Ból głowy w ciąży – przyczyny, leczenie, domowe sposoby

Jakie są przyczyny bólu głowy u kobiet ciężarnych?

Ból głowy u kobiet w ciąży może mieć różne przyczyny. Niekiedy jest on wynikiem stresu, chronicznego zmęczenia, długotrwałego narażenia na hałas lub braku wystarczającej ilości snu. Ból głowy w ciąży może pojawić się również na skutek niewystarczającego nawodnienia organizmu, niechęci ciężarnej do przebywania na świeżym powietrzu lub nieprawidłowo zbilansowanej diety.

Jeżeli bólom głowy towarzyszą zawroty, należy tak szybko jak to możliwe usiąść w wygodnej dla siebie pozycji, poprosić znajdującą się w pobliżu osobę o przewietrzenie pomieszczenia, a także w zależności od samopoczucia i zaawansowania ciąży – o asekurację. Sprawdzonym sposobem jest ułożenie się płasko na plecach, uniesienie nóg i oparcie ich np. na krześle. To ułożenie ciała bliskie tzw. pozycji przeciwwstrząsowej. Stosowana jest ona w czasie omdlenia i pozwala na swobodny powrót natlenionej krwi do mózgu.

Bóle głowy związane ze zmianami hormonalnymi

Kolejną przyczyną bólu głowy u kobiet ciężarnych są zmiany hormonalne, które powodują różne nieprzyjemne dolegliwości, zwłaszcza na początku ciąży, czyli w pierwszym trymestrze ciąży. Wyższe stężenie progesteronu we krwi ma pośredni wpływ na układ krążenia, ponieważ prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych, w tym tych znajdujących się w mózgu. Zwiększony przepływ krwi we wskazanym wyżej obszarze może wywoływać bóle głowy.

Z kolei estrogeny, których stężenie we krwi również wzrasta w czasie ciąży, powodują zatrzymywanie wody w organizmie, co sprzyja powstawaniu obrzęków. Delikatny obrzęk tkanki mózgowej także może manifestować się poprzez ból głowy w ciąży.

Rodzaje bólu głowy, które mogą pojawić się u kobiet ciężarnych

Kobiety spodziewające się dziecka najczęściej skarżą się na napięciowy ból głowy. Charakteryzuje się on łagodnym, uciskającym bólem, który obejmuje całą głowę. Napięciowy ból głowy często nasila się pod koniec dnia, ale dość łatwo można złagodzić go przy pomocy domowych sposobów.

Znacznie rzadziej u ciężarnych pacjentek pojawia się klasterowy ból głowy, czyli silny, jednostronny ból, który zwykle zlokalizowany jest w skroni lub za oczodołem.

Podobne dolegliwości bólowe daje migrena w ciąży, jednak w tym przypadku ciężarna może odczuwać również charakterystyczne objawy dodatkowe, takie jak np.:

• nudności,
• wymioty,
• zaburzenia widzenia,
• światłowstręt,
• nadwrażliwość na dźwięki.

Czym jeszcze różni się klasterowy ból głowy od migreny? Czasem trwania. Atak klasterowego bólu głowy trwa od 30 do 180 minut, podczas gdy migrena może dokuczać ciężarnej przez kilka godzin lub dni z rzędu. W leczeniu migreny stosuje się farmaceutyki z grupy tryptanów, których nie mogą brać kobiety spodziewające się dziecka.

Ból głowy w ciąży a wizyta u lekarza

Tępy ból głowy, którego przyczyną jest stres, brak snu lub infekcja wirusowa górnych dróg oddechowych, zwykle nie wymaga konsultacji z lekarzem prowadzącym ciążę. Jeżeli jednak pacjentka skarży się na częsty i silny ból głowy, któremu towarzyszą dodatkowe objawy, takie jak:

• gorączka,
• dreszcze,
• zawroty głowy,
• drętwienie kończyn,
• nudności i wymioty,
• zaburzenia równowagi,
• zaburzenia widzenia,
• obrzęki,

wizyta u lekarza jest jak najbardziej wskazana i nie należy z nią zwlekać.

W skrajnych przypadkach silny ból głowy w ciąży może być objawem groźnych dla zdrowia i życia matki chorób, jak:

• krwotok podpajęczynówkowy,
• guz mózgu,
• udar mózgu,
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
• nadciśnienie tętnicze,
• zakrzepica zatok żylnych mózgu,
• stan przedrzucawkowy.

Szybka i precyzyjna diagnoza daje szansę na wdrożenie skutecznego leczenia i ograniczenie powikłań. U pacjentek, u których występuje podejrzenie wymienionych wyżej schorzeń, wykonuje się rezonans magnetyczny, tomografię komputerową i/lub punkcję lędźwiową, która umożliwia ocenę mikrobiologiczną płynu mózgowo-rdzeniowego.

Jakie środki przeciwbólowe można przyjmować w trakcie ciąży?

Jedynym stosunkowo bezpiecznym i dopuszczalnym dla kobiet w ciąży lekiem na ból głowy jest paracetamol , który wykazuje działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Badania wskazują, że krótkotrwałe i umiarkowane stosowanie paracetamolu nie jest związane z istotnym wzrostem ryzyka poważnych problemów zdrowotnych u płodu. Niemniej jednak środek ten należy stosować zgodnie z zaleceniami producenta i lekarza.

A jakich leków nie powinna przyjmować kobieta, która spodziewa się dziecka? Ibuprofenu, naproksenu, aspiryny (chyba że lekarz zezwoli), kodeiny, tramadolu, morfiny.

Wszystkie wymienione wyżej farmaceutyki mogą wykazywać działanie teratogenne, jeśli są zażywane nieprawidłowo, w nadmiernej ilości lub przed dłuższy czas.

Domowe sposoby na ból głowy w ciąży

Domowe metody radzenia sobie z bólem głowy w ciąży nie są tak skuteczne jak farmaceutyki, ale na pewno mogą przynieść ulgę w cierpieniu i to bez konieczności narażania bezpieczeństwa płodu. Jakie sposoby mamy na myśli?

• Masaż szyi,
• masaż skroni,
• zimny okład na czoło,
• chwila aktywności na świeżym powietrzu,
• ciepła kąpiel,
• drzemka w zacienionym pokoju.

Nie należy przyjmować żadnych leków na własną rękę, a w przypadku naprawdę złego samopoczucia, warto poprosić o pomoc swojego lekarza. Ból głowy w ciąży zwykle ustępuje samoistnie po zastosowaniu się do wskazanych wyżej porad.

Ból głowy w ciąży – jak mu zapobiec?

Jeśli chodzi o zapobieganie bólom głowy na przyszłość, to z pewnością trzeba zwrócić uwagę na dobrą jakość snu, prawidłowe nawodnienie organizmu oraz stosowanie diety bogatej w składniki odżywcze, mineralne i witaminy. Zdrowy styl życia warto uzupełnić o codzienną aktywność. Może być to joga, spacer lub lekkie ćwiczenia fizyczne. Warto mieć na uwadze, że większość bólów głowy w ciąży jest niegroźna, natomiast jeśli jest to częsta przypadłość i towarzyszą jej inne, niepokojące objawy, nie wolno ich ignorować.