Badanie histopatologiczne po poronieniu – po co wykonuje się badanie histopatologiczne po łyżeczkowaniu?

Co to jest badanie histopatologiczne?

Badanie histopatologiczne polega na mikroskopowej analizie fragmentów tkanek w celu oceny ich struktury na poziomie komórkowym. Materiał do badania może być uzyskany podczas zabiegów operacyjnych, drogą biopsji, podczas badań endoskopowych czy, jak w omawianym przypadku, podczas łyżeczkowania jamy macicy (zabieg usunięcia zawartości jamy macicy).

Niezależnie od sposobu jego pozyskania, materiał jest odpowiednio utrwalany, cięty na bardzo cienkie plastry (tzw. skrawki) i przygotowywany do badania pod mikroskopem. W badaniu histopatologicznym poddaje się analizie rodzaj i wygląd komórek budujących tkanki, ich położenie i wzajemne stosunki. W niektórych wariantach badania możliwe jest też określenie pewnych submikroskopowych cech komórek. Badanie histopatologiczne w wielu przypadkach jest jedynym sposobem na pewne postawienie rozpoznania choroby lub określenie jej przyczyny (często cechy choroby widoczne są jedynie pod mikroskopem).

Co to jest poronienie?

Pod pojęciem poronienia rozumiemy nieprawidłowe, przedwczesne zakończenie ciąży, któremu towarzyszy obumarcie płodu. Formalnie o poronieniu mówi się, gdy nastąpi to przed ukończeniem 22. tygodnia ciąży (po tym czasie w przypadku porodu przed planowanym terminem używa się określenia poród przedwczesny – jego konsekwencją nie musi być urodzenie martwego dziecka).

Poronienie może nastąpić w wyniku działania ogromnej liczby różnorodnych czynników ingerujących w prawidłowy przebieg ciąży. Należą do nich między innymi stan zdrowia i styl życia matki, przebieg rozwoju płodu (w tym zwłaszcza obecność zaburzeń genetycznych), przebieg rozwoju łożyska i błon płodowych, interakcje między organizmem matki i tkankami płodu i wiele innych. W związku z tym, że po poronieniu w jamie macicy mogą pozostać fragmenty tkanek grożące rozwojem licznych powikłań, w większości przypadków w celu ich usunięcia wykonuje się zabieg łyżeczkowania, pozwalający na oczyszczenie macicy. Usunięty materiał może być (i w wielu sytuacjach jest) przeanalizowany pod mikroskopem w badaniu histopatologicznym.

Po co wykonuje się badanie histopatologiczne po poronieniu?

Wskazania do badania histopatologicznego po poronieniu nie są ściśle określone. Często zależą one od stanu zdrowia i decyzji pacjentki, doświadczenia lekarza oraz zasad panujących w danej placówce leczniczej. W niektórych ośrodkach badanie to wykonywane jest we wszystkich przypadkach poronień, w innych – jedynie w wybranych, zgodnie z ustalonymi w nich wskazaniami. Wynik histopatologiczny może pomóc w określeniu przyczyny poronienia oraz wykrycia stanów zagrażających zdrowiu matki i wymagających interwencji medycznej.

• Badanie histopatologiczne pozwala zdiagnozować ciążową chorobę trofoblastyczną. Jest to stan, w którym łożysko, stanowiące organ „pośredniczący” między płodem i organizmem matki, ulega nieprawidłowemu rozwojowi i rozrostowi. W obręb ciążowej choroby trofoblastycznej wchodzą takie stany jak zaśniad groniasty czy rak kosmówki. Choroby te stwarzają ryzyko dla zdrowia matki – mogą być między innymi przyczyną silnych, trudnych do opanowania krwawień z jamy macicy.
• Badanie bywa stosowane przy podejrzeniu ciąży ektopowej. Bywa, że objawy podobne do poronienia (krwawienie z dróg rodnych, silny ból brzucha, najczęściej w I trymestrze ciąży) towarzyszą rozwojowi ciąży w nieprawidłowym miejscu, czyli poza jamą macicy (najczęściej w jajowodzie). Inne narządy nie są przystosowane do rozwoju zarodka i płodu – rozwijająca się w nich ciąża może być przyczyną krwawień i innych zagrażających życiu powikłań. Jeśli w badaniu histopatologicznym materiału po poronieniu nie wykryje się komórek płodu lub łożyska, powstaje podejrzenie ciąży ektopowej.
• Zaleca się je w przypadku niecałkowitego wydalenia z macicy pozostałych po poronieniu tkanek płodu i łożyska i w celu rozpoznania innych czynników mogących przyczynić się do poronienia.

Również w przypadku poronienia dokonanego poza szpitalem zaleca się przekazanie do badania histopatologicznego wszystkich wydalonych z macicy tkanek.

Jak wykonuje się badanie histopatologiczne po łyżeczkowaniu?

Materiał do badania histopatologicznego po łyżeczkowaniu stanowią fragmenty tkanek pochodzących z jamy macicy. Uzyskuje się je zazwyczaj drogą łyżeczkowania jamy macicy. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu. Polega on na wprowadzeniu do jamy macicy odpowiedniej wielkości ostro zakończonej łyżki i „zeskrobaniu” tkanek ze ścian macicy.

Łyżeczkowanie jamy macicy ma znaczenie zarówno diagnostyczne, jak i lecznicze. Aby zapewnić bezpieczeństwo zabiegu, należy wcześniej poinformować lekarza o wszystkich aktualnych chorobach, przyjmowanych lekach i uczuleniach (zwłaszcza na leki). Materiał pobrany podczas zabiegu jest przekazywany do zakładu patomorfologii, poddaje się go ocenie wzrokowej, jest utrwalany, cięty na cienkie plastry i badany pod mikroskopem. Wyniki badania histopatologicznego dostępne są zwykle po kilku–kilkunastu dniach.

Poronienie jest wydarzeniem niezwykle trudnym dla matki. W każdym takim przypadku warto jest zapewnić kontakt z osobami bliskimi i z psychologiem. Postępowanie po wykonaniu badania histopatologicznego zależy od jego wyniku. Czasami konieczne jest wdrożenie leczenia farmakologicznego lub wykonanie zabiegu (np. w przypadku wykrycia zaśniadu groniastego). W innych przypadkach wynik może pomóc podjąć kroki mające na celu rozpoznanie przyczyny poronienia i przeciwdziałanie mu w przyszłości. Interpretacja wyniku badania dokonywana jest w każdym przypadku w porozumieniu z lekarzem.