Grzybica pochwy w ciąży – przyczyny, objawy, leczenie, zagrożenia

Przyczyny grzybicy pochwy w ciąży

Okres ciąży wiąże się z wieloma zmianami dotyczącymi narządu rodnego. Przekrwienie błony śluzowej pochwy, odpowiednia wilgotność i mnogość składników odżywczych, a także osłabienie układu odpornościowego to doskonałe warunki do rozwoju stanu zapalnego pochwy.

Ciąża to także czas wielu zmian hormonalnych. Obserwuje się wzrost stężenia estrogenów, które z kolei zwiększają produkcję glikogenu w błonie śluzowej pochwy. Glikogen to zaś doskonała pożywka dla grzybów, zwłaszcza z rodzaju Candida.

Żeńskie hormony płciowe nie tylko dostarczają pokarmu dla drożdżaków wywołujących kandydozę pochwy ciąży, ale także ułatwiają przyleganie kolonii do jej ścian. W związku z tym drożdżyca pochwy w ciąży obserwowana jest znacznie częściej niż bakteryjna waginoza (bakteryjne zapalenie pochwy).

To też może Cię zainteresować: Upławy z krwią – co oznacza krew w śluzie z pochwy?

Infekcja grzybicza – objawy grzybicy pochwy w ciąży

Objawy grzybicy pochwy w ciąży najczęściej powodują drożdżaki. O zakażeniu grzybiczym mogą świadczyć:

• pieczenie i swędzenie pochwy oraz warg sromowych – uporczywe objawy infekcji grzybiczej mogą utrudniać aktywność życiową, a nieustanne drapanie się po zmienionych chorobowo miejscach powoduje rozwój zakażenia;
• upławy – wydzielina z dróg rodnych, charakterystyczna dla grzybiczego zapalenia pochwy jest biała (może być koloru mlecznego, a nawet podbarwiona na żółto) i gęsta, a konsystencją (ze względu na liczne grudki) przypomina twarożek; zazwyczaj upławy są bezwonne, tylko czasami można wyczuć woń drożdży;
• zaczerwienienie warg sromowych – zdarza się, że są one dodatkowo obrzęknięte, a niektóre ciężarne zgłaszają uczucie suchości w pochwie;
• dolegliwości ze strony układu moczowego – pieczenie podczas oddawania moczu, uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza moczowego; zdarza się, że jedynym objawem stanu zapalnego pochwy są częstsze niż zwykle wizyty w toalecie;
• ból podczas stosunku.

Przeczytaj też: Czy można mieć okres w ciąży?

Wpływ grzybicy pochwy na dziecko – czy jest groźna?

Infekcja grzybicza pochwy u ciężarnych, podobnie jak u reszty kobiet, wymaga opieki ginekologicznej. Jest to bardzo ważne, ponieważ zakażenie grzybicze osłabia barierę ochronną, dlatego też w bardzo krótkim czasie dochodzi do nadkażenia bakteryjnego tej okolicy.

Infekcje tego typu stanowią problem nie tylko dla samej ciężarnej, ale także dla płodu. Ograniczenia w antybiotykoterapii w ciąży znacznie zmniejszają szansę na szybką eliminację patogenów, co może być przyczyną późniejszych komplikacji.

Infekcja grzybicza pochwy w ciąży może być przyczyną przedwczesnego pęknięcia błon płodowych czy przedwczesnego porodu. Aktywna grzybica narządów rodnych stanowi także niebezpieczeństwo podczas porodu, kiedy to szczepy drożdżaków mogą zaatakować noworodka.

Grzybica u dziecka objawia się przede wszystkim zmianami w obrębie jamy ustnej, potocznie zwanymi pleśniawkami. Jeżeli nie zostanie wdrożone odpowiednie leczenie na tym etapie choroby, często dochodzi do zwiększenia zasięgu infekcji grzybiczej. Zdarza się, iż dochodzi do zajęcia okolicy okołoodbytniczej niemowląt (tzw. odparzenia pieluszkowe).

W przypadku grzybicy u matki należy rozważyć kwestię karmienia naturalnego. Generalnie jest ono przeciwwskazane, ponieważ drożdżaki bytujące w obrębie brodawki piersiowej matki mogą przenikać do jamy ustnej dziecka, ale odpowiednia prewencja może być na tyle skuteczna, że karmienie piersią jest możliwe. Wystarczy dokładnie pędzlować brodawkę preparatem nystatyny, a przed samym karmieniem zmyć lek.

Leczenie grzybicy pochwy w ciąży – Clotrimazolum w maści i tabletkach

Leczenie grzybiczego zakażenia pochwy w ciąży nie powinno być podejmowane bez konsultacji z lekarzem. Aby wdrożyć odpowiednią terapię, konieczne jest wykonanie posiewu z pochwy. Jest to ważne, aby zidentyfikować patogen bytujący w drogach rodnych. W przypadku współistnienia bakterii potrzebny będzie dodatkowo antybiotyk.

Aby skutecznie pozbyć się grzybicy, konieczna jest konsekwencja i długi czas stosowania odpowiedniego preparatu przeciwgrzybiczego. Najczęściej wybieranym lekiem jest Klotrimazol (Clotrimazolum) w maści lub w postaci globulek dopochwowych, dostępny także bez recepty.

Czasami lekarze zapisują silniejszy preparat, antybiotyk przeciwgrzybiczy – Nystatynę. W trakcie kuracji nie wolno zapominać o probiotykach zawierających pałeczki kwasu mlekowego. Warto także sięgnąć po suplementy, które przywrócą naturalną florę bakteryjną pochwy, poprawiając tym samym barierę ochronną.

Grzybica pochwy na początku ciąży (w I trymestrze) wiąże się z bezwzględnym zakazem stosowania leków przeciwgrzybiczych , ponieważ dochodzi wówczas do kształtowania się narządów wewnętrznych dziecka. Wymienione substancje mogą powodować nieodwracalne uszkodzenia płodu. Nie wykazano natomiast szkodliwego wpływu w II i III trymestrze.

Niestety wiele kobiet stosunkowo szybko zauważa skuteczność leków na grzybicę pochwy i odstawia preparat bez konsultacji z lekarzem, co jest błędem. Ustąpienie dolegliwości nie oznacza eliminacji drożdżaków. W rezultacie objawy grzybicy pochwy szybko nawracają i leczenie rozpoczyna się od początku.

Jeżeli chodzi o ryzyko zarażenia partnera – jest ono niewielkie, rzędu kilku procent. Stosowanie prezerwatywy stanowi zabezpieczenie przed infekcją. Zakażenie grzybicze u mężczyzn to przede wszystkim zaczerwienienie, pieczenie czy świąd na napletku i prąciu.

Domowe sposoby na grzybicę pochwy

Nawracająca grzybica pochwy w ciąży to częsty problem z uwagi na osłabienie funkcjonowania układu odpornościowego. Do rozwoju zakażenia grzybami Candida przyczynia się ponadto długotrwała antybiotykoterapia, cukrzyca czy przyjmowanie niektórych leków, np. sterydów.

Zdarza się, że przyczyną swędzenia, pieczenia i upławów w ciąży jest niewłaściwa higiena. Dlatego, aby zmniejszyć ryzyko infekcji grzybiczych, należy przestrzegać kilku zasad:

• antybiotyki stosować tylko w ostateczności, a w okresie ciąży tylko takie, które są bezpieczne zarówno dla matki, jak i dla rozwijającego się płodu;
• pamiętać o odpowiedniej pielęgnacji okolicy intymnej – należy wybierać preparaty przeznaczone do higieny intymnej o naturalnym pH;
• wybierać bieliznę tylko i wyłącznie z naturalnej bawełny, sztuczna bielizna uniemożliwia parowanie, a nadmierna wilgoć i wysoka temperatura to idealne warunki do rozwoju grzybów;
• unikać noszenia wkładek higienicznych, a jeśli ich stosowanie jest koniecznością, trzeba pamiętać o regularnej zmianie, aby zawsze pozostawały suche.

Domowym sposobem na grzybicę pochwy, wspierającym profilaktykę zakażenia, jest stosowanie diety ograniczającej produkty bogate w cukry proste. Stanowią one pożywkę dla grzybów Candida , co przekłada się na wydłużenie czasu leczenia infekcji intymnej.

W codziennym jadłospisie powinny pojawić się jogurty czy kefiry będące źródłem dobroczynnych bakterii probiotycznych. Domowe leczenie kandydozy pochwy czosnkiem czy ziołowymi irygacjami pochwy jest zdecydowanie zabronione. Stosowanie takich metod stwarza poważne zagrożenie, zarówno dla zdrowia matki, jak i dziecka.