Bielactwo – czym się charakteryzuje?

Barwa skóry

Każdy człowiek już od urodzenia ma zapisany w genach kolor skóry. Jego intensywność i barwa są wytworem komórek barwnikowych obecnych w skórze w różnych ilościach.

W drugim miesiącu życia płodowego z powstałej cewy nerwowej w stronę skóry migrują protoplasty, czyli melanoblasty. Dochodzi do ich podziału na trzy gałęzie:

• komórki błony naczyniowej oka,
• komórki barwiące błonę śluzową jamy ustnej,
• komórki barwnikowe skóry (melanocyty).

Te ostatnie stanowią 3% wszystkich komórek naskórka. Dojrzałe melanocyty produkują dwa główne rodzaje melaniny:

• eumelaninę (czarny barwnik),
• reomelaninę (czerwony barwnik).

To też może Cię zainteresować: Jakie schorzenia wywołują plamy na skórze?

Co to jest bielactwo?

Zdarza się jednak, że w wyniku toczących się rozmaitych procesów autoimmunologicznych i obecnych w organizmie przeciwciał, komórki barwnikowe skóry ulegają zniszczeniu i dochodzi do zmniejszenia wytwarzania się barwnika. Powstałe miejsca są odbarwione, a obecne tam włosy – siwe.

Terminem bielactwo określa się odbarwione plamy na skórze o różnej wielkości i kształcie, bez cech stanu zapalnego i zaniku. Biały środek zmiany otoczony jest przebarwioną obwódką. W miejscach tych nie dochodzi do złuszczania się naskórka, a obecne przydatki skóry również są odbarwione. Zmiany te nie wywołują świądu, ani innych dolegliwości.

Bielactwo dotyka nie tylko skóry, ale także uobecnia się w tęczówce oka i na błonach śluzowych.

Rodzaje bielactwa

Podstawowy podział bielactwa uwzględnia przyczynę jego powstania. Wyróżnia się:

• bielactwo wrodzone – uwarunkowane genetycznie, które widoczne jest już w momencie urodzenia człowieka,
• bielactwo nabyte – pojawiające się nagle lub stopniowo, cały proces uzależniony jest od czynnika inicjującego całą kaskadę zdarzeń.

Albinizm - bielactwo wrodzone

Bielactwo wrodzone to forma, która istnieje już w momencie urodzenia, jest uwarunkowana genetycznie. Zamiennie określa się jako albinizm. Mechanizm bielactwa związany jest z defektem enzymu tyrozynazy, odpowiedzialnej za przekształcanie tyrozyny w melaninę. Zaburzona staje się synteza barwnika skóry, w konsekwencji czego skóra jest jasnoróżowa z prześwitującymi przez nią naczyniami krwionośnymi.

Postaci bielactwa wrodzonego

Można wyróżnić dwie główne postaci bielactwa wrodzonego:

• albinizm uogólniony – z dużą penetracją genu, obejmuje ponad 80% powierzchni skóry. Dodatkowo towarzyszą mu zaburzenia psychiczne nasilające się pod wpływem nasłonecznienia. Pacjenci odczuwają światłowstręt, a kontakt ze światłem dziennym może wywoływać oczopląs. W badaniu okulistycznym stwierdza się zmiany w obrębie siatkówki;
• albinizm częściowy - wywołany nieprawidłowym genem pochodzącym od jednego z rodziców, dlatego też zasięg bielactwa jest niewielki. Często przebiega wzdłuż nerwów, natomiast nie występuje na skórze dłoni i stóp. Może obejmować tylko i wyłącznie błony śluzowe.

Bielactwo nabyte

Bielactwo nabyte występuje u 1-2% ludzi na świecie. Schorzenie to klasyfikowane jest w wieloraki sposób.

Najprostszy i jeden z pierwszych podziałów, dzieli chorobę pod względem jej lokalizacji. W ten sposób możemy wyróżnić dwie postaci bielactwa:

• uogólnioną - gdzie ponad 80% powierzchni skóry jest pozbawione barwnika. Pojęcie to dotyczy zmian zlokalizowanych na twarzy i dystalnych części ciała lub plam symetrycznie rozlokowanych na powierzchni skóry;
• segmentarną – o charakterze ograniczonym. Może być w formie pojedynczych zmian (1-2 plamy) luźno rozrzuconych na powierzchni skóry lub układ odbarwienia odpowiada kształtem obszarowi zaopatrywanemu przez określony nerw obwodowy.

Najczęściej plamy bielacze występują na:

• twarzy,
• grzbietach rąk,
• narządach płciowych.

W miesiącach letnich, w związku z silnym działaniem promieni słonecznych, dochodzi do zwiększenia nasilenia zabarwienia obwódki plamy bielaczek, a jej środek częściowo może ulegać pigmentacji.

Bielactwo nabyte a schorzenia autoimmunologiczne

Oprócz odmiennego wyglądu w stosunku do populacji ogólnej, osoby z bielactwem nabytym mają większe predyspozycje do schorzeń autoimmunologicznych. Co trzeci taki pacjent ma rozpoznaną dodatkowo:

• chorobę endokrynologiczną (choroba Hashimoto, choroba Addisona, cukrzyca typu 1),
• chorobę reumatyczną (toczeń układowy, twardzina uogólniona),
• anemię złośliwą,
• miastenię,
• łysienie plackowate.

Ryzyko zachorowania na powyższe choroby zdecydowanie wzrasta wraz z wiekiem.

Bielactwo nabyte a czerniak

Wykazano również, że w przypadku bielactwa nabytego występują w organizmie przeciwciała przeciwmelanocytowe, obecne także u 80% pacjentów z czerniakiem. Co ciekawe, u osób cierpiących z powodu bielactwa nabytego jest trzykrotnie niższe ryzyko rozwinięcia się czerniaka.

Wypowiedź dermatologa na temat bielactwa