Problem moczenia nocnego u kilkulatków spędza sen z powiek wielu rodzicom. Zdarza się, że jest on traktowany jak temat tabu – rodzice niechętnie rozmawiają o tym, że ich pociecha regularnie moczy łóżko lub swoje ubranie. Opiekunowie starają się „przeczekać” problem i mają nadzieję, że dziecko z niego „wyrośnie”. Tymczasem zarówno moczenie dzienne, jak i moczenie nocne to powód do szczerej rozmowy z pediatrą, urologiem dziecięcym lub – nierzadko – z psychologiem dziecięcym. Dowiedz się, co jest przyczyną moczenia nocnego. Jakie problemy mogą wiązać się z pierwotnym izolowanym moczeniem nocnym?
Moczenie nocne u dziecka – przyczyny, objawy, leczenie
Spis treści
- Moczenie nocne u dzieci – jak definiują je lekarze?
- Jakie są przyczyny moczenia nocnego pierwotnego u dzieci?
- Co może być przyczyną moczenia nocnego wtórnego?
- Dziecko moczy się w nocy. Kiedy należy udać się do lekarza?
- Moczenie nocne u dzieci. Na jakiej podstawie lekarz stawia diagnozę?
- Moczenie nocne u dziecka – leczenie niefarmakologiczne
- Dzieci – moczenie nocne – leczenie farmakologiczne
- Wypowiedź pediatry na temat moczenia nocnego
Moczenie nocne u dzieci – jak definiują je lekarze?
Moczenie nocne (Enuresis nocturna) to przerywane nietrzymanie moczu występujące u dziecka, które skończyło 5. rok życia. Problem ten – wbrew swojej nazwie – nie dotyczy tylko tych sytuacji, kiedy kilkulatek oddaje mocz podczas snu, ale również gdy moczy się w ciągu dnia. Pediatrzy dzielą nietrzymanie moczu na pierwotne i wtórne. Jeśli chodzi o pierwotne nietrzymanie moczu to wyróżniamy:
- Monosymptomatyczne moczenie nocne (MNE) – to schorzenie, w którym dziecko regularnie oddaje mocz w czasie snu, nie wykazując przy tym żadnych objawów chorób układu moczowego.
- Pierwotne izolowane moczenie nocne (PIMN) – to zaburzenie, w którym dziecko nigdy nie miało okresu suchych nocy. Występuje ono bez przerw od wczesnego dzieciństwa i może mieć podłoże genetyczne, hormonalne (niedobór wazopresyny) lub wynikać z opóźnionego rozwoju kontroli pęcherza. Pierwotne izolowane moczenie nocne może determinować również zmniejszona pojemność pęcherza moczowego dziecka, który nie jest w stanie „zmieścić” moczu nocnego charakteryzującego się większą objętością w porównaniu do mikcji dziennych.
Z kolei wtórne nietrzymanie moczu u dziecka zazwyczaj jest objawem innej choroby, takiej jak np.: infekcja dróg moczowych, cukrzyca, zaburzenia neurologiczne lub emocjonalne (silny stres czy lęk).
Jakie są przyczyny moczenia nocnego pierwotnego u dzieci?
Istnieje wiele różnych przyczyn moczenia nocnego u kilkulatków. Możemy wśród nich wymienić:
- Nadmierną podaż płynów w godzinach wieczornych (pojemność pęcherza moczowego jest ograniczona, a przyjęcie dużej ilości płynów przez snem może być przyczyną moczenia łóżka przez dziecko).
- Zaburzenia hormonalne (nieprawidłowy rytm dobowy wydzielania się hormonu antydiuretycznego – ADH).
- Zaburzenia oddawania moczu (brak kontroli nad pęcherzem, odruchu świadomej mikcji).
- Zbyt mała pojemność czynnościowa pęcherza moczowego.
- Zaburzenia snu .
- Zbyt późne wdrażanie prawidłowych nawyków higienicznych.
- Wystąpienie zaburzeń emocjonalnych.
Jednym ze sposobów na radzenie sobie z pierwotnym nietrzymaniem moczu jest tak zwane „wysadzanie dziecka” w nocy, czyli przebudzanie go w celu „zrobienia siusiu”. Mimo że niekiedy rodzice uzyskują tym zamierzony efekt (suche łóżko), to nie eliminują bezpośredniej przyczyny problemu.
Co może być przyczyną moczenia nocnego wtórnego?
Wspomniano już, że wtórne nietrzymanie moczu u dziecka zazwyczaj ma związek z inną chorobą. Jakie schorzenie może objawiać się w ten sposób?
- anatomiczne wady układu moczowego,
- pęcherz neurogenny,
- nieneurogenny pęcherz neurogenny – zespół Hinmana,
- moczówka prosta przysadkowa,
- moczówka nerkowa,
- przewlekła niewydolność nerek,
- odmiedniczkowe zapalenie nerek,
- nawracające zakażenia układu moczowego,
- kamica moczowa,
- padaczka,
- niestabilność pęcherza moczowego (pierwotna i wtórna nadwrażliwość mięśnia wypieracza),
Warto dodać, że u niektórych dzieci – u ok. 20% – przyczyną wtórnego moczenia nocnego są zaburzenia psychiczne i emocjonalne, które mogą pojawić się na skutek traumatycznych wydarzeń takich jak, np.: rozwód rodziców, śmierć rodzica czy molestowanie seksualne.
Dziecko moczy się w nocy. Kiedy należy udać się do lekarza?
Jeśli dziecko ma powyżej 5 lat i regularnie moczy się w nocy (w tygodniu więcej jest nocy „mokrych” niż „suchych”) i problem ten powoduje stres u dziecka oraz jego najbliższych, lub jeśli moczeniu nocnemu towarzyszą inne niepokojące objawy, należy skonsultować się z lekarzem. Specjalista oceni, czy moczenie nocne wymaga dalszej diagnostyki. Wizyta u lekarza jest konieczna, jeśli dziecko wcześniej miało kontrolę przy oddawaniu moczu, a teraz mimowolnie go popuszcza. Po pomoc można zwrócić się do: pediatry, urologa lub nefrologa dziecięcego.
Moczenie nocne u dzieci. Na jakiej podstawie lekarz stawia diagnozę?
Lekarz rozpoznaje moczenie nocne u dzieci na podstawie obszernego wywiadu medycznego i poniższych kryteriów:
- dziecko moczy się od urodzenia lub bez przerwy dłuższej niż 6 miesięcy,
- dziecko moczy się częściej niż 3 razy w tygodniu,
- dziecko nie popuszcza moczu w ciągu dnia,
- dziecko nie doświadcza tak zwanych parć naglących,
- dziecko nie zgłasza dolegliwości podczas oddawania moczu,
- dziecko obficie moczy łóżko, zwłaszcza w pierwszej połowie nocy.
Dodatkowo lekarz wykonuje:
- badanie przedmiotowe,
- trzykrotne ogólne badanie moczu,
- badanie krwi (oznaczenie poziomu kreatyniny, glukozy, sodu, potasu, chloru i wapnia),
- badanie USG układu moczowego.
Częstą praktyką jest również przeprowadzenie u dziecka bilansu płynów oraz dobowej zbiórki moczu.
Moczenie nocne u dziecka – leczenie niefarmakologiczne
Niefarmakologiczne metody leczenia moczenia nocnego u dzieci opierają się przede wszystkim na modyfikacji codziennych nawyków i podejścia behawioralnego. Zaleca się unikanie spożywania niektórych produktów, takich jak np.: napoje gazowane, owoce i jarzyny po kolacji, a także mleka u dzieci ze skłonnością do alergii. Istotne jest także ograniczenie podaży płynów tuż przed snem oraz dbanie o to, by maluch oddał mocz tuż przed pójściem spać.
Postępowanie motywacyjne obejmuje prowadzenie dziennika, w którym zapisuje się suche noce i nagradza dziecko za postępy. Ważne jest to, aby nie karać ani nie zawstydzać dziecka za zmoczenie łóżka. Pomocna może okazać się współpraca z psychologiem dziecięcym. Konsultację psychologiczną można zrealizować zarówno online, jak i stacjonarnie.
Dzieci – moczenie nocne – leczenie farmakologiczne
Farmakologiczne leczenie moczenia nocnego u dzieci stosuje się wtedy, gdy metody niefarmakologiczne nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, jednak należy pamiętać, że jest to dolegliwość, która często ustępuje wraz z wiekiem. Podstawowym lekiem stosowanym w tego typu terapii jest desmopresyna – syntetyczny analog hormonu antydiuretycznego (ADH). Leczenie desmopresyną zmniejsza produkcję moczu w nocy. Drugim lekiem jest oksybutynina, która zmniejsza napięcie mięśni pęcherza i zwiększa jego pojemność, co jest korzystne u dzieci z nadreaktywnym pęcherzem. Stosuje się ją u dzieci powyżej 5. roku życia, ale jej działanie może wiązać się z efektami ubocznymi, takimi jak suchość w ustach czy zaparcia.
Wypowiedź pediatry na temat moczenia nocnego
Zdaniem eksperta
Częstym problemem wieku dziecięcego jest moczenie nocne. Bywa zdarzeniem powtarzającym się w rodzinach. Jeżeli uda się zebrać dokładny wywiad rodzinny, to często okazuje się, że był to także problem u ojca lub matki dziecka. O moczeniu nocnym mówimy wówczas, gdy w ciągu dnia dziecko zgłasza potrzebę mikcji i załatwia się prawidłowo, a w nocy moczy się podczas snu. Nocne moczenie jest normą do 4. roku życia. Jeżeli jednak dziewczynka po 5. roku, a chłopiec po 6. roku życia bezwiednie podczas snu oddają mocz, należy zgłosić się po poradę do pediatry.
Wstępna diagnostyka pozwala ocenić istnienie organicznych przyczyn dolegliwości. Mogą to być: wady i zaburzenia funkcji układu moczowego; nieprawidłowości układu nerwowego; problemy natury emocjonalnej, nerwice dziecięce.
Diagnostyka obejmuje badanie laboratoryjne: mocz badanie ogólne, mocz – posiew, jeżeli podejrzewamy infekcję, mocznik, kreatyninę, morfologię, cukier, USG, RTG kręgosłupa lędźwiowego. W razie potrzeby, wykonujemy bardziej szczegółowe badania. Czasem udaje się ustalić przyczynę moczenia i ją wyeliminować. Znacznie częściej takiej przyczyny nie znamy.
W różny sposób dojrzewamy i każde dziecko posiada indywidualny harmonogram rozwoju swojego organizmu. U jednego malucha ząbek wyrżnie się w wieku 2 miesięcy, a u drugiego po roku. I obaj rozwijają się prawidłowo. Tak też jest z moczeniem nocnym – jedno dziecko przestaje moczyć się w wieku 2 lat, drugie – potrzebuje do tego 5 lat.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- https://urologdzieciecy.com/artykul/moczenie-nocne
- http://www.przeglad-urologiczny.pl/artykul.php?1183
- https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/ukladmoczowy/66632,moczenie-u-dzieci
Opublikowano: 23.10.2024;
Oceń:
0.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
0
Komentarze i opinie (0)