Wirusowe zapalenie gardła u dziecka wymaga leczenia objawowego – łagodzenia bólu, suchości i drapania w gardle. Na ból gardła u dziecka skuteczne są leki – tabletki do ssania, spray. Sprawdzą się także domowe sposoby, które łagodzą dolegliwości, nawilżają gardło, oczyszczają nos i zatoki.
Wirusowe zapalenie gardła u dziecka – jak leczyć chore gardło u małego dziecka?
Spis treści
Dlaczego dziecko boli gardło?
Najczęstszą przyczyną bólu gardła u dzieci jest infekcja wirusowa. Wirusowe zapalenie gardła to choroba bardzo często diagnozowana wśród dzieci w każdym wieku – u niemowląt małych dzieci i tych w wieku przedszkolnym. W większości przypadków jest wynikiem przeziębienia, którego przyczyną są wirusy różnych rodzajów. Większość wirusowych zapaleń gardła u dzieci występuje w okresie jesienno-zimowym oraz wczesną wiosną.
Choroba szerzy się drogą kropelkową lub poprzez bezpośredni kontakt z wydzieliną z gardła chorego dziecka. Stąd powszechne zachorowania na gardło u dzieci uczęszczających do żłobka lub przedszkola. Pierwsze objawy zapalenia gardła pojawiają się po 1–6 dniach od zakażenia.
Mogą one być różne w zależności od wieku dziecka. Warto wiedzieć, że rozwojowi choroby sprzyjają: oziębienie lub nadmierne przegrzanie organizmu malucha, przyjmowanie zimnych płynów lub pokarmów, wdychanie dymu tytoniowego przez dziecko (palenie bierne) oraz niska wilgotność powietrza w pomieszczeniu, w którym przebywa pociecha.
Leczenie bólu gardła u dziecka polega na stosowaniu sposobów, które złagodzą drapanie, pieczenie i suchość w gardle.
Zapalenie gardła u dziecka – bakteryjne czy wirusowe?
Bakteryjne zapalenie gardła
Aby dobrze leczyć zapalenie gardła u dzieci, konieczne jest odróżnienie, czy jego przyczyną są wirusy czy bakterie. W pierwszym okresie choroby może to być dość trudne, ponieważ występują także postacie mieszane, w których początkowe zakażenie wirusowe przechodzi w zakażenie bakteryjne.
Pierwszym parametrem świadczącym o przyczynie bakteryjnej jest obecność biało-żółtawego nalotu na migdałkach. Należy podejść z dzieckiem do okna lub źródła światła (można użyć latarki) i poprosić, aby wysunęło język w kierunku brody i szeroko otworzyło usta. Gdy grzbiet języka zasłania gardło, pomocne jest wymawianie przez dziecko samogłosek „a”, „o” lub obniżenie języka szpatułką lub łyżeczką. Dodatkowo warto obejrzeć całą śluzówkę jamy ustnej, czy nie ma na niej jakichś zmian (np. pęcherzyków, pleśniawek).
Zapalenie gardła u dzieci można poznać także po tym, czy są powiększone węzły chłonne na szyi. Sprawdzamy to dotykając delikatnymi, kolistymi ruchami szyi dziecka, począwszy od kątów żuchwy w dół, aż do obojczyków. Gdy wyczujemy okrągłe struktury przypominające wielkością ziarna groszku lub większe, które są powiększonymi węzłami, oznacza to, że odnaleźliśmy kolejny parametr świadczący o etiologii bakteryjnej.
Objawy zapalenia gardła u dzieci, które pozwalają na potwierdzenie diagnozy o bakteryjnej postaci choroby, to:
- gorączka powyżej 38°C,
- brak kaszlu,
- przedział wiekowy 3–14 lat (jest to najczęstszy wiek nosicielstwa w jamie ustnej bakterii paciorkowca beta-hemolizującego, wywołującego anginę),
- nagły początek choroby,
- kontakt z osobą, która w ciągu ostatnich 2 tygodni chorowała na paciorkowcowe zapalenie gardła.
Ostateczne rozpoznanie następuje po wykonaniu u lekarza szybkiego testu na antygen paciorkowca lub posiewu wymazu z gardła.
Wirusowe zapalenie gardła
W wirusowym zapaleniu gardła u dzieci zwykle biorą udział te same patogeny, jak te odpowiedzialne za przeziębienia. Obserwujemy wówczas:
- pieczenie i ból gardła promieniujący do uszu,
- trudności w połykaniu pokarmów oraz niechęć dziecka do jedzenia,
- kaszel,
- katar,
- gorączkę poniżej 38°C,
- towarzyszące zapalenie spojówek,
- brak nalotu i obrzęku migdałków,
- bóle mięśniowe,
- bóle głowy.
Jakie są objawy zapalenia gardła u dziecka?
Typowe objawy wirusowego zapalenia gardła u dziecka to:
- drapanie, pieczenie lub ból gardła, utrudniający przełykanie pokarmów, bolesność podczas mówienia, suchość w gardle,
- obrzęk i zaczerwienienie błony śluzowej gardła,
- wyciek wodnistej wydzieliny z nosa, uczucie zatkania nosa, łzawienie oczu,
- chrypka,
- suchy kaszel,
- bóle głowy,
- bóle mięśniowe,
- wymioty, biegunka, ból brzucha,
- stan podgorączkowy,
- złe samopoczucie, rozdrażnienie, brak apetytu.
Zapalenie gardła u niemowląt może być dodatkowo powikłane wysoką gorączką. U małych dzieci można zaobserwować powiększenie węzłów chłonnych na szyi. Objawy wirusowego zapalenia gardła u dziecka zaczynają samoistnie ustępować po 3–4 dniach i u większości chorych maluchów zanikają po upływie tygodnia.
Rozpoznanie, czy to jest zapalenie gardła u dziecka, najczęściej stawia lekarz na podstawie charakterystycznych objawów przedmiotowych i podmiotowych. W przypadku podejrzenia etiologii bakteryjnej (paciorkowcowej), wykonuje się posiew z gardła.
Jak leczyć ból gardła u dziecka?
Leczenie wirusowego zapalenia gardła u dziecka polega przede wszystkim na zwalczaniu uporczywych dla małego pacjenta objawów.
- W leczeniu zapalenia gardła u małego dziecka zastosowanie mają preparaty łagodzące ból gardła, dostępne bez recepty w postaci lizaków, pastylek do ssania, aerozolów lub roztworów do płukania jamy ustnej. Związki zawarte w preparatach, np. lidokaina, salicylan choliny, wyciąg z korzenia prawoślazu czy aronii łagodzą podrażnienie gardła, wykazują działanie przeciwbólowe i przeciwobrzękowe a ponadto odkażają błonę śluzową gardła. Forma i sposób podania preparatu powinna być dobrana do wieku dziecka.
- Dziecko oddychając przez usta dodatkowo wysusza śluzówkę gardła. Dlatego w walce z zatkanym nosem i katarem można sięgnąć po krople do nosa z ksylometazoliną. Preparaty te łagodzą odczyn zapalny i obrzęk błony śluzowej nosa i gardła. Ułatwiają usuwanie zalegającej w nosku wydzieliny oraz zmniejszają jej produkcję.
- W razie gorączki u dziecka i bólu głowy bądź mięśni pomoże podanie dziecku paracetamolu lub ibuprofenu.
- Sprawdzonym sposobem na ból gardła u dziecka są również inhalacje z izotonicznego lub hipertonicznego chlorku sodu. Wykazują działanie nawilżające błonę śluzową gardła, przez co zmniejszają ból gardła i łagodzą kaszel.
Trzeba wiedzieć, że w wirusowym zapaleniu gardła antybiotyki są nieskuteczne a ich zastosowanie nieuzasadnione.
Domowe sposoby na wirusowe zapalenie gardła u dziecka
Pomoc w walce z objawami wirusowego zapalenia gardła u dziecka mogą przynieść również domowe sposoby.
- Łagodząco na podrażnione gardło działa syrop z cebuli, herbatka z miodem lub sokiem malinowym czy kisiel, który pokrywa błonę śluzową gardła ochronną powłoką, zmniejszając jej podrażnienie.
- Dużą rolę odgrywa również regularne pozbywanie się kataru z przewodów nosowych. Wydzielina spływająca po tylnej ścianie gardła dodatkowo podrażnia obolałą śluzówkę. Naturalnym sposobem w walce o drożność noska jest płukanie przewodów nosowych solą morską.
- Warto również zadbać o odpowiednie nawilżenie powietrza w pomieszczeniu w którym przebywa maluch. Ochroni ono błony śluzowe gardła przed wysychaniem i zapobiegnie gęstnieniu wydzieliny. Zwłaszcza w okresie grzewczym warto zaopatrzyć się w nawilżacz powietrza lub po prostu kłaść na rozgrzany kaloryfer mokry ręcznik lub miseczkę z wodą.
- Należy również zadbać o odpowiednie nawodnienie małego pacjenta, które przełoży się na należyte nawilżenie śluzówki gardła. Jest to szczególnie ważne zwłaszcza w czasie choroby, gdy występuje utrudnione przez ból połykanie i brak apetyt.
Dziecko z wirusowym zapaleniem gardła należy pozostawić w domu, by zapewnić mu potrzebny
w chorobie odpoczynek oraz zmniejszyć ryzyko szerzenia się infekcji. Należy także zadbać o odpowiednią higienę, poprzez częste mycie rączek dziecka, wyrzucanie zużytych chusteczek, wymianę pościeli oraz bielizny nocnej.
Wycięcie migdałków podniebiennych
Przy częstym, nawracającym zapaleniu gardła u dzieci – o ciężkim przebiegu – należy rozważyć chirurgiczne wycięcie migdałków podniebiennych. Eksperci sugerują, że korzyści płynące z wykonania tego zabiegu są większe niż działania niepożądane i związane z nimi koszty. Jest to trudna decyzja, w której podjęciu pomocne są poniżej przedstawione kryteria rozpoznające ciężką postać zapalenia gardła.
Mianowicie gdy dziecko przebyło 7 epizodów zakażenia w ostatnim roku lub 5 rocznie w ciągu ostatnich dwóch lat albo 3 rocznie w ciągu ostatnich trzech lat i spełnia jedno z następujących kryteriów:
- wzrost ciepłoty ciała powyżej 38°C,
- powiększone lub tkliwe węzły chłonne szyjne przednie,
- wysięk lub nalot na migdałkach podniebiennych,
- potwierdzenie zakażenia Streptococcus pyogenes w badaniu mikrobiologicznym,
- przebyta antybiotykoterapia w przypadku potwierdzonego lub podejrzewanego zakażenia paciorkowcowego,
to mówimy wtedy o ciężkiej postaci nawracającego paciorkowcowego zapalenia gardła lub migdałków. Jeśli dziecko nie spełnia powyższych wymogów, mówimy o łagodnej, nawracającej formie, dla której zalecenia są nadal w opracowaniu.
współpraca: lek. Patrycja Dębosz
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Interna Szczeklika, Piotr Gajewski: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna.
Opublikowano: 06.10.2016;
Oceń:
4.6
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Marta Cygoń-Pawlicka
Lekarz
Lekarz w trakcie stażu podyplomowego, absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Ukończyła Studia Podyplomowe – „Żywienie w zdrowiu i chorobie” MCKP Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Miłośniczka sportów wodnych, kuchni azjatyckiej i kotów.
0
Komentarze i opinie (0)