Mięczak zakaźny – przyczyny objawy, leczenie, zarażanie

Czym jest mięczak zakaźny?

Mięczak zakaźny (łac. molluscum contagiosum) to zakaźna choroba skóry. Powoduje ona ogniskowy przerost komórek naskórka z wytworzeniem małych guzków.

Jest to choroba powszechna u małych dzieci i młodych dorosłych, a także wśród osób z niedoborami odporności, np. zakażonych HIV. Zmiany skórne są niegroźne, jednak choroba cechuje się bardzo dużą zakaźnością.

Mięczak zakaźny – jak można się zarazić?

Choroba jest wywołana przez wirusa mięczaka zakaźnego (wirus MCV). Przyczyna mięczaka zakaźnego to bezpośredni kontakt ze skórą osoby zarażonej lub z przedmiotami zawierającymi cząsteczki wirusa, takimi jak ręczniki lub ubranie. Choroba przenosi się także podczas kontaktów seksualnych i może towarzyszyć innym chorobom przenoszonym drogą płciową. Drapanie lub pocieranie zmian skórnych zwiększa zakaźność oraz powoduje rozprzestrzenianie się zmian na skórze tej samej osoby.

Mięczak zakaźny u dzieci w wieku przedszkolnym, tj. do 5. roku życia, występuje najczęściej, wirus bardzo łatwo rozprzestrzenia się podczas wspólnej zabawy. Mięczak zakaźny u dorosłych dotyczy głównie osób w wieku od 15. do 29. roku życia i jest związany raczej z aktywnością seksualną. Znacznie rzadziej można zarazić się, uprawiając sporty kontaktowe, takie jak zapasy czy piłka nożna. Warto też pamiętać, by nie używać cudzych rękawic, ochraniaczy, kasków itp.

Przeczytaj też: Pieczenie penisa – co może być przyczyną?

Mięczak zakaźny może wystąpić u każdego ale pewne grupy są szczególnie narażone. Poza dziećmi w wieku przedszkolnym należą do nich:

• ludzie żyjący w krajach tropikalnych,
• osoby z niedoborami odporności, np. z AIDS, przyjmujące leki immunosupresyjne lub osoby z wrodzonymi niedoborami odporności,
• dzieci z atopowym zapaleniem skóry.

To też może Cię zainteresować: Guzek na szyi – co może oznaczać?

Mięczak zakaźny – objawy – jak wygląda i jak długo zaraża?

Pierwsze objawy mięczaka zakaźnego pojawiają się po okresie inkubacji wirusa trwającym od dwóch do siedmiu tygodni. Mogą wystąpić niebolesne, białe lub różowe grudki na skórze. Mogą one występować pojedynczo lub w większych skupiskach. Grudki mają kilka milimetrów średnicy, są gładkie i twarde, a w centralnej części posiadają zagłębienie. Po wyciśnięciu guzka wydobywa się z niego treść o perłowej barwie.

Zmiany pojawiają się tam, gdzie doszło do kontaktu z wirusem. Mięczak zakaźny u dziecka występuje najczęściej w okolicach twarzy i na dłoniach. Mogą się pojawić także grudki na powiece lub mięczak zakaźny w jamie ustnej. Jeśli dojdzie do kontaktu wirusa z powierzchnią oka, może rozwinąć się zapalenie spojówki. U dorosłych częściej występuje mięczak zakaźny okolic intymnych, np. guzki na wzgórku łonowym lub udach.

Czytaj również: Guzek pod pachą – jakie są przyczyny zgrubienia pod pachą?

W przypadku mięczaka zakaźnego może także wystąpić objaw Koebnera. Polega on na pojawianiu się zmiany po kilku dniach w miejscu podrażnienia naskórka.

Powstający w okolicach zmiany miejscowy odczyn zapalny może powodować swędzenie, pieczenie i zaczerwienienie. Mięczak zakaźny zaraża tak długo, jak długo utrzymują się zmiany na skórze.

Rozpoznanie mięczaka zakaźnego opiera się na podstawie charakterystycznego wyglądu zmian oraz przebiegu choroby. W celu potwierdzenia wątpliwego przypadku można wykonać badanie histopatologiczne usuniętego guzka. Zmiany należy różnicować np. z prosakami, rogowiakami, kłyckcinami, brodawkami i rakiem podstawnokomórkowym.

Sprawdź, jak przebiega mięczak zakaźny u dziecka

Mięczak zakaźny – leczenie

Guzki często ustępują samoistnie bez pozostawiania blizny jednak może to potrwać nawet kilka miesięcy. Początkowo leczenie mięczaka zakaźnego nie jest wymagane, a stosuje się jedynie zapobieganie rozprzestrzenianiu się zmian. Niektóre metody leczenia mogą być nieprzyjemne zwłaszcza dla dzieci. Do zastosowania terapii kwalifikują się osoby ze zmianami rozległymi lub zlokalizowanymi na twarzy i szyi, chorzy z towarzyszącym atopowym zapaleniem skóry lub osoby, u których istnieje duże ryzyko rozprzestrzenienia wirusa.

Jeśli chodzi o sposoby leczenia, mają one porównywalną skuteczność. Zabiegi przeprowadzane przez lekarza dermatologa obejmują np.:

• krioterapię, czyli wymrażanie zmian ciekłym azotem,
• laseroterapię,
• łyżeczkowanie mięczaka zakaźnego polegające na przebiciu guzka i zdrapaniu go specjalnym narzędziem.

Zabiegi te wymagają usuwania każdej zmiany z osobna, co może wymagać przeprowadzenia kilku sesji podczas kilku oddzielnych wizyt. Po wymrożeniu zmiany może pozostać niewielka blizna. Możliwe jest także wyciskanie guzków, jednak trzeba przy tym zachować wszelkie środki ostrożności, ponieważ wydostająca się z nich treść jest wysoce zakaźna.

Leki na mięczaka zakaźnego są dostępne m.in. w formie maści, płynów i kremów do stosowania miejscowego na zmiany skórne. Do skutecznych leków należą: kwas trichlorooctowy, podofilotoksyna, kantaradyna oraz imikwimod.

Lekarz może zalecić także leczenie domowe. Zastosowanie mają także leki bez recepty, takie jak preparaty kwasu salicylowego i kwasu mlekowego. Stosuje się także pochodne retinoidów oraz leki przeciwhistaminowe w przypadku nasilonego świądu.

Przed rozpoczęciem leczenia mięczaka zakaźnego należy powiadomić lekarza o możliwości bycia w ciąży lub chęci jej planowania. Niektóre leki mogą być szkodliwe dla płodu.

Istnieją także rozmaite domowe sposoby na mięczaka zakaźnego, takie jak stosowanie octu jabłkowego, oleju kokosowego, oleju z mirtu cytrynowego czy nawet homeopatii. Brak jest jednak jednoznacznych dowodów na skuteczność takiego postępowania. Przed zastosowaniem w przypadku mięczaka zakaźnego leczenia domowego należy skonsultować się z lekarzem.

Profilaktyka – jak zapobiec mięczakowi zakaźnemu?

Najlepszym sposobem na zapobieganie zarażaniu mięczakiem zakaźnym jest unikanie dotykania zmian skórnych. Szczególnie ważna w przypadku dzieci jest edukacja na temat prawidłowego mycia rąk. Należy też unikać używania wspólnych ręczników, mydła oraz przyrządów sportowych zakładanych na gołe ciało. Nie należy również golić okolic wokół guzków. W przypadku mięczaka zakaźnego narządów płciowych najlepszym sposobem jest wstrzymanie się od kontaktów seksualnych.

Ryzyko zarażenia innych osób podczas korzystania z basenu jest niewielkie. Nie ma zaleceń mówiących o tym, że do czasu ustąpienia zmian skórnych trzeba wstrzymać się od pływania w basenie lub wspólnych kąpieli. Trzeba jednak wówczas zwrócić szczególną uwagę by osłonić guzki np. opatrunkiem wodoodpornym, korzystać tylko z własnych ręczników i gąbek oraz nie stosować ogólnodostępnych przyrządów pływackich, takich jak deski, gąbki, piłki, pianki itp.

Mięczak zakaźny – opinia dermatologa