Nieprzyjemny zapach potu – przyczyny brzydkiego zapachu potu

Zapach potu – od czego zależy?

Pot wydzielany przez każdego człowieka to istotny element gospodarki cieplnej organizmu. Nasze ciało wydzielając pot, pozbywa się nadmiaru ciepła. Z tego też powodu wydzielanie potu wzrasta, kiedy na zewnątrz jest ciepło lub gdy intensywnie się zmęczymy.

Z dwóch rodzajów gruczołów potowych w organizmie – pierwszy typ to gruczoły apokrynowe. Odpowiadają one za charakterystyczny zapach potu. Gruczoły apokrynowe są zlokalizowane pod pachami, w okolicach brodawek sutkowych, wokół odbytu oraz w okolicach narządów płciowych. Stają się one aktywne w okresie dojrzewania – dlatego też wtedy pocimy się mocniej.

Drugi typ gruczołów potowych to gruczoły ekrynowe – są one rozmieszczone mniej więcej równomiernie na całej powierzchni ciała. Główne składniki potu to: woda oraz chlorek sodu, a także inne elektrolity i zbędne produkty przemiany materii.

To też może Cię zainteresować: Śmierdzące stopy – przyczyny, leczenie

Nadpotliwość – przyczyna przykrego zapachu potu

Część osób w niektórych sytuacjach negatywnie ocenie zapach jaki wytwarza ich organizm. Bywa, że to subiektywne odczucie jest przyczyną unikania kontaktów międzyludzkich. Za przykrą woń w głównej mierze odpowiada nadpotliwość, czyli nadmierne wytwarzanie potu. Wzmożone pocenie się może dotyczyć okolicy pachowej, ale także stóp czy dłoni.

Wydzielanie potu jest zjawiskiem fizjologicznym, występuje u każdego człowieka i spełnia ważne funkcje – wpływa na termoregulację i usuwa nadmiar szkodliwych substancji. Istnieje szereg sytuacji, w których pot wydzielany jest w większych ilościach. Najczęściej dzieje się tak w wysokiej temperaturze otoczenia, ale także pod wpływem stresu.

Brzydki zapach potu w sytuacji stresowej jest związany przede wszystkim z jego nadmierną produkcją (świeży pot jest bezwonny). Poza tym gruczoły apokrynowe podczas produkcji potu powodują złuszczanie naskórka, co w połączeniu z nadpotliwością wywołuje szczególnie nieprzyjemną woń potu. Jest to częściowo spowodowane obecnością bakterii – pot w połączeniu ze złuszczonym naskórkiem stanowi dla nich idealną pożywkę.

Przeczytaj też: Nieprzyjemny zapach moczu – przyczyny

Nieprzyjemny zapach potu – objaw choroby?

Istnieją przypadki, w których nadmierne wydzielanie potu ma swoje podłoże rodzinne (genetyczne). Mówimy wówczas, że „mamy taką naturę” i na nadmierną potliwość nic nie poradzimy (dotyczy ona często także innych członków rodziny). Nadpotliwość i nieprzyjemny zapach potu może pojawiać się też w przebiegu schorzeń ogólnoustrojowych, takich jak:

• infekcje z gorączką – jak już wspomniano, podwyższona temperatura ciała uruchamia mechanizmy zmierzające do usunięcia nadmiaru ciepła, między innymi zwiększone wydzielanie potu;
• hipoglikemia, czyli spadek poziomu glukozy w surowicy krwi najczęściej występuje u osób z cukrzycą, chociaż w rzadkich przypadkach może pojawić się także u osób zdrowych; spadek poziomu glikemii wywołuje także odruchowe wydzielania potu oraz inne objawy: napady głodu, drżenia mięśniowe, tachykardię;
• zaburzenia czynności tarczycy (zazwyczaj nadczynność tarczycy) – hormony tarczycy przyspieszają metabolizm organizmu, wywołują więc nadmierne wydzielanie potu, nietolerancję ciepła oraz kołatania serca;
• zaburzenia psychiczne;
• nowotwory;
• okres okołomenopauzalny – nadpotliwość wywołana jest wahaniem poziomu estrogenów.

Jeśli pojawia się pot o zapachu acetonu (zmywacza do paznokci), wtedy z dość dużym prawdopodobieństwem można podejrzewać istnienie cukrzycy. Pot o zapachu amoniaku może świadczyć o groźnym zaburzeniu funkcji nerek. Zapach potu może być także zmieniony w przypadku rzadkich chorób genetycznych – pot o zapachu rybim pojawia się w przebiegu trimetyloaminurii, natomiast pot o mysim zapachu – w fenyloketonurii. Wynika to z zaburzeń genetycznych, w których niedobory niektórych enzymów metabolicznych skutkują obecnością we krwi (a co za tym idzie, w pocie czy moczu) nieprawidłowych produktów przemiany materii.

Zobacz również: Jakie są przyczyny zimnych potów?

Leki i dieta mogą być przyczyną brzydkiego zapachu potu

Należy pamiętać, że oprócz funkcji termoregulacyjnej, pot ma także swój udział w usuwaniu zbędnych produktów przemiany materii.

• Osoby, które zażywają duże ilości leków, palą papierosy produkują pot o bardziej nieprzyjemnym zapachu.
• Wpływ na zapach potu mają także pokarmy – jeśli jemy dużo czosnku, cebuli, szparagów, nasz pot może mieć bardziej intensywny i brzydszy zapach niż zwykle.
• Leki, zwłaszcza antybiotyki penicylinowe oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne, przyczyniają się do nieprzyjemnego zapachu potu.
• Do zmiany zapachu potu mogą prowadzić niedobory niektórych witamin oraz składników mineralnych (witamin z grupy B, cynku).

Sposoby na nieprzyjemny zapach potu

Nieprzyjemny zapach potu, który wiąże się z nadpotliwością, należy zwalczać poprzez dbanie o higienę osobistą, częste obmywanie obficie pocących się miejsc. W zachowaniu higieny pomoże specjalne mydło antybakteryjne. Skutecznym sposobem ograniczającym pocenie się, a tym samym ilość bakterii, które prowadzą do nieprzyjemnego zapachu jest stosowanie dezodorantów antyperspiracyjnych.

Choć niektórych może to zaskoczyć, na nieprzyjemny zapach potu świetnie działa picie dużej ilości wody (oczywiście niegazowanej). Dlaczego? Ponieważ woda wypłukuje toksyny z naszego organizmu i go oczyszcza, a zatem również nasz pot staje się mniej zanieczyszczony, a jego zapach mniej przykry.

Warto również zwrócić uwagę na dietę – jedzenie naturalnej, zdrowej żywności (w przeciwieństwie do żywności tłustej, konserwowanej i wysoko przetworzonej oraz potraw typu fast food) również ma wpływ na zapach potu. Należy też unikać alkoholu, czosnku, cebuli, potraw solonych i smażonych.

Warto również zadbać o noszenie odpowiedniej odzieży. Zdecydowanie zaleca się unikanie tkanin sztucznych, które utrudniają dostęp powietrza i zastąpić je naturalnymi, przewiewnymi. Warto zadbać, by ubrania nie były zbyt obcisłe oraz dostosowane do temperatury otoczenia.

Jeśli nadmierna potliwość z nieprawidłowym zapachem potu utrzymuje się przez długi czas i nie ma związku z wysiłkiem fizycznym czy upałem, należy skontaktować się z lekarzem w celu wykluczenia chorób, których wynikiem może być nieprzyjemny zapach potu.