Zanokcica – przyczyny, objawy, leczenie, powikłania

Zanokcica jest chorobą zapalną wału paznokciowego dłoni lub rzadziej stóp. Nieleczona zanokcica może szerzyć się na okoliczne tkanki i powodować zniszczenie paznokcia. Leczenie może być zachowawcze lub chirurgiczne. Zanokcicy najłatwiej zapobiec starannie wykonując zabiegi kosmetyczne wokół paznokcia oraz dokładnie odkażając każde skaleczenie w tej okolicy.

Przyczyną zanokcicy jest:

• uraz w wyniku którego, do tkanek wnikają bakterie i powodują zakażenie,
• nieprawidłowo wykonany manicure lub pedicure,
• obgryzanie paznokci,
• brak higieny,
• wrastający paznokieć.

Zanokcica – zakażenie bakteryjne

Zanokcica to szczególny rodzaj ropowicy, czyli nieograniczonego tkanką włóknistą zapalenia ropnego. Ropowica obejmuje wał paznokciowy wokół paznokci dłoni lub stóp. Jak wspomniano wcześniej przyczyną zanokcicy jest uraz, do którego dochodzi najczęściej podczas nieprawidłowo wykonanego manikiuru lub pedikiuru, kiedy to poprzez skaleczenia w tkanki wokół paznokcia wnikają bakterie chorobotwórcze i powodują zapalenie.

Bakteriami najczęściej odpowiedzialnymi za rozwój choroby są paciorkowce lub gronkowce. Przyczyną wniknięcia bakterii może być każdy uraz okolicy paznokcia. Również długotrwałe moczenie palców czy to w wodzie czy np. ssanie palca przez dziecko, sprzyja zakażeniu. Do urazu może dojść na przykład podczas prania lub zmywania, co zwiększa ryzyko rozwoju zanokcicy.

Zanokcica może towarzyszyć chorobom takim jak grzybica paznokci, cukrzyca czy pojawiać się wokół wrastającego paznokcia lub u chorych przyjmujących leczenie immunosupresyjne.

Czytaj również: Złamany paznokieć – jak postępować?

Zanokcica – objawy

Zanokcica może przebiegać jako ostre zapalenie wału paznokciowego lub przewlekła postać choroby. Postać ostra zanokcicy najczęściej wywoływana jest urazem i wtedy czynnikiem etiologicznym są takie bakterie jak paciorkowce, gronkowiec złocisty czy pałeczka ropy błękitnej, ale również może to być zakażenie beztlenowcami z jamy ustnej (u małych dzieci ssących palec). Postać ostra trwa do sześciu tygodni. Zanokcica przewlekła zazwyczaj spowodowana jest zakażeniem grzybami, najczęściej z rodzaju Candida.

Objawy zarówno w przewlekłej jak i ostrej postaci zanokcicy są takie same. Należą do nich:

• zaczerwienie, obrzęk i bolesność wału paznokciowego, które z czasem nasilają się,
• powstanie pęcherza wypełnionego ropą,
• wyciek ropnej treści z wału paznokciowego przy ucisku,
• łuszczenie się skóry wokół zmiany,
• sine zabarwienie paznokcia i otaczających go tkanek (jeśli występuje zakażenie pałeczką ropy błękitnej).

Zanokcica – leczenie

Leczenie zanokcicy zależy od stopnia rozległości zakażenia. Jeśli objawia się ono jedynie zaczerwienieniem i niewielką bolesnością zazwyczaj wystarczające jest leczenie zachowawcze. W postaci ostrej zanokcicy stosuje się ciepłe okłady z użyciem wody i szarego mydła. Okłady takie łagodzą stan zapalny, obrzęk i przynoszą ulgę choremu. W przypadkach gdy istnieje ropny pęcherz, a ropa sama się nie ewakuowała, konieczne jest postępowanie chirurgiczne.

Wykonuje się nacięcie wału paznokciowego umożliwiające wypływ ropy. Jeśli zakażenie szerzy się pod paznokieć w płytce paznokcia wycina się okienko a ropień drenuje. Niekiedy (na przykład przy wrastającym paznokciu) konieczne jest częściowe (klinowe) lub nawet całkowite usunięcie płytki paznokcia. Można zastosować miejscowo antybiotyki. U pacjentów z obniżona odpornością, m.in. z cukrzycą, stosuje się antybiotyki ogólnie.

W postaci przewlekłej zanokcicy leczenie polega na stosowaniu leków przeciwgrzybicznych takich jak ketokonazol czy flukonazol – miejscowo (maść) lub doustnie oraz antybiotyki doustne (klindamycyna). Antybiotykoterapia nie powinna trwać krócej niż 14 dni. Należy unikać moczenia rąk.

Aby zapobiegać zanokcicy należy pamiętać o dokładnym odkażeniu wszelkich urazów tej okolicy oraz uważnie wykonywać zabiegi kosmetyczne.

Czytaj również: Koilonychia (paznokcie łyżeczkowate) – przyczyny, objawy, leczenie

Zanokcica – powikłania

Nieleczona zanokcica może objąć macierz paznokcia i szerzyć się do tkanek położonych pod płytką paznokcia. Może to powodować zaburzenia wzrostu paznokcia lub zniszczenie płytki paznokciowej. Tworzą się wówczas ropnie podpaznokciowe. W rezultacie mogą powstawać zmiany w płytce paznokciowej takie jak przebarwienia, pofałdowania czy zgrubienia. Może nawet dojść, w rzadkich przypadkach, do całkowitego zniszczenia paznokcia w przebiegu zanokcicy.

Zanokcica – opinia eksperta