Łuszczyca dłoni – przyczyny, objawy, leczenie

Czym jest łuszczyca? Co wywołuje chorobę?

Łuszczyca jest przewlekłą chorobą skóry o wielu różnych przyczynach, wiadomo jednak, że u podstaw jej powstawania leżą mechanizmy immunologiczne. W części przypadków wykwity skórne pojawiają się nagle, bez uchwytnej przyczyny, czasem jednak początek choroby może być wywołany przez:

• ostrą infekcję,
• przewlekłe choroby zakaźne,
• dekompensację przewlekłej choroby metabolicznej (cukrzyca),
• mechaniczne uszkodzenie skóry,
• wahania hormonów w okresie dojrzewania,
• stosowanie niektórych leków,
• nadużywanie alkoholu,
• silny stres.

Łuszczyca charakteryzuje się nawrotowym przebiegiem. Na skórze, w tym na dłoniach pojawiają się charakterystyczne wykwity w postaci nieco uniesionej, czerwonawej grudki pokrytej szarą łuską. Wykwity łuszczycowe lokalizują się zwykle w okolicach stawów łokciowych, kolanowych, ale mogą dotyczyć każdego fragmentu skóry, także twarzy i owłosionej skóry głowy.

Wyróżniamy kilka rodzajów łuszczycy, między innymi łuszczycę zwykłą, odwróconą, łuszczycę krostkową, stawową czy uogólnioną.

Przeczytaj też: Pękająca skóra na palcach – jak temu zaradzić?

Łuszczyca na rękach – jakie są objawy łuszczycy dłoni?

Zmiany skórne charakterystyczne dla łuszczycy mogą zająć dłonie, występując w postaci licznych, niewielkich wykwitów bądź dużych, zlewnych zmian. Jest to szczególnie wstydliwe dla pacjenta, ponieważ wykwity łuszczycowe szpecą dłonie i utrudniają codzienne życie.

Łuszczyca dłoni zwykle towarzyszy łuszczycy innych okolic ciała. Jej szczególną postacią jest łuszczyca paznokci, która stosunkowo często współistnieje z łuszczycowym zapaleniem stawów. W przebiegu łuszczycy paznokci lekarz stwierdza podczas badania kilka charakterystycznych objawów, które ułatwiają rozpoznanie:

• objaw plamy oleju – są to wykwity łuszczycowe znajdujące się pod płytką paznokciową, które przeświecają przez płytkę w postaci brązowych plam przypominających olej;
• naparstkowania – są to niewielkie zagłębienia w płytce paznokciowej;
• onycholiza – to proces oddzielania się płytki paznokcia od łożyska, co może być przyczyną infekcji bakteryjnych;
• linie Beau – to podłużnie linijne pęknięcia płytki paznokcia, które w cięższych przypadkach mogą spowodować oddzielenie się płytki;
• linijne wylewy krwawe w obrębie płytki paznokciowej.

W niektórych przypadkach łuszczyca rąk może atakować opuszki palców, powodując samoamputację i skrócenie palców rąk, a także zniszczenie paznokci. Taki przebieg występuje zwłaszcza w łuszczycy krostkowej, w której, oprócz typowych wykwitów łuszczycowych, pojawiają się także krostki.

Łuszczyca dłoni – badania

Wywiad z pacjentem oraz dokładne badanie fizykalne zmian skórnych to podstawowe metody służące prawidłowemu rozpoznaniu łuszczycy. Należy dokładnie wypytać pacjenta o czas i okoliczności pojawienia się wykwitów oraz o towarzyszące choroby przewlekłe. W badaniu fizykalnym należy poszukiwać charakterystycznych dla łuszczycy objawów:

• objaw świecy stearynowej – polega na pojawieniu się gładkiej, błyszczącej powierzchni grudki po usunięciu szarej łuski;
• objaw Auspitza – to niewielkie punkcikowate krwawienia na powierzchni grudki, które świadczą o uszkodzeniu powierzchownych naczyń włosowatych skóry;
• naparstkowanie paznokci, objaw plamy oleju, linie Beau – świadczące o łuszczycy paznokci.

Leczenie łuszczycy na rękach

Leczenie łuszczycy dłoni jest trudne, długotrwałe i niestety nie zawsze zapewnia satysfakcjonujące dla pacjenta efekty. W użyciu są – w zależności od typu łuszczycy – metody miejscowe oraz ogólnoustrojowe.

Miejscowe leki na łuszczycę są skuteczne zwłaszcza w przypadku niezbyt rozległych zmian łuszczycowych, a także w przypadku łuszczycy dłoni.

Należą do nich:

• kwas salicylowy, maść mocznikowa, maść salicylowo-siarkowa – pokrywa się nimi zmiany, doprowadzając do wysuszenia łusek;
• oliwa salicylowa – skuteczna w wysuszaniu zmian zlokalizowanych na owłosionej skórze głowy;
• pasty i maści dziegciowe, antralinowe, zawierające kortykosteroidy, pochodne witaminy D₃, tazaroten (retinoid) – mają one działanie antyproliferacyjne oraz (w przypadku witaminy D₃ i kortykosteroidów) miejscowo immunosupresyjne.

Łuszczyca dłoni – leczenie ogólne

W pozostałych przypadkach leczenia łuszczycy na rękach lekarz włącza leczenie ogólne.

• Terapia PUVA (fototerapia) – to sposób leczenia ogólnego polegający na wprowadzeniu do organizmu substancji światłoczułych (psoralenów), a następnie naświetlaniu ciała promieniowaniem UVA. Efekty stają się zauważalne po około 20 zabiegach – zmniejsza się stan zapalny skóry, a zmiany częściowo wycofują się. Bezpieczniejszą alternatywą jest naświetlanie lampami LED. Zabiegi z niebieskim światłem nie wymagają zażywania dodatkowych preparatów, co minimalizuje możliwe efekty uboczne terapii.
• Retinoidy – są to syntetyczne pochodne witaminy A (retinolu). Ich działanie polega na modulowaniu i regulacji procesów proliferacji, odnowy i złuszczania naskórka. Są stosowane jako leki z wyboru w łuszczycy krostkowej, wykazują dużą skuteczność w przypadku zaawansowanej łuszczycy stawowej i erytrodermii łuszczycowej, a także w innych postaciach łuszczycy – wtedy, gdy inne metody leczenia zawodzą.
• Glikokortykosteroidy – nie są zalecane do leczenia ogólnoustrojowego łuszczycy, ponieważ powodują szereg działań niepożądanych – cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, zmiany skórne. Ponadto po terapii glikokortykosteroidami często obserwuje się nawroty łuszczycy, głównie krostkowej.
• Antybiotyki – stosuje się w przypadku zakażenia zmian skórnych.
• Leki cytostatyczne i immunosupresyjne – metotreksat, hydroksymocznik, cyklosporyna, takrolimus, kwas mykofenolowy. Są to leki powszechnie stosowane w nowotworach oraz po przeszczepach narządów, które znalazły także zastosowanie w leczeniu łuszczycy.
• Leki biologiczne – działają bardzo selektywnie na wybrane miejsca w szlaku immunologicznym, warunkującym powstawanie łuszczycy. Są to najnowsze leki tworzone na podstawie coraz szerzej poznawanych mechanizmów patogenezy choroby, najczęściej są to przeciwciała lub modyfikowane cytokiny.