Tłuszczak w piersiach – przyczyny, objawy, badania, leczenie, usuwanie, operacja, rokowanie

Tłuszczak w piersiach – co to jest?

Pacjent, który sam wyczuje u siebie obecność jakiegoś guzka, typowo – co zresztą nie budzi żadnego zdziwienia – zaczyna odczuwać znacznego stopnia lęk: w końcu może to być nowotwór. Szczególny niepokój pojawia się wtedy, kiedy stwierdzona zostanie zmiana w piersi. Rzeczywiście guzek w tej lokalizacji może być nowotworem, jednakże trzeba podkreślić jedno: nie zawsze musi to być zmiana o charakterze złośliwym. Możliwe jest bowiem to, że guzek, który się pojawił u pacjenta, będzie łagodny: w piersiach rozwijać się mogą zarówno gruczolaki, jak i włókniaki czy tłuszczaki (ang. lipoma). O tych ostatnich warto powiedzieć nieco więcej, ponieważ są one jednym z najczęściej występujących łagodnych nowotworów. Lipoma to łagodna zmiana w piersiach, która zbudowana jest z dojrzałych komórek tkanki tłuszczowej.

Czytaj również: Ból pod piersiami – co może oznaczać?

Zmiana ta może rozwinąć się w dowolnym wieku, typowo jednak pojawia się on u osób mających pomiędzy 40 a 60 lat. Częściej występują tłuszczaki u mężczyzn. Ogólnie szacuje się, że tłuszczaka ma 1 na 50 osób w populacji.

Gdzie mogą pojawić się te zmiany? Mamy do czynienia z rozwojem tłuszczaka pod piersią. Występują one pod skórą oraz w obrębie jakichś narządów wewnętrznych.

Czytaj również: Guzek pod pachą – jakie są przyczyny zgrubienia pod pachą?

Tłuszczaki – przyczyny powstawania w piersiach

Mimo tego że w obrębie piersi jest dość często występującą zmianą, to jednak do dziś nie udało się jednoznacznie ustalić, skąd się biorą tłuszczaki i co doprowadza do tego, że rozwija się on u niektórych ludzi.

O wpływ na występowanie tłuszczaka pod skórą podejrzewane są geny – zauważalne bowiem bywa to, że tłuszczaki częściej pojawiają się u tych osób, których jacyś członkowie rodziny również mieli tego rodzaju zmiany.

Zetknąć się można również z poglądem, jakoby wpływ na powstawanie w obrębie ludzkich organizmów tłuszczaków miały procesy zapalne i wydzielane w ich trakcie mediatory stanu zapalnego.

Tłuszczak na piersiach a inne zmiany

W obrębie piersi pojawiać się mogą nie tylko tłuszczaki, ale i inne zmiany – m.in. włókniaki w piersiach czy gruczolaki. Wszystkie wymienione mają wspólną cechę – są one tworami niezłośliwymi. Występują pomiędzy nimi również i różnice, które dotyczą chociażby tego, jakie komórki budują daną zmianę – tak jak tłuszczak składa się z dojrzałych komórek tkanki tłuszczowej, tak już włókniak w piersiach zbudowany jest z komórek tkanki włóknistej lub innych komórek tkanki łącznej.

Zazwyczaj tłuszczak piersiowy jest dobrze odgraniczony od pozostałej tkanki przez włóknistą torebkę. Typowo zmiana ta ma mniej niż 5 cm wielkości, zdarza się jednak, że guzek przybiera znacznie większe wymiary (opisywano przypadki pacjentów, u których tłuszczak osiągał nawet 20 cm). Najczęściej u ludzi pojawiają się pojedyncze zmiany, możliwe jest jednak i to, że pacjent będzie miał tłuszczaki mnogie.

Tłuszczak w piersi – objawy – jak wygląda?

Tłuszczak ma trzy główne cechy charakterystyczne: jest niebolesny, miękki w dotyku oraz przesuwalny względem otaczającego go podłoża. Na pytanie pacjentów, czy tłuszczak boli, odpowiedź jest jedna – zdecydowanie nie.

Tłuszczak – zdjęcie USG; źródło: Wikimedia Commons; CC BY-SA 3.0; Nevit Dilmen https://commons.wikimedia.org/wiki/Main_Page

Jeżeli pacjent ma bolącego tłuszczaka, to najprawdopodobniej jest to zmiana innego rodzaju, której pojawienie się wymaga pilnej konsultacji z lekarzem.

Objawy tłuszczaka w postaci zaczerwienienia skóry, drażliwości czy bólu piersi lub jakichkolwiek innych problemów typowo nie są powiązane z tłuszczakiem.

Tłuszczak – jakie badania wykonać?

Istnienie zmiany w piersi u mężczyzny czy u kobiety, nawet jeżeli z dużym prawdopodobieństwem jest ona tłuszczakiem, wymaga przeprowadzenia dodatkowych badań, które pozwolą na postawienie znacznie precyzyjniejszej diagnozy. Najpierw lekarz wykonuje badanie palpacyjne piersi – w jego trakcie może on zaobserwować, czy obecna u pacjenta grudka w piersiach ma cechy charakterystyczne dla tłuszczaka.

Później zlecone mogą być badania obrazowe: u kobiet mammografia i USG piersi, w przypadku zaś tłuszczaków na piersiach u mężczyzn zlecane jest samo badanie ultrasonograficzne.

Przeprowadzenie wymienionych powyżej badań najczęściej pozwala na postawienie rozpoznania tłuszczaka. W wątpliwych przypadkach wykonywana może być biopsja zmiany z późniejszą jej oceną histopatologiczną. Takie postępowanie jest jednak rzadkie, badania inwazyjne przy tłuszczakach w piersiach zlecane są tylko wtedy, kiedy wcześniej przeprowadzone badania w niewystarczającym stopniu umożliwiły wykluczenie istnienia u pacjenta zmiany o charakterze złośliwym.

Badanie histopatologiczne materiału z guzka w piersiach jest zasadniczo jedynym możliwym sposobem na postawienie pewnej diagnozy tłuszczaka. Pozwala ono zróżnicować tę zmianę z innymi tworami, które mogą się rozwijać w obrębie piersi – takowymi mogą być: włókniak (np. włókniak podskórny), włókniakotłuszczak, włókniakomięsak, tłuszczakomięsak, gruczolak piersi.

Leczenie tłuszczaka w piersi – usuwanie

Wielu pacjentów może się zastanawiać, jak leczyć tłuszczaka, tymczasem właściwszym pytaniem wydaje się to, czy w ogóle leczyć tłuszczaka. Pacjent, u którego występuje wyczuwalna zmiana w piersi musi pozostawać pod stałą kontrolą lekarza – konieczne jest obserwowanie guzka i monitorowanie tego, czy się nie powiększa.

Osoby, u których rozpoznany zostanie opisywana zmiana, mogą się zastanawiać, czy konieczne będzie u nich przeprowadzenie operacji usunięcia tłuszczaka. Taka konieczność nie zawsze zachodzi – w przypadku małych tłuszczaków, które w żaden sposób nie wpływają na funkcjonowanie pacjenta, możliwe jest wyłącznie regularne obserwowanie tychże zmian.

Czasami jednak – ze względu na rozmiary guzka czy to, że powoduje on defekt estetyczny – pacjenci rozważają, jak usunąć tłuszczaka. Możliwości są zasadniczo dwie. Pierwszą z nich jest zabieg chirurgiczny, podczas którego dochodzi do resekcji całości zmiany. Inną możliwością jest usuwanie tłuszczaka z wykorzystaniem liposukcji.

Tłuszczaki – czy mogą zezłośliwieć i jakie jest rokowanie?

Po usłyszeniu diagnozy: „tłuszczak” pacjent zwykle zastanawia się, czy schorzenie to jest groźne. Szczęśliwie pacjenta takiego można uspokoić – zmiany te złośliwieją skrajnie rzadko. Powikłania obecności tej zmiany również są wyjątkowo rzadkie. Dobre są również informacje dotyczące tego, jakie jest ryzyko nawrotu tego łagodnego nowotworu piersi po jego usunięciu: do ponownego pojawienia się tej zmiany dochodzi u zaledwie 1 do 2 proc. operowanych pacjentów.

Tłuszczaka więc obawiać się zasadniczo nie trzeba, jedno należy tutaj jednak stanowczo podkreślić. Guzek pod sutkiem może być właśnie tłuszczakiem, ale może i mieć on całkowicie inny charakter i być zmianą złośliwą.

Zauważenie u siebie takich objawów, jak zmiany zabarwienia skóry nad guzkiem czy bolący guzek w piersi to sygnały alarmowe, które sugerują konieczność szybkiego odwiedzenia lekarza. Dość szybko można ocenić, czy guzek w piersi ma charakter łagodny czy złośliwy – skutki zaś przeoczenia nowotworu złośliwego mogą być wręcz po prostu opłakane.

Źródła:

• Lanng C et al., Lipoma of the breast: a diagnostic dilemma, The Breast (October 2004), Volume 13, Issue 5, Pages 408–411.
• Candan S Engin et al., Current Evaluations of Lipomas, Journal of Universal Surgery, 2015, Vol. 3, No. 3:15.
• https://radiopaedia.org/articles/breast-lipoma
• https://www.braster.eu/en/prophylaxis/articles/breast-lipoma-causes-symptoms-treatment