Wymioty u dziecka – jakie są przyczyny i co robić, gdy dziecko wymiotuje?

Gdy dziecko wymiotuje

Wymioty to gwałtowne wydalenie treści żołądkowej przez przełyk i jamę ustną w wyniku czynnych skurczów przepony, mięśni międzyżebrowych oraz mięśni brzucha. Poprzedzać je mogą nudności, bóle brzucha, ślinienie. Należy je odróżniać od ulewania – regurgitacji występującej najczęściej u niemowląt i noworodków. Polega ona na samoistnym zwracaniu niewielkich ilości pokarmu z jamy ustnej, przełyku lub żołądka, niezależne od skurczu mięśni.

Jeżeli ulewanie nie jest nasilone, nie powinno budzić niepokoju rodziców. Trzeba pamiętać, że wymioty u dziecka są objawem, nie zaś chorobą, trzeba więc znaleźć ich przyczynę. Mogą być symptomem zaburzeń o podłożu czynnościowym, jak i choroby organicznej (np. wad wrodzonych przewodu pokarmowego). Przyczyną wymiotów u dziecka mogą być też schorzenia innych narządów i układów. W związku z tym wystąpienie wymiotów u dziecka wymaga odnalezienia ich przyczyny. Szczęśliwie najczęściej jest nią infekcja (wirusowa, rzadziej bakteryjna), która może z powodzeniem być leczona w warunkach domowych.

Czytaj również: Leki na wymioty – jakie wybrać?

Dlaczego dziecko wymiotuje?

Wymioty u dziecka wynikają ze skoordynowanych skurczy przepony i tłoczni brzusznej. Doprowadza do nich pobudzenie ośrodka wymiotnego znajdującego się w rdzeniu przedłużonym oraz ośrodka chemowrażliwego zlokalizowanego pod dnem komory czwartej mózgu. Ośrodek wymiotny może być aktywowany przez włókna nerwowe z narządów jamy brzusznej i klatki piersiowej, z ośrodka chemowrażliwego, z układu przedsionkowego oraz z kory mózgu.

Impulsy dochodzą do ośrodka wymiotnego na dwa sposoby. Jeżeli impuls pochodzi z narządów klatki piersiowej lub jamy brzusznej, stymulacja ośrodka wymiotnego następuje za pośrednictwem nerwu błędnego oraz nerwów współczulnych. Gdy ośrodek wymiotny pobudzany jest przez bodźce ruchowe (jak w chorobie lokomocyjnej), zapachowe, smakowe czy psychogenne (w nerwicach), stymulacja ośrodka wymiotnego w rdzeniu przedłużonym następuje poprzez korę mózgową, ośrodek chemowrażliwy i układ przedsionkowy.

Przeczytaj też: Gorączka u dziecka bez innych objawów

Co oznaczają wymioty u dziecka?

W zależności od rodzaju zwymiotowanej treści wymioty u dzieci dzielimy na:

• wymioty treścią żołądkową,
• wymioty zawierające śluz – najczęściej w nieżytach żołądkowo-jelitowych,
• wymioty zawierające krew – jeżeli krew jest świeża, może wskazywać na krwawienie z przełyku,
• ciemnobrunatne, fusowate wymioty – to także krwiste wymioty; krew po kontakcie z kwaśnym sokiem żołądkowym przybiera barwę ciemnobrunatną i wygląd fusów od kawy, jednak takie zabarwienie wymiocinom może też nadać pokarm spożyty wcześniej przez dziecko (np. borówki),
• wymioty podbarwione żółcią – świadczą o zaburzeniach funkcji wątroby, występują także u noworodków z wrodzonym zarośnięciem dwunastnicy,
• wymioty kałowe – cuchnące z domieszką kału, występują w zaawansowanej niedrożności jelit.

Lekarz w trakcie badania określi przyczynę wymiotów u dziecka.

Przeczytaj: Wymiotowanie żółcią – co oznacza?

Wymioty u dziecka – co robić?

Odnalezienie przyczyny dolegliwości u dziecka należy pozostawić specjalistom. Najważniejszą rolą rodziców jest zapobieganie odwodnieniu. Im młodsze dziecko, tym mniej potrzeba, by do niego doprowadzić. Początkowo należy podawać dziecku po zwymiotowaniu małe porcje płynów, nawet po łyżeczce, stopniowo je zwiększając, o ile jest to możliwe (wypicie naraz dużej porcji płynu nasila odruch wymiotny).

Czym poić dziecko? Można podawać mu niegazowaną wodę, słabą herbatę, letnią miętę, herbatę z rumianku lub płyny nawadniające zawierające elektrolity, które można kupić w aptece. Do jedzenia możemy podać lekkostrawne potrawy, najlepiej zawierające dużą ilość potasu (który jest intensywnie tracony podczas wymiotów), takie jak: banan, kleik ryżowy, zupa z marchwi, gotowane ziemniaki. Jeżeli wymiotujące dziecko ma także biegunkę, do leczenia warto dołączyć probiotyk. Wymiotującego malucha nie możemy nawet na chwilę zostawić samego, może on bowiem zakrztusić się wymiocinami.

Czytaj również: Leki na wymioty – jakie wybrać?

Kiedy w przypadku wymiotów u dziecka zgłosić się do lekarza?

Przyczynę wymiotów u dziecka najczęściej stanowią infekcje wirusowe i bakteryjne, które często z powodzeniem leczone są w warunkach domowych i nie wymagają hospitalizacji. Koniecznie jak najszybciej udajmy się z dzieckiem do lekarza, gdy:

• wymioty wystąpiły u niemowlęcia,
• pojawiły się objawy odwodnienia – początkowo są nimi: niepokój, spierzchnięte wargi, sucha skóra, język pokryty nalotem, oddawanie mniejszej ilości bardziej stężonego (intensywnie żółtego) moczu, z czasem dziecko zaczyna być apatyczne, osłabione i senne,
• wymiotom towarzyszy wysoka gorączka lub silne bóle głowy i silne bóle brzucha, utrata świadomości,
• w wymiotach u dziecka zauważymy domieszkę krwi (świeżej lub w postaci ciemnobrunatnych kłaczków) lub żółci,
• wymioty pojawiły się po urazie głowy,
• u dziecka występują regularnie powtarzające się wymioty (np. wymioty tuż po posiłku, wymioty poranne),
• podejrzewamy, że przyczyną wymiotów jest zatrucie lekami lub substancjami toksycznymi,
• nie udaje nam się powstrzymać wymiotów.