Około połowa kobiet ma hemoroidy w ciąży. Głównymi objawami jest ból i pieczenie w okolicy odbytu. Przyczyną zaparć w ciąży najczęściej są zaparcia. Nie każdy lek na hemoroidy można stosować w ciąży. Leczenie należy rozpocząć od naturalnych, domowych sposobów, takich jak: nasiadówki, okłady, stosowanie płynów do higieny intymnej. Można zapobiec hemoroidom w ciąży poprzez odpowiednią dietę.
Jakie są domowe sposoby na hemoroidy w ciąży?
Hemoroidy (żylaki odbytu) – czym są?
Hemoroidy (guzki krwawiczne) to poszerzenia żył splotów hemoroidalnych położonych wewnątrz kanału odbytu, których funkcją jest wspomaganie mechanizmu odpowiedzialnego za trzymanie stolca i gazów. Sploty te znajdujące się powyżej tzw. linii zębatej są nieunerwione i zwykle nie są bolesne.
Hemoroidy są spowodowane niewydolnością żylną i zastojem żylnym, co powoduje wzrost ciśnienia krwi w splotach żylnych i ich poszerzenie. Nie należy ich mylić z żylakami odbytu, które są zlokalizowane poniżej tej linii mogą powodować silne dolegliwości bólowe.
Hemoroidy w ciąży – skąd się biorą?
Najczęstszą przyczyną hemoroidów w ciąży są problemy z wypróżnianiem i częste zaparcia. Dodatkowo powiększająca się z każdym miesiącem macica uciska na jelita i potęguje zaparcia. Hemoroidy są anatomiczną częścią odbytu. Dopiero gdy żyły splotu odbytu ulegną poszerzeniu i obrzmieniu, dają nieprzyjemne objawy, jakimi mogą być: swędzenie i pieczenie odbytu, ból w okolicy odbytu, podkrwawianie.
W ciąży zmienia się ilość produkowanych hormonów, które maja wpływ na układ pokarmowy. Zwiększony poziom progesteronu wpływa na zwolnienie perystaltyki jelit i spowolnienie procesu trawienia – jelita w ciąży pracują wolniej. Przyczyną żylaków odbytu w ciąży może być też źle zbilansowana dieta, będąca dodatkową przyczyną zaparć w ciąży. Mogą pojawić się w pierwszym, drugim, trzecim trymestrze,choć częstym problemem są także hemoroidy po porodzie.
Rzadko wymienianą przyczyną hemoroidów w ciąży są preparaty żelaza stosowane u pacjentek z niedokrwistością ciężarnych, zwiększają one częstość zaparć w ciąży. Przekrwienie miednicy mniejszej i zastój krwi żylnej to kolejny z powodów dlaczego hemoroidy w ciąży są problemem wielu kobiet.
Zobacz też: Guzek w odbycie – co może oznaczać?
Problemem są także hemoroidy po porodzie. W trakcie ciąży i po urodzeniu dziecka ściany naczyń krwionośnych stają się cieńsze. Silne parcie w czasie porodu powoduje powstanie ciśnienia, które powoduje wypadnięcie guzków krwawniczych. Wówczas część pań skarży się na hemoroidy zewnętrzne. Hemoroidy po ciąży są przyczyną powstawania zakrzepicy w naczyniach krwionośnych odbytu. Ryzyko hemoroidów po porodzie wzrasta po porodzie naturalnym.
Czy to hemoroidy – jak wyglądają i jakie objawy dają?
Objawy hemoroidów w ciąży nie różnią się od tych, których doświadczają wszyscy pacjenci. Charakterystyczne jest bardzo niewielkie krwawienie z odbytu podczas wypróżniania. Jest to zazwyczaj niewielka ilość krwi na papierze toaletowym lub na bieliźnie. Przy hemoroidach widoczna jest świeża krew, co dowodzi krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Pojawiająca się krew w kale powinna być zgłoszona w czasie najbliższej wizyty lekarskiej, gdyż może być objawem innych chorób odbytu i innych części układu pokarmowego. Dodatkowo może pojawić się niewielka ilość śluzu – wydzieliny z odbytu, który znacznie utrudnia utrzymanie higieny przy hemoroidach w ciąży.
Typowym objawem jest też swędzenie, pieczenie odbytu i ból w okolicach odbytu. Odczuwany dyskomfort, świąd i ból odbytu mogą być przyczyną problemów z siedzeniem.
- W pierwszym stopniu guzki są powiększone lecz nie wydostają się na zewnątrz odbytu (hemoroidy wewnętrzne).
- W drugim stopniu hemoroidy wypadają na zewnątrz podczas wypróżniania (tzw. hemoroidy zewnętrzne), lecz później samoistnie się cofają.
- Trzeci stopień jest, gdy wypadnięte guzki trzeba odprowadzić ręcznie.
- W czwartym stopniu guzki cały czas są na zewnątrz odbytu i ulegają zakrzepicy, co powoduje silny ból odbytu w ciąży.
Jak zapobiegać zaparciom w ciąży? Jaka dieta?
Bardzo ważne jest zapobieganie hemoroidom w ciąży, gdyż ograniczone są sposoby ich leczenia. Gdy pojawiają się zaparcia, jest to znak, że należy zmienić dietę. Przyczyną zaparć może być dieta uboga w błonnik pokarmowy i fermentowane produkty mleczne. W ciąży zwiększa się zapotrzebowanie na płyny.
W zapobieganiu hemoroidom bardzo ważne jest picie wody, ponieważ ma ona wpływ na rozluźnienie mas kałowych i ułatwia ich wypróżnienie. Kobieta w ciąży powinna wypijać około 2,5-3 litrów wody. W przypadku upałów lub gorącego klimatu polecana jest nawet jej większa ilość.
Należy zwiększyć ilość spożywanego błonnika w posiłkach. Błonnik jest substancją pochodzenia roślinnego, która przyśpiesza perystaltykę jelit, zapobiega zaparciom w ciąży i usuwa z organizmu szkodliwe substancje. Źródłem błonnika są między innymi warzywa, owoce, nasiona roślin strączkowych i produkty zbożowe, takie jak kasze, otręby zbożowe, musli, płatki zbożowe, pieczywo razowe i żytnie.
Dieta na hemoroidy w ciąży
Przy leczeniu zaparć powinno zwiększyć się ilość spożywanych przetworów z mleka, takich jak jogurty, maślanki, kefiry i zsiadłe mleko. Fasola, groch, kapusta, kalafior i cebula mogą powodować wzdęcia i problemy z wypróżnianiem, dlatego polecane jest ich unikanie.
Należy ograniczyć spożywanie czekolady, potraw smażonych i napojów gazowanych, orzechów ponieważ także mogą powodować problemy z wypróżnianiem. Ważne jest, aby kobieta odżywiała się regularnie. Poprawia to pracę jelit. Dobry efekt może dać dodawanie do potraw lub spożywanie suszonych śliwek, moreli i rodzynek. Polecane jest także wypijanie rano na czczo szklanki przegotowanej wody z miodem i cytryną.
Pomóc może picie siemienia lnianego i soku z kiszonej kapusty. Przy zapobieganiu zaparciom, a co za tym idzie hemoroidom, bardzo dużą rolę odgrywa aktywność fizyczna. W ciąży o przebiegu fizjologicznym polecane jest podejmowanie aktywności fizycznej, gdyż zmniejsza to wiele dolegliwości ciążowych. Brak aktywności i siedzący tryb życia zwiększa ryzyko wystąpienia hemoroidów w ciąży.
Jak leczyć hemoroidy w ciąży? Jakie leki można stosować?
Gdy nie udało się zapobiec żylakom odbytu, należy łagodzić ich objawy i wdrążyć postępowanie lecznicze hemoroidów. U kobiet w ciąży stosowane metody są mocno ograniczone. Choć w aptekach dostępne są bez recepty czopki, maść, żel i krem na hemoroidy, a nawet tabletki, to ich stosowanie należy zawsze skonsultować z lekarzem. Powód? Substancje czynne tych leków szybko wchłaniają się przez śluzówkę jelita grubego, stając się obecne we krwi matki.
Dobry krem lub maść na hemoroidy zawierają substancje łagodzące, ale także znieczulające (lignocainę). Tabletki na hemoroidy zawierają diosminę, której nie należy przyjmować w ciąży bez konsultacji z lekarzem.
Pod żadnym względem nie powinno się używać herbatek i leków przeczyszczających w czasie ciąży. Mogą one wywołać skurcze macicy.
Domowe sposoby na hemoroidy w ciąży
Warto zatem sięgać po bezpieczne, naturalne i domowe sposoby na hemoroidy w ciąży.
- Najważniejszym, już opisanym sposobem, jest unikanie zaparć.
- Należy unikać długotrwałego przesiadywania w toalecie i parcia na stolec w przypadku zatwardzenia. Żyły w splocie w okolicy odbytu nadmiernie się rozszerzają i mogą powodować powstanie hemoroidów w ciąży.
- Okolice odbytu i krocza należy przemywać letnią wodą i stosować płyn do higieny odbytu dla osób z hemoroidami. Preparat ten łagodzi swędzenie odbytu i działa bakteriobójczo. Priorytetem jest usuwanie nadmiaru wydzieliny z odbytu, która jest pożywką dla bakterii.
- Naturalnym sposobem na hemoroidy w ciąży są nasiadówki. Właściwości przeciwzapalne ma napar z kory dębu, który także można wykorzystać do mycia. W aptekach są dostępne żele ziołowe do odbytu.
- Na guzki krwawiące może dobrze działać okład z ciepłej torebki herbaty. Okład z lodu może zmniejszyć obrzęk i ból.
- W aptekach są dostępne także maści i czopki doodbytnicze na hemoroidy na bazie naturalnych składników. Nie każde zioła na hemoroidy w ciąży są bezpieczne.
Gdy krwawienie z odbytu nasila się, należy skonsultować się pilnie z lekarzem. Zazwyczaj hemoroidy po porodzie ustępują samoistnie w kilka tygodni po urodzeniu dziecka. Mają tendencję do powrotów w następnych ciążach.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Położnictwo. Fizjologia ciąży. Red. Naukowa: Grzegorz H. Bręborowicz. Warszawa, 2012.
- Położnictwo. Ciąża prawidłowa i powikłana. Steven G. Gabbe, Jennifer R. Niebyl, Joe Simpson, Przemysław Oszukowski, Joe Leigh Simpson. Red. wydania polskiego: Przemysław Oszukowski, Romuald Dębski. Rok wydania: 2014.
Monika Głowacka
Położna
Absolwentka studiów pierwszego stopnia na kierunku Położnictwo na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Aktualnie kontynuuje naukę na studiach magisterskich. Wciąż pogłębia wiedzę, uczestnicząc w konferencjach i szkoleniach. Jako instruktor rekreacji ruchowej szczególnie interesuje się i zwraca uwagę na aktywność fizyczną podejmowaną w czasie ciąży.
Komentarze i opinie (5)
opublikowany 22.11.2018
opublikowany 17.01.2023
opublikowany 13.02.2023
opublikowany 07.05.2020
opublikowany 30.07.2020