Nadmierne pocenie u dzieci – przyczyny i metody radzenia sobie z nadmierną potliwością u dzieci

Nadmierna potliwość u dziecka a pielęgnacja

Często występującą przyczyną wzmożonego pocenia się dziecka jest przegrzewanie dziecka. Rodzice często ubierają dzieci nieadekwatnie do temperatury otoczenia. Dodatkowo, często stosuje się ubrania z mało przewiewnych tkanin. W efekcie, nieodpowiednio ubrane dziecko, w dodatku spędzające czas w ciągłym ruchu, wydziela nadmierną objętość potu – dziecko się poci. Rodzice powinni mieć świadomość tego, że dziecko nie powinno być ubierane cieplej niż dorośli, a optymalną tkaniną odzieży jest bawełna. Takie postępowanie powinno rozwiązać problem nadmiernego pocenia się dziecka.

Kolejnym błędem jest utrzymywanie zbyt wysokiej temperatury w pomieszczeniach, w których przebywa dziecko. Naturalnym zjawiskiem jest, że wówczas dziecko się poci – to mechanizm służący termoregulacji. Należy pamiętać o tym, że optymalny zakres temperatur to 20-24 st. C.

To też może Cię zainteresować: Śmierdzące stopy – przyczyny, leczenie

Pocenie się dziecka a stres

W stanach stresu, lęku i bólu w organizmie dochodzi do aktywacji układu współczulnego zwanego inaczej „układem walki”. Wzrost produkcji potu jest wówczas fizjologiczną reakcją organizmu. Dziecko poci się, zwłaszcza pod pachami i na dłoniach. Nadmierna potliwość ustępuje wraz z wyeliminowaniem czynnika lęko- lub stresogennego oraz bólu. Dzieci żyjące w ustawicznym stresie lub cierpiące na zaburzenia lękowe mogą stale zgłaszać problemy z nadpotliwością.

Nadmierna potliwość u dzieci a choroby

Gdy dziecko się poci, może być to objaw chorobowy. Jakie schorzenia mogą dawać takie symptomy?

Stany chorobowe przebiegające z gorączką

Nadmierna potliwość u dziecka połączona z dreszczami, bólami kostno-mięśniowymi, uczuciem osłabienia i rozbicia powinna skłonić rodzica do zmierzenia temperatury u dziecka, jest ona bowiem typowym objawem stanów chorobowych (infekcji) przebiegających z gorączką.

Przeczytaj też: Nieprzyjemny zapach moczu – przyczyny

Otyłość

Organizm osoby otyłej szybciej się męczy oraz przegrzewa. W efekcie, nawet niewielki wysiłek fizyczny u dziecka z nadmierną masą ciała prowadzi do nadmiernego pocenia się dziecka.

Choroby nowotworowe

Epizody wzmożonej potliwości u dzieci – nawracające, zwłaszcza w nocy, mogą być objawem choroby rozrostowej, zwłaszcza białaczek i chłoniaków. Dziecko często poci się w nocy bez wyraźnej przyczyny. Dodatkowymi objawami są wówczas:

• osłabienie,
• bladość,
• omdlenia,
• wybroczyny,
• skłonność do krwawień,
• niewyjaśniona gorączka,
• bóle kostne,
• powiększenie węzłów chłonnych.

Zobacz również: Jakie są przyczyny zimnych potów?

Hipoglikemia

Napady nadmiernej potliwości u dziecka, połączone z drżeniami, nagłym uczuciem niepokoju i rozdrażnienia mogą świadczyć o hipoglikemii występującej np. w przebiegu cukrzycy. Wystąpienie napadu powyższych objawów jest wskazaniem do szybkiej oceny stężenia glukozy we krwi.

Krzywica

Jeżeli rodzice zgłaszają, że dziecko nadmiernie się poci, zwłaszcza na główce i w okolicy karku (rodzice obserwują nadmierne moczenie poduszek potem), a problem nasila się w trakcie wysiłku, jakim jest np. jedzenie, należy pomyśleć o krzywicy. Krzywica to zaburzenie gospodarki wapniowo-fosforanowej związane z niedoborem witaminy D, prowadzące do zmian w układzie kostno-szkieletowym i w rozwoju dziecka. Nadmierne pocenie się dziecka należy do objawów ogólnych choroby, które mogą poprzedzać wystąpienie charakterystycznych zmian kostnych.

Nadczynność tarczycy

Nadmierna potliwość u dziecka może być objawem zaburzeń hormonalnych związanych z nadczynnością tarczycy. Podwyższone stężenie tyroksyny i trójjodotyroniny prowadzi do wzmożonej aktywacji układu współczulnego, co skutkuje m.in. nadmiernym wydzielaniem potu u dzieci. O nadczynności tarczycy należy pomyśleć, jeżeli dodatkowo występują takie objawy jak m.in.:

• utrata masy ciała pomimo podwyższonego apetytu,
• nadmierna pobudliwość,
• drażliwość, nerwowość,
• przyspieszone bicie serca,
• przyspieszony oddech,
• przyspieszony metabolizm skutkujący m.in. biegunkami,
• drżenia rąk.

Gruźlica

Zlewne, nocne poty u dziecka, uporczywy, męczący kaszel, przewlekły stan podgorączkowy lub gorączka oraz męczliwość to symptomy rzadko występującej, ale poważnie rokującej gruźlicy.

Mukowiscydoza

Mukowiscydoza to poważna, uwarunkowana genetycznie choroba kanałów jonowych, której istotę stanowi zaburzenie czynności gruczołów zewnątrzwydzielniczych. Pacjenci chorujący na mukowiscydozę wydzielają obficie pot o wysokim stężeniu NaCl, o słonym smaku i nieprzyjemnym zapachu.

Niewydolność serca

Kolejnym poważnym schorzeniem mogącym skutkować nadmiernym poceniem się dziecka jest niewydolność serca. Objawem niewydolności krążenia jest męczliwość – dla chorego dziecka codzienne czynności, takie jak np. jedzenie, stanowią duży wysiłek, na co organizm reaguje zwiększonym wydzielaniem potu.

Nocne poty u dziecka

Częstą sytuacją jest, gdy dziecko w ciągu dnia zachowuje się zupełnie normalnie, natomiast tuż po zapadnięciu w sen zaczyna się pocić (nocne poty u dziecka).

Należy wówczas sprawdzić, czy temperatura w sypialni malucha nie jest zbyt wysoka oraz czy piżamka dziecka nie jest za ciepła.

Nocne poty u dzieci mogą być również spowodowane przez sztuczne, nieoddychające materiały z jakich wykonana jest pościel, kołdry, poduszki i kocyki w łóżeczku dziecka.

Gdy dziecko poci się w nocy, może być to także objawem alergii, również pokarmowej. Warto te kwestię sprawdzić u alergologa.

Nocne poty u dzieci i niemowląt, zwłaszcza w obszarze rąk i stóp, bywają także spowodowane niedojrzałym w pełni systemem termoregulacji. Sytuacja powinna się poprawić wraz z wiekiem.

Używki a nadmierna potliwość u dzieci i młodzieży

Stosowanie narkotyków (np. amfetaminy), dopalaczy, alkoholu może objawiać się wzmożoną potliwością u dzieci i młodzieży połączoną z pobudzeniem, nerwowością, splątaniem, niewyraźną mową, itd. Powtarzające się epizody powyższych objawów u nastolatka powinny skłonić rodzica do refleksji, czy dziecko nie ma problemów z uzależnieniem od substancji psychoaktywnej. Ponadto, podobny obraz kliniczny może mieć zespół odstawienny – stan po zaprzestaniu picia alkoholu lub stosowaniu narkotyków/dopalaczy.

Gdy dziecko się poci bez wyraźnej przyczyny

W niektórych przypadkach zdarza się tak, że przyczyny wzmożonej potliwości u dzieci nie da się ustalić, a wyeliminowanie wszelkich możliwych czynników sprawczych (np. nieadekwatny ubiór, stres, itp.) nie przynosi rozwiązania problemu. Nadpotliwość pojawiająca się bez wyraźnej przyczyny nazywana jest nadpotliwością idiopatyczną. Przypuszcza się, że u jej podłoża leżą czynniki dziedziczne. Najczęściej jest ona stwierdzana u młodzieży.

Nadmierne pocenie się dziecka - jak sobie radzić?

Nadmierna potliwość u dzieci, która nie wiąże się z nadmierną aktywnością fizyczną, przegrzewaniem, stresem, lękiem, itp., a której towarzyszą dodatkowe, niepokojące objawy, powinna skłonić rodzica do udania się z dzieckiem na wizytę u lekarza. Trzeba mieć bowiem na uwadze to, że wzmożona potliwość dziecka może być objawem poważnej choroby, wymagającej niezwłocznej diagnostyki i wdrożenia leczenia.

Jeżeli wykluczono związek nadmiernego pocenia się dziecka ze stanami chorobowymi, dziecku i jego rodzicom należy zalecić przede wszystkim:

• ubieranie się adekwatnie do temperatury otoczenia, noszenie przewiewnej odzieży i butów wykonanych z naturalnych materiałów,
• dbanie o optymalną temperaturę w mieszkaniu,
• przestrzeganie zasad higieny osobistej (codzienne, dokładne mycie się, stosowanie antyperspirantów – najlepiej tych aptecznych, o udowodnionej skuteczności, depilacja owłosienia pachowego, stosowanie sprayów i pudrów ograniczających potliwość stóp),
• wyeliminowanie z diety lub ograniczenie spożywania produktów prowadzących do zwiększonego wydzielania potu: pikantnych przypraw, kawy, herbaty.

W rzadkich przypadkach nadmierna potliwość może być leczona za pomocą:

• leków antycholinergicznych,
• chirurgicznego usunięcia gruczołów potowych,
• jontoforezy,
• wstrzyknięcia toksyny botulinowej powodującej miejscowe ograniczenie wydzielania potu,
• sympatektomii lędźwiowej, w wyniku której uszkodzone zostaje unerwienie gruczołów potowych.