Ropne (bakteryjne) zakażenie skóry – przyczyny, objawy i leczenie

Zakażenia skóry – rodzaje bakteryjnych zakażeń skóry

Skóra człowieka jest największym narządem ludzkiego organizmu. Bytują na niej miliony bakterii, które u zdrowych ludzi nie powinny wywoływać infekcji i chorób. Skóra posiada szereg barier obronnych, które utrudniają mikroorganizmom penetrację wewnątrz oraz wywoływanie zakażeń.

Należą do nich ścisłe połączenia pomiędzy komórkami nabłonka, substancje obronne zawarte w wydzielinach gruczołów skórnych oraz środowisko kwasowe. W niektórych sytuacjach dochodzi jednak do zakażeń skóry. Zaliczamy do nich:

• urazy przerywające ciągłość skóry,
• zaburzenia odporności (pierwotne i wtórne niedobory odporności, leki immunosupresyjne, cukrzyca, choroby nowotworowe),
• autoimmunologiczne zapalenia skóry,
• niektóre choroby genetyczne,
• niektóre substancje chemiczne.

Bakteryjne zakażenia skóry to choroby wywoływane przez bakterie infekujące skórę. Dzielą się na ropne zakażenia skóry (wywoływane przez gronkowce, paciorkowce lub gronkowce i paciorkowce jednocześnie) oraz nieropne (różyca, promienica, łupież rumieniowy, borelioza, skórne odmiany gruźlicy, kiła, rzeżączka).

Sprawdź też: Strupy w nosie – przyczyny, objawy, leczenie

Zakażenia gronkowcowe skóry

Do tej grupy zaliczamy kilka jednostek chorobowych, które występują stosunkowo często. Najpowszechniejszym z nich jest zapalenie mieszków włosowych, które pod wpływem działania bakterii chorobotwórczych tworzą pęcherzyk na skórze wypełniony ropą.

Tego rodzaju zmiany występują często po zabiegach kosmetycznych, takich jak depilacje, epilacje i golenie. Mogą pojawiać się w każdym miejscu organizmu, gdzie występuje owłosienie (nawet w obrębie głowy). Leczeniem z wyboru jest właściwa higiena skóry, odkażanie preparatami dezynfekcyjnymi oraz stosowanie działających miejscowo antybiotyków na skórę (w kremie lub maści).

Przeczytaj: Krostki na twarzy – co może je powodować?

Przejście zapalenia mieszków włosowych w obrębie twarzy lub głowy w stan przewlekły określane jest mianem figówki – tworzą się wówczas guzki zapalne o wyglądzie grudek i krostek na skórze, pozostając tam przez wiele miesięcy (niekiedy nawet do kilku lat).

Takie leczenie wymaga często stosowania antybiotyków w formie miejscowej (na receptę) lub antybiotyków doustnych. Zaniedbanie zmian doprowadza do powstania blizn na skórze.

To też Cię może zainteresować: Pęcherze, pęcherzyki i bąble na skórze – co mogą oznaczać?

Czyraki na skórze

Trudniejszymi w leczeniu bakteryjnymi zakażeniami w skóry są stany związane z powstawaniem czyraków. Co ważne, czyrak jest również gronkowcowym zapaleniem mieszka włosowego, jednak znacznie poważniejszym – w jego obrębie dochodzi do powstania tkanek martwiczych (obumarcia komórek skóry).

Typowym objawem czyraka jest zaczerwienienie skóry o lśniącej powierzchni i żywoczerwonej barwie z towarzyszącym obrzękiem. Zmiana jest bolesna przy dotyku. Po kilku dniach pojawia się krosta i czop martwiczy. Zwykle po kolejnych kilku dniach czop martwiczy oddziela się od skóry i czyrak ustępuje – może przy tym pozostawić bliznę.

To też może Cię zainteresować: Jakie schorzenia wywołują plamy na skórze?

Czyraki zwykle są niegroźne, jednak nie dotyczy to lokalizacji takich jak twarz (w pobliżu oczodołu, nosa, wargi, uszu) – może dojść do przeniesienia się zakażenia przez krew lub ciągłość tkanek do mózgu i w rezultacie spowodować powikłania zagrażające życiu.

U osób szczególnie predysponowanych (diabetyków, chorych wyniszczonych, pacjentów z nowotworem lub zaburzeniami odporności) może dojść do powstania czyraków mnogich (czyraczność). Gdy kilka mniejszych czyraków zlewa się w jeden duży, nosi on nazwę czyraka gromadnego.

Nie wolno leczyć czyraków na własną rękę z uwagi na możliwość rozprzestrzenienia zakażenia, szczególnie w ryzykowanych lokalizacjach. Lekarz zwykle zaleca antybiotyki stosowane miejscowo i środki odkażające.

Czyraczność, czyrak gromadny lub czyraki położone w obrębie twarzy mogą wymagać antybiotyków stosowanych ogólnoustrojowo. Czasami niezbędna jest chirurgiczna interwencja (np. przy niemożności wydalenia czopa martwiczego).

To też może Cię zainteresować: Co może być przyczyną pojawienia się krost na głowie?

Zakażenie paciorkowcem – jakie są objawy róży?

Bakteryjne zakażenia skóry mogą być też powodowane przez paciorkowce z różnych grup. Najbardziej charakterystyczną chorobą jest róża, czyli paciorkowcowa infekcja skóry oraz tkanki podskórnej. Do przyczyn róży zalicza się: urazy, zakrzepicę żylną oraz niewydolność spływu chłonki. Typowe objawy róży to:

• nagły początek z gorączką i dreszczami,
• uczucie ogólnego rozbicia,
• błyszczący, żywoczerwony rumień na skórze (wyraźnie odgraniczony od zdrowej skóry),
• lokalizacja na kończynach lub na twarzy,
• powstawanie pęcherzy na skórze i spełzanie naskórka.

Róża musi być leczona pod nadzorem lekarza – wymagane jest podanie ogólnoustrojowego antybiotyku. Zaniechanie leczenia róży może spowodować rozprzestrzenienie się zakażenia do okolicznych tkanek oraz krwi, powodując sepsę.

Przeczytaj też: Pękająca skóra na palcach – jak temu zaradzić?

Mieszane zakażenia skóry – zakażenia paciorkowcowo-gronkowcowe

Bakteryjne zapalenia skóry mogą mieć także przyczynę w podwójnej infekcji paciorkowcowo-gronkowcowej. Sztandarowym przykładem jest liszajec zakaźny – choroba występująca epidemicznie w skupiskach ludzi, a szczególnie dzieci (przedszkola, żłobki, internaty).

W jej przebiegu występują pęcherze na skórze wypełnione ropą i/lub treścią surowiczą. Po upłynięciu kilku dni pęcherze samoistnie pękają, pozostawiając po sobie bardzo charakterystyczne strupy o barwie żółtawo-miodowej. Mogą dotyczyć każdej lokalizacji, chociaż najczęściej pojawiają się w pobliżu ust.

O sposobie leczenia liszajca zakaźnego powinien decydować lekarz – zwykle zaleca on odkażanie miejsc zainfekowanych oraz antybiotyki w formie kremów lub maści.

Czytaj również: Guzek pod pachą – jakie są przyczyny zgrubienia pod pachą?

Inne choroby skóry – różyca i promienica

Bakteryjne zakażenia skóry powodują nie tylko paciorkowce i gronkowce, ale także inne patogeny. Wywoływane przez nie choroby są jednak rzadsze niż ropne zapalenia skóry. Zostały one opisane poniżej.

• Różyca, inaczej choroba rzeźników. Powoduje ją infekcja bakterią (włoskowcem różycy) występującą w surowym mięsie. Zmiany na skórze zwykle pojawiają się na dłoniach i palcach w postaci obrzęku i rumienia, który poszerza się na obwód. Leczenie wymaga antybiotykoterapii ogólnoustrojowej.

To też może Cię zainteresować: Swędząca wysypka na rękach – przyczyny, leczenie

• Promienicę, czyli bakteryjne zakażenie skóry, wywołuje Actinomyces israeli. Często jest on składową flory bakteryjnej jamy ustnej. Po rozległej operacji stomatologicznej lub urazie może zawędrować głębiej do tkanki podskórnej, powodując powstanie zapalnych guzków, które ulegają rozpadowi z utworzeniem połączeń ze skórą (przetok). Do schorzenia dodatkowo predysponują choroby zębów i przyzębia. Przez otwory wydobywa się ropna wydzielina, a chorobie może towarzyszyć: gorączka, uczucie rozbicia, bóle mięśni żuchwy i szczękościsk. Promienica wymaga interwencji lekarskiej – antybiotykoterapii ogólnoustrojowej oraz, czasami, chirurgicznego usunięcia zmian.

Czytaj również: Wybroczyny na skórze – co oznaczają, przyczyny, badania, leczenie