Wraz z nadchodzącym sezonem jesiennym zbliża się czas zwiększonego ryzyka zachorowania na przeziębienie, grypę i inne infekcje. Dotyczy to szczególnie dzieci, które rozpoczną uczęszczanie do żłobków, przedszkoli i szkół. Rodzice często zadają lekarzom pytanie – jak dbać o dziecko w trakcie infekcji (np. przeziębienia czy grypy), a także bezpośrednio po niej, gdy układ odpornościowy dziecka jest osłabiony i podatny na kolejne zachorowanie.
Jak dbać o dziecko w okresie przeziębiania i grypy? Czy posyłać je do szkoły lub przedszkola?
Przeziębienie i infekcja – czy posyłać dziecko do szkoły lub przedszkola?
Najczęstszym typem infekcji u dzieci jest przeziębienie – łagodna infekcja wirusowa objawiająca się m.in. niewysoką gorączką lub stanami podgorączkowymi, katarem, kaszlem oraz bólem gardła. W trakcie przeziębienia lub innych łagodnych infekcji pochodzenia wirusowego dzieci zwykle nie stają się mniej aktywne. Bawią się, nie unikają kontaktu z rówieśnikami, co wynika ze wspomnianych, łagodnych objawów (dokuczliwy staje się dopiero wodnisty katar, drapanie w gardle i suchy kaszel).
Dlatego też znaczna część rodziców bez wahania decyduje się na posłanie dziecka do szkoły lub przedszkola, na zajęcia pozalekcyjne, lekcje WF-u i inną aktywność sportową. Warto pamiętać o tym, że w trakcie infekcji organizm dziecka potrzebuje odpoczynku, dlatego przeciążanie go nadmiarem obowiązków może skutkować przewlekaniem się i nasileniem choroby.
Dziecko uczęszczające do żłobka lub przedszkola powinno w trakcie infekcji pozostać w domu. Warto przypomnieć, że za rozwój przeziębienia u dziecka odpowiadają wirusy, a mały pacjent łatwo zaraża swoich kolegów. Trzeba mieć na uwadze także to, że osłabiony organizm może być bardziej podatny na kolejną infekcję.
Dziecko w wieku szkolnym w trakcie łagodnej infekcji może uczęszczać do szkoły, jednak powinno zostać zwolnione z lekcji WF-u oraz z zajęć pozalekcyjnych. W łagodnych infekcjach, przy ładnej pogodzie można pozwolić dziecku na krótki spacer (ubiór powinien być adekwatny do warunków atmosferycznych).
Poważniejsza infekcja (np. grypa u dziecka) wymaga bezwzględnego pozostania w domu i odpoczynku w łóżku, a także leczenia zaleconego przez lekarza. Nie powinno się zwlekać z wizytą u pediatry, jeżeli dziecko ma wysoką gorączkę, rodziców niepokoi jego ciężki stan ogólny, apatia, pokładanie się, brak apetytu, dolegliwości bólowe, a także wtedy, gdy mimo dobrego stanu ogólnego gorączka przeciąga się dłużej niż 3 dni.
Jak leczyć przeziębienie i inne infekcje wirusowe u dziecka?
W leczeniu infekcji wirusowych u dzieci wskazane jest leczenie objawowe i przeciwwirusowe. Należy dbać o to, aby łagodzić wszelkie dolegliwości, na które uskarża się dziecko, ponieważ od tego zależy komfort malucha.
- Konieczne jest kontrolowanie ciepłoty ciała dziecka i zbijanie gorączki za pomocą metod pozafarmakologicznych (np. poprzez chłodne okłady) oraz leków (przede wszystkim ibuprofen i paracetamol) – istotne jest to szczególnie u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 5 lat, gdyż jest to grupa zagrożona wystąpieniem drgawek gorączkowych.
- Ból gardła u dziecka powinien być łagodzony za pomocą miejscowych preparatów na ból gardła, dostępnych m.in. w postaci pastylek, sprayów, płukanek, lizaków.
- Wskazana jest toaleta nosa – starsze dziecko powinno być zachęcane do samodzielnego wydmuchiwania nosa, młodszym dzieciom nos oczyszcza się za pomocą specjalnych urządzeń do odsysania wydzieliny.
- Gęstą wydzielinę z jam nosa warto uprzednio rozrzedzić za pomocą soli fizjologicznej albo wody morskiej. Blokadę nosa związaną z obrzękiem śluzówek można wyeliminować za pomocą donosowych alfa-mimetyków (np. oksymetazoliny, ksylometazoliny).
- Oddychanie ułatwia wyższe ułożenie dziecka w łóżku (w tym celu powinno się odpowiednio ustawić zagłówek łóżka lub podłożyć dziecku pod głowę wyższą poduszkę).
- W walce z chorobami wywołanymi przez wirusy skuteczne są leki przeciwwirusowe dostępne bez recepty. Jednym z nich jest pranobeks inozyny. To lek, który hamuje namnażanie się wirusów i zwiększa odporność przed kolejnymi zachorowaniami.
Domowe sposoby na przeziębienie u dziecka
Dbając o komfort chorego dziecka, powinno się mu zapewnić optymalne nawilżenie powietrza w mieszkaniu (jeżeli w domu nie ma nawilżacza powietrza, można wykorzystać do tego wilgotne ręczniki umieszczone na kaloryferach) i odpowiednie nawodnienie (płyny powinny mieć optymalną temperaturę, nie powinny być wyjmowane prosto z lodówki).
Wśród domowych sposób na przeziębienie zalecane jest również zapewnienie dziecku zdrowej diety bogatej w witaminy, składniki odżywcze oraz produkty, którym przypisuje się działanie przeciwzapalne (cebula, czosnek, miód) oraz rozgrzewające (np. imbir, sok imbirowy, sok malinowy). Leki z domowej apteczki oparte m.in. na wyżej wymienionych produktach, które są chętnie stosowane w przeziębieniu, grypie i innych infekcjach, to:
- mleko z miodem i cytryną,
- herbata z sokiem malinowym,
- herbata z sokiem imbirowym,
- syrop z cebuli,
- napar z lipy (ekstrakt z lipy dostępny jest w aptekach jako lek).
O chore dziecko należy zadbać także w inny sposób – powinno się zorganizować mu czas tak, aby umilić okres choroby, zapewnić rozrywkę i dobry nastrój. Pogoda ducha jest ważnym czynnikiem, który wspomaga proces regeneracji organizmu i pozwala na powrót do zdrowia.
Jak dbać o organizm dziecka w trakcie osłabienia odporności?
Po przebyciu infekcji organizm dziecka znajduje się w stanie osłabienia odporności – układ immunologiczny potrzebuje bowiem czasu, aby się zregenerować. Konieczne jest zatem stworzenie organizmowi odpowiednich warunków do rekonwalescencji i odbudowy układu odpornościowego. W tym celu zaleca się:
- unikanie dużych skupisk ludzkich, kontaktu z osobami chorymi – dziecko uczęszczające do żłobka lub przedszkola powinno spędzić czas rekonwalescencji w domu (optymalnie 4–6 tygodni) – w innym wypadku osłabiony organizm narażony jest na zwiększone ryzyko ponownej infekcji;
- prowadzenie oszczędzającego trybu życia bezpośrednio po infekcji (np. unikanie wyczerpujących zajęć sportowych);
- zadbanie o optymalną ilość snu;
- zadbanie o zdrową dietę – bogatą w witaminy i minerały.
W czasie infekcji wirusowych, a także w okresie osłabienia odporności można sięgać po wspomnianą już inozynę – lek, który wykazuje działanie przeciwwirusowe (hamowanie namnażania się wirusów) oraz stymulujące układ immunologiczny (zwłaszcza poprzez wspomaganie działania limfocytów T odpowiadających m.in. za walkę z infekcjami wirusowymi).
Wypowiedź pediatry na temat przeziębienia u dziecka
Zdaniem eksperta
Przeziębieniem określamy infekcję dróg oddechowych o dość łagodnym przebiegu. Objawy dotyczą nosa, gardła, zatok, krtani, tchawicy, rzadko zaś oskrzeli. Jest to infekcja trwająca 3–14 dni. Wśród dolegliwości na czoło wysuwa się: katar, obrzęk śluzówek, uczucie zatkanego nosa, czasem ból nosa, kichanie, kaszel, ból gardła lub głowy, zmęczenie, osłabienie, bywają stany podgorączkowe. Przyczyną przeziębienia są najczęściej rynowirusy, wirusy grypy, syncytia, wirusy coxsackie. Czynnikiem sprzyjającym wystąpieniu przeziębienia jest słabsza kondycja gospodarza – zmęczenie, stres, alergia, występowanie innych chorób obniżających odporność, np. astmy, chorób nerek, płuc, serca, stany po przebytych chorobach, np. ospie wietrznej, która znacznie obniża odporność. Czynniki zewnętrzne sprzyjające przeziębieniu to nieodpowiednie ubranie, przebywanie w skupiskach osób zainfekowanych, niewietrzone pomieszczenia, rzadkie mycie rąk. Postępowanie profilaktyczne polega na eliminowaniu przyczyn i okoliczności sprzyjających przeziębieniu.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- P. Gajewski, Interna Szczeklika. Mały Podręcznik 2019/2020, Medycyna Praktyczna, Kraków 2019.
Agnieszka Zaremba-Wilk
Lekarz
Absolwentka I Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. W trakcie studiów aktywnie działała w Studenckich Kołach Naukowych: pediatrycznych oraz chirurgicznych. Aktualnie w trakcie specjalizacji z pediatrii. Poza chorobami dzieci interesuje się chirurgią, chirurgią dziecięcą, chorobami wewnętrznymi.
Komentarze i opinie (0)