Świerzb jest chorobą wysoce zaraźliwą. Wywoływany jest przez pasożyta zwanego świerzbowcem ludzkim. Występuje u ludzi i u zwierząt. Choroba rozwija się bez względu na wiek, bardziej jednak narażone są dzieci i ich matki, dorośli prowadzący aktywne życie seksualne, a także dzieci uczęszczające do przedszkola. Jakie preparaty stosuje się w leczeniu świerzbu? Co zastosować na zmiany skórne?
To powszechnie występująca choroba, wywoływana przez pasożyta zwanego świerzbowcem ludzkim. Jest chorobą zakaźną, występującą u ludzi i u zwierząt. Dostrzeżenie pasożyta na powierzchni skóry gołym okiem jest niemożliwe. Objawy choroby pojawiają się w momencie, gdy roztocz wgryza się w górną warstwę skóry, aby tam pasożytować.
W wyniku reakcji na obecność świerzbowca na skórze pojawia się bardzo mocno swędząca wysypka .
Pasożyt wywołujący chorobę może wędrować z jednej osoby na drugą. U większości ludzi do zarażenia świerzbem dochodzi w momencie bezpośredniego kontaktu skóry ze skórą osoby chorej. Rzadziej zarażenie ma miejsce w wyniku kontaktu z przedmiotami, na których bytują pasożyty (pościel, ubrania i meble). Świerzbowiec ludzki może przeżyć od 48 do 72 godzin bez kontaktu z człowiekiem.
Świerzb to choroba, której objawy mogą pojawić się w każdym wieku. Świerzb bardzo łatwo rozprzestrzenia się w przedszkolach. Chorobę zazwyczaj łatwo się diagnozuje i równie szybko leczy.
Za zachorowanie na świerzb odpowiada pasożyt o nazwie świerzbowiec ludzki, który może się przedostać na człowieka podczas bezpośredniego kontaktu ze skórą osoby chorej lub z zakażonymi przedmiotami (ręcznik, pościel lub tapicerka). Świerzbem nie można zarazić się od zwierzęcia. Ten rodzaj roztocza pasożytuje tylko i wyłącznie na ludziach.
U większości osób do zachorowania dochodzi w momencie podania sobie dłoni lub w trakcie uścisku. Co ważne, kontakt skóry ze skórą musi trwać dłużej, aby umożliwić pasożytom przedostanie się z jednej osoby na drugą. Świerzbem można się również zarazić w trakcie stosunku seksualnego.
Kto jest najbardziej zarażony na zarażenie świerzbem? Ze względu na fakt, że bezpośredni kontakt skóry ze skórą chorego, to najczęstszy sposób zachorowania na świerzb, najwyższe ryzyko rozwoju tej choroby występuje u dzieci, matek małych dzieci, dorosłych prowadzących aktywne życie seksualne, dzieci uczęszczających do przedszkola, a także mieszkańców domów opieki społecznej i placówek opiekuńczych. Jeśli w jednym gospodarstwie domowym funkcjonuje osoba ze świerzbem, prawdopodobieństwo, że inni domownicy również zachorują na tę chorobę, jest bardzo wysokie. Świerzb przenoszony jest również przez osoby, u których nie występują żadne objawy choroby.
Osoby szczególnie narażone na zachorowanie to:
Najbardziej niebezpieczny i zaraźliwy jest świerzb norweski, kiedy dochodzi do odpadnięcia strupa od powierzchni skóry. Taki strup stanowi źródło pożywienia i ochronę dla pasożytów, które mogą w nim przetrwać nawet przez tydzień bez kontaktu z ludzkim organizmem.
Od momentu wniknięcia roztocza w głąb struktur skóry zazwyczaj mija trochę czasu, zanim pojawią się pierwsze objawy świerzbu. W przypadku osób, które miały już wcześniej do czynienia ze świerzbem, swędzenie zazwyczaj pojawia się w ciągu 1 do 4 dni.
Jeśli jest to pierwszy przypadek zachorowania, okres wylęgania świerzbu wynosi 2-3 tygodnie. Organizm potrzebuje trochę więcej czasu, aby zareagować na obecność pasożyta, dlatego pierwsze objawy świerzbu pojawiają się dopiero po czasie około 2 do 6 tygodni.
Charakterystyczne objawy świerzbu:
Na powierzchni skóry mogą pojawić się także zmiany przypominające strupy. Powstają w sytuacji, gdy u pacjenta rozwija się jedna z poważniejszych postaci świerzbu, czyli świerzb norweski. W strupach znajdować się mogą setki, a nawet tysiące pasożytów i ich jaja. Taka ilość roztoczy atakujących powierzchnię skóry powoduje bardzo silne objawy, wysypkę i intensywne swędzenie, które z kolei prowadzi do ciągłego drapania. W ten sposób często dochodzi do infekcji, a w wyjątkowych sytuacjach także do posocznicy, która jest niebezpieczna dla życia pacjenta.
Świerzb może rozwinąć się na każdym obszarze skóry, jednak świerzbowiec ludzki preferuje konkretne miejsca ludzkiego ciała:
U niektórych dzieci czasami dochodzi do rozwoju choroby, w której wysypka pokrywa praktycznie całą powierzchnię ciała. Roztocza mogą pasożytować nawet na wierzchniej stronie dłoni, pod pachami, na podeszwach stóp, a także obejmują owłosioną skórę głowy.
U niemowląt wysypka często występuje na dłoniach i podeszwach stóp. Niemowlaki, które chorują na świerzb, są nadmiernie pobudliwe i zazwyczaj nie chcą jeść ani spać. Podobnie reagują starsze dzieci, które z trudem znoszą występujące dolegliwości.
Czasem świerzbowiec u dzieci bywa mylony z atopowym zapaleniem skóry . Niewłaściwa pielęgnacja prowadzi do znacznego stopnia nasilenia choroby. Dlatego każda wysypka u dziecka, która nie znika po kilku dniach powinna być skonsultowana z lekarzem
To bardzo poważna postać świerzbu. U osób chorujących na tę przypadłość na skórze występują setki, a nawet tysiące pasożytów. Dla porównania większość osób, które zmagają się ze świerzbem, ma od 15 do 20 roztoczy na powierzchni skóry.
Ten rodzaj świerzbu rozwija się u osób z osłabionym układem odpornościowym w wyniku innej choroby, a także u osób starszych i żyjących w placówkach opiekuńczych. Ta odmiana choroby rozwija się w sytuacji, gdy organizm nie jest w stanie w żaden sposób przeciwstawić się pasożytowi. Bez jakiejkolwiek formy obrony roztocza szybko się namnażają.
Powszechnym objawem świerzbu norweskiego jest tworzenie się strupów na powierzchni skóry. Są one zazwyczaj grube, łatwo się kruszą po dotknięciu i mają szarawy odcień. Czasami zmiany występują w jednym lub kilku miejscach. Najczęściej obserwuje się je na skórze głowy, plecach i stopach.
Dermatolog jest w stanie przeprowadzić diagnozę świerzbu poprzez wizualne zbadanie skóry pacjenta od głowy aż po palce u stóp. Aby potwierdzić wstępne rozpoznanie, lekarz może pobrać niewielki wycinek skóry do dalszego badania pod mikroskopem. Czynność ta jest bezbolesna. Jeśli badanie w powiększeniu potwierdzi obecność pasożytów lub ich jaj, możliwe jest potwierdzenie świerzbu.
Aby pozbyć się choroby, należy poddać się leczeniu. Skuteczne leki na świerzb są dostępne tylko na receptę.
Osoba, u której potwierdzono rozpoznanie świerzbu, a także wszyscy, którzy mieli z nią bezpośredni kontakt, wymagają odpowiedniego leczenia. Nawet osoby bez jakichkolwiek objawów powinny poddać się terapii. Jest to jedyny sposób na zahamowanie rozprzestrzeniania się choroby. Leczenie świerzbu powinno objąć wszystkich domowników, a także partnerów seksualnych.
U większości osób leczenie świerzbowca polega na stosowaniu leku miejscowo. Co ważne, lek należy stosować na całej powierzchni ciała, zaczynając od szyi ku dolnym częściom ciała. Nie wolno zapominać o skórze pomiędzy palcami u nóg i rąk, skórze wokół paznokci, a także obszarze między pośladkami. U niemowląt i małych dzieci leczenie często obejmuje także skórę głowy i twarzy. Leków do leczenia miejscowego nie należy stosować na nosie, ustach, powiekach ani też na skórze wokół oczu i ust.
W przypadku przepisania przez dermatologa leku do stosowania na skórze, należy go użyć po uprzednim wykąpaniu się. Lek należy wmasować w czystą i suchą skórę, a następnie pozostawić na taki czas, jaki zalecił lekarz. Pamiętać należy, aby lek wsmarować również w zagięcia i fałdy skórne. Zazwyczaj jest to kilka lub kilkanaście godzin. Po tym czasie konieczne jest zmycie leku z powierzchni skóry. Dlatego właśnie najczęściej środek na świerzb stosuje się przed snem i zmywa rano. Jeżeli lekarz tak zaleci, czynność należy powtórzyć po około tygodniu.
Świerzbowiec ludzki często obecny jest na dłoniach, dlatego tak ważne jest ich odpowiednie zabezpieczenie. Należy zwracać szczególną uwagę na skórę między palcami.
W leczeniu świerzbu stosuje się kilka rodzajów leków.
Leki miejscowe na świerzb to:
Świerzb, który pokrywa większość ciała, a także świerzb norweski, wymagają stosowania silniejszych leków. Pacjent cierpiący na jedną z powyższych postaci choroby może wymagać użycia dostępnej tylko na receptę iwermektyny. Ten środek podawany jest w postaci tabletek. Mogą go przyjmować dzieci. U większości osób wystarczy zaledwie jedna dawka leku, jednak zdarzają się też przypadki, gdy konieczne jest przyjęcie 2 lub 3 dawek.
Inwermektynę przepisuje się często prewencyjnie także osobom zdrowym, które przybywały w towarzystwie chorych. Zazwyczaj dzieje się tak w większych skupiskach ludzkich, np. w domach opieki społecznej.
Niektórzy pacjenci wymagają podjęcia innych form leczenia. Lekarz dermatolog może przepisać leki przeciwhistaminowe, aby kontrolować swędzenie i pomóc w zaśnięciu, antybiotyk, aby wyeliminować infekcję lub krem steroidowy, aby złagodzić zaczerwienienie, obrzęk i swędzenie.
Leczenie pozwala na pozbycie się roztoczy, eliminuje takie objawy jak swędzenie, a także pomaga w poradzeniu sobie z infekcją. Przez kilka pierwszych dni do tygodnia po rozpoczęciu leczenia wysypka i swędzenie mogą wydawać się silniejsze. Jednak po okresie 4 tygodni skóra powinna się już zagoić.
Przeczytaj też: Jak wygląda atopowe zapalenie skóry u dzieci?
Każda osoba z najbliższego otoczenia chorego powinna się poddać leczeniu. Świerzb jest bardzo zaraźliwą chorobą. Jeśli chory podda się leczeniu, ale nie zrobią tego osoby z jego bliskiego otoczenia, istnieje duże ryzyko ponownego zarażenia się świerzbowcem ludzkim. Obecność pasożytów na skórze niekoniecznie musi się objawiać występowaniem widocznych symptomów. U osób, które nigdy nie chorowały na świerzb, pierwsze objawy mogą się pojawić dopiero po 2 do 6 tygodni.
W dniu rozpoczęcia leczenia konieczne jest wypranie ubrań, pościeli i ręczników. Pasożyty mogą przetrwać bez kontaktu z ludzkim organizmem nawet kilka dni. Aby zapobiec ponownemu przedostaniu się roztoczy na skórę, należy wyprać wszystkie ubrania, prześcieradła, pościel, koce, ręczniki, bieliznę.
Pranie należy przeprowadzić w pralce w najwyższej temperaturze (tryb tak zwanego gotowania). Jeśli jest to możliwe, zaleca się także wysuszenie wszystkiego w suszarce w najwyższej temperaturze. Można też oddać wszystkie przedmioty do pralni chemicznej.
Przed rozpoczęciem leczenia zaleca się bardzo dokładne odkurzenie mieszkania. Szczególnie ważne jest oczyszczenie dywanów, chodników, a także tapicerowanych mebli. Worek z odkurzacza trzeba koniecznie wyrzucić lub opróżnić pojemnik w przypadku odkurzacza bezworkowego.
To też może Cię zainteresować: Leki przeciwhistaminowe – czyli jakie?
Pasożyt – świerzbowiec ludzki – drąży korytarze w naskórku, co powoduje bardzo silne dolegliwości świądowe oraz zmiany na skórze, wywołane drapaniem. Pacjenci mają na ciele grudki, rumienie, przeczosy, nadżerki, strupki.
Świerzbowiec zajmuje nietypowe partie skóry – przestrzenie międzypalcowe, fałdy skórne (doły pachowe, podkolanowe), wzgórek łonowy, gruczoły piersiowe lub pośladki. Nie zajmuje natomiast okolicy międzyłopatkowej, dłoni czy podeszw u osób dorosłych (w odróżnieniu od dzieci). Świerzbowiec drąży korytarze w skórze, podczas gdy jest ona rozgrzana. Pacjenci często zgłaszają niemożność snu, spowodowaną świądem skóry.
Bibliografia
416
Komentarze i opinie (0)