległość między pochwą a odbytem to zaledwie 4 cm, więc jest to bardzo krótka droga, którą bakterie i drożdżaki mogą pokonać, aby osiągnąć swój cel, jakim jest środowisko pochwy. Tam, gdzie jest ciepło i wilgotno, mają idealne warunki do namnażania się. Zatem, nawet częste podmywanie się nie jest warunkiem uniknięcia zakażenia pochwy.

Infekcje w ciąży - profilaktyka

Zakażenie bakteryjne pochwy , które często nie daje żadnych objawów może być bardzo niebezpieczne, dlatego należy przestrzegać kilku zasad, aby to ryzyko zminimalizować:

• po każdej wizycie w toalecie podmywać krocze w kierunku od wzgórka łonowego ku odbytowi,
• podcierać się również w kierunku od wzgórka ku odbytowi,
• stosować do higieny krocza delikatne płyny intymne o lekko kwaśnym odczynie,
• nie stosować tamponów,
• często zmieniać wkładki higieniczne czy podpaski,
• używać bawełnianej bielizny,
• myć się otwartą dłonią, zamiast gąbką czy myjką, na której po kilku razach rozwiną się bakterie,
• przyjmować probiotyki, które mają za zadanie odbudowywanie flory bakteryjnej w pochwie.