Oparzenie słoneczne - skutki, pielęgnacja, kiedy udać się do lekarza

Opalanie a poparzenia skóry

Długie przebywanie na słońcu bez prawidłowej przed nim ochrony może być niebezpieczne. Najgroźniejszą jego konsekwencją jest udar cieplny. Nadmierna ekspozycja na słońce stanowi także czynnik predysponujący do rozwoju raka skóry.

Promienie słoneczne docierające na powierzchnię skóry powodują pobudzenie produkcji melaniny przez melanocyty – komórki pigmentowe skóry. Zadaniem melaniny jest absorbowanie promieniowania UV i ochrona skóry przed jego szkodliwym działaniem. Obecność pigmentu warunkuje ochronę DNA komórek głębszych warstw skóry i narządów wewnętrznych. Ilość pigmentu w skórze warunkuje kolor skóry, karnację.

Osoby o jasnej skórze i włosach w odcieniu blond oraz rude mają mniejszą ilość pigmentu w skórze. Powoduje to, że są one bardziej narażone na szkodliwy wpływ promieniowania UV i nie powinny zbyt długo przebywać na słońcu. Odpowiednio osoby o ciemnej karnacji i większej zawartości barwnika w skórze mogą dłużej przebywać na słońcu bez negatywnych konsekwencji dla zdrowia.

To też Cię może zainteresować: Pęcherze, pęcherzyki i bąble na skórze – co mogą oznaczać?

W czasie opalania, na skórę oddziałuje promieniowanie UV. Wyróżnia się trzy typy promieniowania – UVA, UVB i UVC. Promieniowanie to w zależności od typu odpowiedzialne jest za zaczerwienienie skóry, opaleniznę, pojawienie się reakcji alergicznej na skórze.

Skutki oparzenia słonecznego

Skutki oparzenia słonecznego są odczuwalne dopiero w kilka godzin po nadmiernej ekspozycji na słońce.

• Pojawiają się: zaczerwienienie i pieczenie skóry oraz jej ból i nadwrażliwość na dotyk.
• Po kilku dniach skóra złuszcza się i jest zastępowana nowym naskórkiem.
• Mogą pojawić się pęcherze na skórze po oparzeniu wypełnione surowiczą przezroczystą treścią, nie należy ich przebijać.
• Mogą pojawić się łuszczące fragmenty skóry, których nie należy odrywać.

Większe oparzenia z towarzyszącymi pęcherzami na skórze wymagają odpowiedniej ilości czasu żeby skóra mogła się w pełni zregenerować. Na ogół potrzebne jest od 2-6 tygodni by uszkodzenie zostało naprawione nie pozostawiając po sobie śladu. Blizny po oparzeniach słonecznych są rzadkością. Najczęściej do bliznowacenia tkanki dochodzi w wyniku jej mechanicznego drażnienia np. dotykania lub zakażenia rany.

Ilość uszkodzeń wywołanych promieniowaniem UV kumuluje się. Jest to związane z uszkodzeniem DNA komórek skóry przez wolne rodniki. Im większa jest całkowita dawka promieniowania UV pochłonięta przez skórę, tym szybciej będzie dochodziło do stopniowego uszkadzania włókien kolagenowych i elastynowych w skórze co powoduje szybsze starzenie się skóry i jej nieestetyczny wygląd. Przewlekłe nasłonecznianie powoduje również przebarwienia skóry oraz zwiększanie się ilości znamion barwnikowych i piegów. Długotrwałe narażenie skóry na działanie promieniowania UV może predysponować do rozwoju raka skóry.

To też może Cię zainteresować: Udar słoneczny – ile trwa?

Oparzenia słoneczne u dzieci

Szczególnie niebezpieczne są oparzenia u dzieci. Skóra niemowląt i małych dzieci jest bardzo delikatna i cienka, podatna na uszkodzenia i niedojrzała. Jest ona również pozbawiona dostatecznej ilości melaniny co czyni ją szczególnie wrażliwą na promieniowanie UV. Do oparzeń u dzieci dochodzi szybciej niż ma to miejsce u dorosłych, gdyż mniejsza dawka pochłoniętego promieniowania przy mniejszej zawartości melaniny w skórze wywoła uszkodzenie.

Konieczne jest stosowanie nie tylko kremów ochronnych z odpowiednio wysokim filtrem ale również lekka odzież chroniąca skórę przed słońcem w jasnych kolorach odbijających promieniowanie UV oraz nakrycie głowy. Skórę małych dzieci najlepiej jest pielęgnować preparatami naturalnymi. Skórę dzieci trzeba chronić przed słońcem gdyż to w wieku dziecięcym dochodzi do największej ilości uszkodzeń, które dopiero po latach dadzą o sobie znać.

Jak zadbać o poparzoną skórę po opalaniu?

1. Należy zapobiegać ponownemu nasłonecznianiu poparzonej skóry. Należy zejść ze słońca, zaprzestać opalania się i osłaniać skórę pod luźnymi tkaninami. Należy unikać pocierania skóry.
2. W celu zmniejszenia dolegliwości bólowych można stosować chłodne okłady i polewać skórę najpierw letnią, a potem chłodną wodą. Może to być dłuższa kojąca kąpiel w letniej wodzie. Woda nie może być ani zimna ani bardzo zimna. Poparzona skóra jest gorąca, przegrzana. Zanurzenie jej w bardzo zimnej wodzie spowoduje ból, a nawet szok termiczny. Do robienia okładów najlepiej wykorzystać zwilżony ręcznik. Można ochładzać skórę lodem ale musi on być umieszczony w torebce a następnie owinięty ręcznikiem.
3. Okłady z chłodnego kefiru lub jogurtu mają dodatkowo właściwości nawilżające skórę.
4. Również spray z wodą termalną znakomicie nawilża i przynosi ulgę.
5. Dostępne są ochładzające kremy, mleczka i balsamy po opalaniu. Najskuteczniej ulgę przynoszą preparaty zawierające aloes, alantoinę i panthenol.
6. Panthenol wpływa na poparzoną skórę kojąco i regenerująco. Jest to środek łagodzący, przyspieszający gojenie się ubytków skóry. Ma postać pianki, można go kupić w aptece bez recepty. Stosuje się go miejscowo na uszkodzoną, oparzoną skórę 2-3 razy dziennie.
7. W razie odczuwania bólu można stosować środki przeciwbólowe dostępne bez recepty. Bardzo silny ból, który nie ustępuje albo wręcz nasila się w czasie powinien skłaniać do szukania pomocy medycznej.
8. Nie należy odkażać uszkodzonej oparzonej skóry alkoholem.

Oparzenie słoneczne – kiedy zgłosić się do lekarza

Zwykłe oparzenie słoneczne, charakteryzujące się rumieniem i pieczeniem skóry zazwyczaj nie wymaga konsultacji specjalisty i ustępuje samo po kilku dniach. Objawy takie jak:

• uczucie osłabienia i braku sił,
• nudności, wymioty,
• skóra gorąca, sucha z osłabioną funkcją gruczołów potowych,
• bóle i zawroty głowy, zaburzenia widzenia,
• gorączka, często powyżej 40°C,
• omdlenie, nagła utrata przytomności,
• drgawki.

Udar cieplny i słoneczny

Powyższe objawy świadczą o udarze słonecznym. W razie ich wystąpienia należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Udar słoneczny jest konsekwencją zbyt długiego przebywania na słońcu. Objawy są spowodowane zaburzeniami w funkcjonowaniu ośrodka termoregulacji w ośrodkowym układzie nerwowym. Zaburzona jest regulacja temperatury ciała. W oczekiwaniu na lekarza chorego z podejrzeniem udaru cieplnego należy umieścić w chłodnym, ciemnym pomieszczeniu. Należy mechanicznie ochładzać chorego chłodnymi okładami ale nie dopuszczać do spadku temperatury ciała poniżej 38°C.

W przypadku większych oparzeń na skórze należy pamiętać, że oparzona skóra jest źródłem utraty zasobów wody w organizmie. Ma to znaczenie przede wszystkim przy dużych oparzeniach, z towarzyszącymi pęcherzami zajmujących większą powierzchnię skóry gdyż w tych przypadkach utrata wody jest większa. Niezbędne jest wówczas odpowiednie nawadnianie – picie większych ilości wody. Ponieważ oparzenie jest uszkodzeniem skóry, pojawiające się pęcherze, które następnie pękają są potencjalnym źródłem zakażenia. Dlatego też stosowane są preparaty o działaniu przeciwdrobnoustrojowym i odkażającym. Maści steroidowe zmniejszają stan zapalny i obrzęk.