Wapń całkowity w moczu – badanie – wskazania, norma i interpretacja wyniku

Co to jest wapń całkowity?

Wapń całkowity stanowi 1,4–1,6% ogólnej masy ciała człowieka. Jako pierwiastek, jest jednym z najważniejszych makroelementów występujących w organizmie człowieka. W największej ilości - prawie 98% wapnia znajduje się w przestrzeni pozakomórkowej. Większość tego pierwiastka (98%) zlokalizowana jest w kościach, stanowiąc tym samym podstawowy budulec tej struktury, natomiast pozostałe 2% to wapń szybkowymienialny.

Jaką funkcję pełni wapń w naszym organizmie?

Wapń, oprócz podstawowej funkcji budulcowej kości, wpływa również na:

• twardość zębów,
• prawidłowe funkcjonowanie serca,
• utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej,
• przepuszczalność błon biologicznych,
• utrzymywanie pobudliwości tkanek,
• prawidłowy skurcz mięśni,
• procesy krzepnięcia,
• wchłanianie witaminy B₁₂.

To też może Cię zainteresować: Zielony mocz – przyczyny

Źródła wapnia

Głównym źródłem wapnia w organizmie jest prawidłowa dieta bogata w produkty mleczne, a także mlekopochodne. Wapń zawarty jest również w:

• pieczywie,
• kaszach gruboziarnistych,
• orzechach,
• migdałach,
• sezamie,
• jajach,
• warzywach zielonych.

Co wpływa na gospodarkę wapniową organizmu?

U zdrowego człowieka 98% wapnia przesączane jest w kłębuszkach, a następnie ulega wtórnemu wchłonięciu. Ostatecznie tylko 2% z całego zgromadzonego w organizmie wapnia zostaje usunięta z moczem. Gospodarka wapniowa podlega ciągłej regulacji, ustalając odpowiedni poziom tego pierwiastka w organizmie.

Na ilość wapnia w organizmie w szczególny sposób wpływa:

• parathormon – obniżenie wydalania wapnia z moczem,
• kalcytonina, przedsionkowy peptyd natriuretyczny, somatotropina, glikokortykosteroidy, tyroksyna – zwiększenie wydalania wapnia z moczem.

Kiedy należy oznaczyć poziom wapnia całkowitego w moczu?

Badanie wapnia całkowitego w moczu zaleca się u pacjentów z kamicą nerkową lub z jej podejrzeniem. Objawami wskazującymi na ten stan może być ostry ból w okolicy nerek, promieniujący w okolicę podbrzusza, a także możliwe wystąpienie krwi w moczu.

Kiedy należy zbadać poziom wapnia w moczu wraz ze stężeniem wapnia w surowicy?

Oznaczenie wapnia w moczu wykonuje się równocześnie z oznaczeniem poziomu tego makroelementu w surowicy (badanie wapnia w surowicy) w podejrzeniu:

• pierwotnej nadczynności przytarczyc,
• chorób ziarniniakowych np. sarkoidozy, gruźlica, niektóre chłoniaki,
• nowotworów przerzutowych do kości.

Wapń w moczu – jak przebiega badanie?

Zaleca się wykonanie dobowej zbiórki moczu celem oceny poziomu wapnia całkowitego w moczu. Rano pierwszy mocz należy oddać do toalety, a każdą następną porcję moczu, po wykonaniu toalety miejsca intymnego (szczególnie umycie ujścia cewki moczowej) do specjalnego pojemnika o dużej pojemności. Ostatnią porcję moczu oddaje się do zbiorowego pojemnika po przespaniu kolejnej nocy od rozpoczęcia zbiórki. Po zakończeniu tego procesu należy dokładnie wymieszać mocz w pojemniku, odlać do mniejszego pojemniczka wskazaną na podziałce ilość, a następnie jak najszybciej dostarczyć próbkę do badania laboratoryjnego.

Norma badania stężenia wapnia w moczu

Jaka jest norma wapnia w moczu? Określa się że prawidłowe wartości (norm a) dla wapnia całkowitego w moczu powinny wynosić:

• poniżej 5 mmol/l w zbiórce dobowej moczu (<200 mg/dl/24h).

Trzeba pamiętać, aby każdy otrzymany z laboratorium wynik wapnia w moczu skonsultować ze swoim lekarzem prowadzącym.

Interpretacja wyniku badania wapnia całkowitego w moczu

Podwyższony poziom wapnia w moczu świadczyć może o:

• zwiększonej absorpcji wapnia z przewodu pokarmowego,
• przedawkowaniu witaminy D,
• upośledzonej funkcji nerek związanej z zatrzymywaniem wapnia w organizmie.

Wzrost poziomu wapnia w moczu, a także podwyższone wartości stężenia wapnia w surowicy mogą świadczyć o:

• pierwotnej nadczynności przytarczyc – wzmożone wydzielanie parathormonu, który wpływa na tkankę kostną powodując uwolnienie wapnia do ustroju,
• chorobach ziarniniakowych np. gruźlica, sarkoidoza,
• nowotworach przerzutowych do kości.