Przerost gruczołów łojowych – objawy, leczenie, usuwanie, zabiegi

Czym są gruczoły łojowe i gdzie się znajdują?

Gruczoły łojowe zlokalizowane w skórze, zwykle w okolicy mieszków włosowych, wydzielają łój pełniący funkcję ochronną (chroni przed czynnikami mechanicznymi, chemicznymi, drobnoustrojami).

Przerośnięte gruczoły łojowe i nadmierne aktywnie są przyczyną wzmożonego przetłuszczania skóry i powstawania nieestetycznych wykwitów. Wśród chorób gruczołów łojowych wyróżniamy m.in. przerost gruczołów łojowych.

Przerost gruczołów łojowych u nastolatków i dorosłych

Powiększone gruczoły łojowe są jedną z przyczyn i jednym z elementów trądziku – powszechnie występującej choroby skóry, która najczęściej pojawia się w wieku dojrzewania.

Wzmożone wydzielanie łoju, rozwój bakterii, nadmierne rogowacenie ujść gruczołów łojowych, czasem też błędy higieniczne i zaburzenia hormonalne nakładają się na siebie, prowadząc do powstawania charakterystycznych wykwitów na skórze – niezapalnych i zapalnych, po których mogą pozostawać blizny i przebarwienia.

Do przerostu gruczołów łojowych często dochodzi też u dorosłych po 40. roku życia. Także pojawia się łojotok. Wówczas przerośnięte gruczoły łojowe tworzą nieestetycznie wyglądające grudki. Zmiany te nie są bolesne, ale mogą stwarzać duży problem natury kosmetycznej.

Przerost gruczołów łojowych jest także elementem zaawansowanego trądziku różowatego – przewlekłej choroby skóry występującej u osób dorosłych, głównie kobiet, w przebiegu której dochodzi do nadmiernego łojotoku oraz zmian naczyniowych powodujących zaczerwienienie skóry twarzy. Chorzy często uskarżają się na pieczenie i świąd skóry.

Przerost gruczołów łojowych u niemowląt

Niewielki przerost gruczołów łojowych na twarzy często bywa stwierdzany u niemowląt. Jest skutkiem podwyższonego stężenia hormonów – androgenów. U dziecka obserwuje się zmiany skórne nazywane trądzikiem noworodkowym lub trądzikiem niemowlęcym.

Zmiany zlokalizowane są na twarzy – głównie na policzkach i nosie – i przypominają trądzik u nastolatków i osób dorosłych. Trądzik niemowlęcy ma tendencję do ustępowania wraz z wiekiem, gdy stężenia hormonów normują się.

Jak leczyć przerost gruczołów łojowych?

Przerost gruczołów łojowych u dziecka (powodujący trądzik noworodkowy i trądzik niemowlęcy) nie wymaga leczenia, a jedynie właściwej pielęgnacji skóry. Skóry nie należy za bardzo natłuszczać, twarz można przemywać naparem z rumianku.

Przerost gruczołów łojowych będący przyczyną trądziku u osób w wieku nastoletnim lub dorosłym to problem wymagający zgłoszenia się do dermatologa. To właśnie specjalista z tej dziedziny podejmuje decyzję, jakiego leczenia wymaga problem. Trądzik z przerostem gruczołów łojowych zwykle leczony jest farmakologicznie (miejscowo lub miejscowo i ogólnie).

Stosowane są: antybiotyki (np. tetracykliny), retinoidy (działają one przeciwłojotokowo, keratolitycznie i przeciwzapalnie), kwas salicylowy, kwas azelainowy itd. Ważna jest odpowiednia higiena. Bardzo korzystne działanie ma leczenie światłem (fototerapia).

Usuwanie przerosłych gruczołów łojowych

Trądzik różowaty leczony jest wielotorowo – zarówno farmakologicznie (miejscowe i doustne antybiotyki, witaminy), jak i w gabinetach kosmetologicznych (ultradźwięki, jonofereza itd.) oraz w gabinetach medycyny estetycznej (laseroterapia, elektrokoagulacja itd.).

Przerost gruczołów łojowych u dorosłych, po 40. roku życia, dający efekt nieestetycznie wyglądających grudek na twarzy, często leczony jest w gabinetach kosmetologicznych i gabinetach medycyny estetycznej. Leczenie farmakologiczne retinoidami nie przynosi w tym przypadku pożądanego efektu.

Częściej stosowaną metodą są peelingi chemiczne – dają one korzystny efekt kosmetyczny, ponieważ wygładzają skórę, nie likwidują jednak źródła problemu.

Nowoczesną i skuteczną metodą leczenia jest laserowe usuwanie przerosłych gruczołów łojowych. Zabiegi wykonywane są przez lekarzy medycyny estetycznej za pomocą lasera frakcyjnego CO₂, po uprzednim znieczuleniu miejscowym skóry. Cena takiego zabiegu wynosi kilkaset złotych.

Leczenie laserowe uznawane jest za najskuteczniejszą metodę walki z przerosłymi gruczołami łojowymi, chociaż zdarza się, że po leczeniu dochodzi do nawrotów problemu. Wówczas zabieg można powtórzyć.

Decydując się na zabieg laserowy, należy liczyć się z tym, że przez kilka dni po nim na skórze pozostają drobne ranki i nadżerki, które stopniowo się goją (nie pozostawiają trwałych zmian). Proces ten można usprawnić, stosując specjalne kremy.