Trądzik zaskórnikowy to jedna z najczęstszych odmian trądziku pospolitego. Zwykle jest mniej nasilony niż inne postaci schorzenia, jednak jego leczenie przysparza wielu problemów. Głównym objawem są niewielkie, czarne kropki na skórze (twarzy, plecach i klatce piersiowej), wokół których z czasem tworzy się stan zapalny, i (niekiedy) grudki na twarzy. Trądzik, kojarzony z okresem dojrzewania, może pojawić się także u osób w dojrzałym wieku (tzw. trądzik u dorosłych).
Trądzik zaskórnikowy – skąd się bierze? Jak leczyć wągry i grudki na twarzy?
Przyczyny trądziku, zaskórników i grudek pod skórą
Gruczoły łojowe produkują sebum, które ochrania skórę i włosy przed niekorzystnym działaniem środowiska zewnętrznego. W sytuacji kiedy gruczoły wydzielają nadmiar sebum, przewody wyprowadzające zostają zatkane, na skutek czego powstają grudki na twarzy. Dodatkowo zaczynają rozwijać się bakterie beztlenowe, które wchodzą w interakcje z sebum, czego skutkiem są czarne kropki na skórze, czyli zaskórniki.
Istnieje wiele różnych przyczyn powstawania trądziku . Należą do nich:
- nieprawidłowa praca gruczołów łojowych,
- zaburzenia hormonalne,
- stres,
- dieta,
- kosmetyki,
- czynniki genetyczne.
Trądzik zaskórnikowy może również pojawić się w wyniku nadmiernej produkcji męskich hormonów płciowych, tj. androgenów, które silnie wpływają na funkcję gruczołów łojowych.
Trądzik rozwija się także wskutek spadku poziomu progesteronu i estrogenu, co ma miejsce przed miesiączką.
Stres generuje wzrost stężenia kortyzolu, hormonu, który stymuluje gruczoły łojowe do nadmiernej produkcji sebum. Podczas sytuacji stresowych zakończenia nerwowe również stymulują gruczoły łojowe.
Nieprawidłowa dieta, bogata w: produkty o wysokim indeksie glikemicznym, konserwanty, sztuczne barwniki, aromaty, a także żywność przetworzona, także mogą wpływać na trądzik i jego rozwój.
Kosmetyki do makijażu mogą blokować pory, przez co także tworzą się zaskórniki (wągry).
Tendencja do nadmiernej aktywności gruczołów łojowych jest często uwarunkowana genetycznie. Ma to duże znaczenie szczególnie, gdy diagnozuje się trądzik u dorosłych.
Dieta na trądzik i kosmetyki do cery trądzikowej
Jak zapobiec trądzikowi? Należy przede wszystkim określić źródło problemu. Bardzo ważne jest oczyszczanie skóry preparatami do cery trądzikowej. Należą do nich łagodne żele i toniki niezawierające w składzie mydła ani alkoholu, gdyż te nadmiernie wysuszają skórę i przyczyniają się do nasilenia produkcji sebum. Ważne jest również systematyczne, codziennie zmienianie ręczników – wilgoć sprzyja rozwojowi bakterii, co może pogłębić trądzik zaskórnikowy.
Trzeba również zwrócić uwagę na stosowane kosmetyki – preferowane są kremy na dzień, lekkie, beztłuszczowe, niezawierające parabenów. Także częste dotykanie skóry dłońmi przyczynia się do nadprodukcji sebum i tworzenia zaskórników. Ponadto należy unikać mocnych produktów do makijażu – warto wybierać kosmetyki do cery trądzikowej.
Dieta przy trądziku powinna być bogata w witaminy (A, E, z grupy B), cynk i siarkę. Osoby ze skłonnością do zaskórników powinny ograniczać kąpiele słoneczne, które prowadzą do wysuszenia skóry i nadprodukcji sebum.
Przeczytaj również: Acnelec – lek na trądzik
Sposoby na trądzik – maść na trądzik
Leczenie trądziku to zwykle proces trudny i długotrwały. Jedną z najczęstszych grup preparatów, szczególnie preferowaną na trądzik młodzieńczy, są maści.
Najczęściej stosowane maści na trądzik to m.in.
- maść ichtiolowa,
- maść propolisowa,
- maść cynkowa,
- maść z nadtlenkiem benzoilu,
- maść nagietkowa.
Maść ichtiolowa ma działanie ściągające pory, przeciwbakteryjne. Preferowana jako środek ułatwiający odchodzenie ropy w zmianach trądzikowych. Propolis sprzyja regeneracji naskórka, działa przeciwzapalnie. Preparaty z tlenkiem cynku wykazują właściwości ściągające i wysuszające, sprzyjają likwidacji zaskórników. Nadtlenek benzoilu ma działanie przeciwbakteryjne i keratolityczne, zmniejsza liczbę zaskórników oraz przyspiesza ustępowanie zapalnych wykwitów. Maść nagietkowa natomiast to łagodny środek polecany w przypadku trudno gojących się ran; wykazuje działanie przeciwzapalne i kojące.
Antybiotyk na trądzik i sposoby na wągry
W przypadku leczenia trądziku zaskórnikowego zwykle skuteczność wykazują:
- kwas witaminy A,
- miejscowe antybiotyki z grupy tetracyklin,
- doustne środki antykoncepcyjne.
Kwasowe pochodne witaminy A, czyli retinoidy, to jedne z najskuteczniejszych leków na trądzik, także trądzik u dorosłych. Można je stosować w formie tabletek oraz miejscowo na skórę. Retinoidy działają przeciwłojotokowo, przeciwzapalnie, zapobiegają nadmiernemu rogowaceniu skóry. To bardzo silne leki o dobrym działaniu przeciwtrądzikowym. Niestety retinoidy wykazują szereg działań niepożadanych, np.: nadmierne przesuszenie skóry, wypadanie włosów, suchośc oczu, świąd, krwotki z nosa, działanie teratogenne na płód w przypadku kobiet ciężarnych.
Antybiotyki tertacyklinowe są bardzo skuteczne w walce z zaskórnikami i trądzikiem, jednak efekty mogą być krótkotrwałe.
Doustne środki antykoncepcyjne stosowane u kobiet regulują prace gruczołów łojowych, zmniejszając stężenie androgenów, przez co pomagają eliminować wągry.
Sylwia Mróz
Lekarz
Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, obecnie w trakcie stażu podyplomowego. Zawodowo interesuje się specjalnościami zabiegowymi: chirurgią ogólną, chirurgią dziecięcą, otolaryngologią.
Komentarze i opinie (3)
opublikowany 12.01.2021
opublikowany 11.06.2021
opublikowany 06.05.2023