Grypa u dziecka – przyczyny, objawy, powikłania i leczenie

Grypa u dziecka – wirus grypy

Wirusy grypy typu A i B to dwa główne wirusy grypy odpowiedzialne za coroczne epidemie. Wirus typu A występuje u ludzi i ptaków, wirus typu B obserwowany jest tylko u ludzi. Sporadycznie zachorowania wywołuje wirus C. Grypa występuje także u zwierząt i jest możliwe przeniesienie wirusa na człowieka.

Po około 2–3 dniach od ekspozycji na wirusa pojawiają się objawy grypy u dziecka. Wirus powoduje objawy ze strony górnych dróg oddechowych, a ponadto: gorączkę, bóle głowy i bóle mięśniowe. Dolegliwości zazwyczaj mijają w ciągu 3–4 dni, czasami utrzymują się dłużej – nawet dwa tygodnie.

Dokładne zdiagnozowanie grypy u dziecka nie jest proste, ponieważ wiele infekcji wirusowych może przebiegać podobnie. Natomiast profilaktyka jest prosta, dostępna i efektywna, są to mianowicie powszechne szczepienia ochronne dla dzieci.

Szczepionki na grypę dla dzieci obowiązujące w danym roku są konstruowane pod konkretne typy wirusów powodujących infekcje w danym sezonie. Jednak wirusy grypy mają tendencję do mutacji, dlatego nie istnieje jedna uniwersalna szczepionka, zabezpieczająca przed zachorowaniem na lata.

Grypa u dziecka – jak można się zarazić?

Wirus grypy u dziecka i dorosłych jest bardzo zakaźny – do zarażenia dochodzi drogą kropelkową, gdy chora osoba kaszle lub kicha. Można się także zarazić, używając wspólnych sztućców czy dotykając powierzchni (klamki, uchwyty, słuchawki telefoniczne) zanieczyszczonych przez osobę chorą "noszącą" wirusa na swoich dłoniach, którymi zakrywała usta, kaszląc, czy którymi stykała się z chusteczkami higienicznymi.

Osoby chore zarażają jeszcze przed pojawieniem się u nich objawów grypy (dorośli zwykle 1 dzień przed, dzieci kilka dni przed pojawieniem się objawów), a także kiedy dolegliwości już przeminą (zarazić chorobą można się jeszcze do 10 dni od wystąpienia pierwszych objawów). Choroba jest bardziej zakaźna, jeśli przebiegała z wysoką i długo utrzymującą się gorączką.

Objawy grypy u dziecka – czy są groźne i dają powikłania?

Typowa sezonowa grypa w większości przypadków przebiega w sposób samoograniczający, nie powodując żadnych powikłań, leczona jedynie objawowo. Większe ryzyko powikłań występuje w następujących grupach pacjentów: dzieci poniżej 2. roku życia czy z zaburzeniami odporności (pierwotne niedobory odporności lub wtórne do np. chemioterapii, infekcji wirusem HIV) lub chorobami przewlekłymi (np. cukrzyca, przewlekła niewydolność nerek).

Jeżeli chodzi o grypę u dziecka, objawy pojawiają się po 2–3 dniach od kontaktu z osobą potencjalnie zakaźną. Szybko rozwijają się objawy, takie jak:

• gorączka u dziecka (w przypadku grypy u dziecka – jak długo gorączka? Pytają często zaniepokojeni rodzice),
• dreszcze,
• ból głowy,
• bóle mięśniowe,
• zmęczenie.

Następnie pojawiają się objawy ze strony układu oddechowego: ból gardła (szczególnie przy przełykaniu, gardło jest także zaczerwienione), kaszel u dziecka, katar i zatkany nos u dziecka, upośledzenie drożności nosa, zapalenie spojówek, oraz powiększenie węzłów chłonnych na szyi.

Grypie u dziecka mogą towarzyszyć objawy ze strony przewodu pokarmowego, takie jak: biegunka, nudności i wymioty.

Powikłania grypy u dziecka to: pierwotne wirusowe (grypowe) zapalenie płuc, wtórne bakteryjne zapalenie płuc, angina paciorkowcowa, zaostrzenie przewlekłej choroby płuc (np. astmy), układu krążenia (np. niewydolność serca), cukrzycy (zwiększone zapotrzebowanie na insulinę), zapalenie mięśni, zapalenie mięśnia sercowego, zespół Guillaina-Barrégo (choroba neurologiczna o podłożu autoimmunologicznym, polegająca na zniszczeniu nerwów, skutkującym licznymi niedowładami, włącznie z niewydolnością oddechową)

Grypa u dzieci – leczenie – jakie leki na grypę dla dzieci?

W większości przypadków grypy u dziecka leczenie jest objawowe. Lekarz zaleca zazwyczaj leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe (np. paracetamol, ibuprofen dla dziecka). Bezwzględnie przeciwwskazany jest kwas acetylosalicylowy, popularna aspiryna, ze względu na możliwość ciężkiego uszkodzenia wątroby, czyli zespołu Reye’a. W zależności od objawów towarzyszących, lekarz może zalecić także leki przeciwkaszlowe (leki na kaszel dla dziecka w postaci syropu, żelu) czy łagodzące nieżyt nosa.

Leki przeciwkaszlowe można stosować w grypie u dziecka starszego (zazwyczaj po 6. roku życia). W młodszej grupie wiekowej można spróbować np. inhalacji z soli fizjologicznej.

Wspomagająco w leczeniu grypy u pacjentów powyżej 1. roku życia można stosować lek na wirusy dla dziecka bez recepty (preparaty inozyny), która ma działanie immunostymulujące i przeciwwirusowe. Usprawnia działanie układu odpornościowego poprzez większą mobilizację jego komórek. Jeśli lekarz uzna za stosowne, inozynę na infekcje górnych dróg oddechowych można zażywać także profilaktycznie w sezonie grypowym. Podaje się ją wtedy w określonych przez pediatrę schematach.

Ponieważ dziecko chore na grypę gorączkuje, bardzo ważne jest jego prawidłowe nawodnienie, także niezwykle istotne jeśli występują dodatkowo biegunka i wymioty. Dostępne są również preparaty roślinne mogące wykazywać działanie przeciwwirusowe (np. wyciąg z owocu czarnego bzu) lub stymulujące układ odpornościowy (np. jeżówka).

Specjalistyczny lek na grypę (przeciwko wirusowi grypy, oseltamiwir) jest zalecany u pacjentów z grup wysokiego ryzyka. Należą do nich osoby cierpiące na choroby przewlekłe: układu oddechowego (np. mukowiscydoza, dysplazja oskrzelowo-płucna, astma), serca (wrodzone wady serca, niewydolność serca), niedobory odporności (wrodzone niedobory, jak zespół DiGeorge’a lub niedobory odporności nabyte – np. zakażenie wirusem HIV), choroby onkologiczne lub hematologiczne, cukrzyca, otyłość.

Domowe sposoby na grypę u dziecka

Co na grypę u dziecka? Pacjent potrzebuje dużo spokoju, snu i wypoczynku. Aby zapobiec dalszemu szerzeniu się infekcji w grypie u dziecka, powinno ono być izolowane przynajmniej do momentu ustąpienia gorączki i ostrych objawów ze strony układu oddechowego. Jeżeli nie pojawią się żadne powikłania grypy, objawy powinny ustąpić średnio w przeciągu tygodnia.

Kiedy dziecko ma grypę, należy je odpowiednio nawadniać (np. ciepłe herbatki z miodem i cytryną, naturalne soki owocowe). Można podawać również czosnek czy syrop z cebuli. Należy także często wietrzyć pomieszczenie, w którym przebywa mały pacjent. Sprawdzą się także specjalne lizaki na gardło dla dzieci nawilżające jego śluzówkę i łagodzące ból.

Ulgę przyniesie także regularnie oczyszczanie zatok i nosa (płukanie, irygacja) oraz stosowanie inhalacji na katar czy kaszel u dziecka z wykorzystaniem olejków eterycznych.