Test QuantiFERON (QFT) – jak interpretować dodatni wynik badania?

Utajone zakażenie prątkami gruźlicy

W Polsce zapadalność na gruźlicę jest nieco wyższa od średniej Unii Europejskiej – choruje około 20 osób na 100 tys. ludności, podczas gdy wspomniana średnia to około 10 zachorowań na 100 tys. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia około 30 proc. populacji to osoby zakażone prątkiem gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis), nie oznacza to jednak, że każdy zakażony zachoruje. Większość zakażeń jest bowiem latentna. Oznacza to, że zakażenie bakterią jest bezobjawowe, a osoby zakażone prątkiem gruźlicy nie mogą zarażać innych. Szczególne znaczenie w przypadku takiego utajonego zakażenia prątkiem gruźlicy (LTBI) ma wczesne wykrycie zakażenia Mycobacterium tuberculosis, gdyż zakażenie utajone może przejść w jawną gruźlicę.

Co to jest i na czym polega test QuantiFERON w kierunku gruźlicy?

Test QuantiFERON QTF to jeden z testów IGRA, czyli testów uwalniania interferonów gamma. Pod wpływem działania swoistych białek Mycobacterium tuberculosis dochodzi do aktywacji limfocytów T i syntezy interferonu. Białka te to przede wszystkim ESAT-6 oraz CFP-10. Białka te nie występują w szczepionce przeciwko gruźlicy, a także w większości prątków niegruźliczych. Dzięki temu test IGRA jest czułą i swoistą metodą diagnostyczną, umożliwiającą diagnostykę latentnego zakażenia prątkiem gruźlicy.

Przewaga testu QuantiFERON nad powszechnie stosowanym testem tuberkulinowym sprowadza się do wspomnianej swoistości, a także możliwości stosowania testu u pacjentów z upośledzoną odpornością. U takich osób próba tuberkulinowa daje wynik fałszywie ujemny.

Test QuantiFERON – wskazania do wykonania

Badanie QuantiFERON w kierunku utajonego zakażenia prątkami gruźlicy QuantiFERON powinno być wykonane u każdego, kto jest szczególnie narażony na zakażenie bakterią Mycobacterium tuberculosis, a także na przejście zakażenia utajonego w pełnoobjawową gruźlicę.

Test IGRA wykonywany jest zatem u pacjentów z obniżona odpornością – chorych na AIDS, zakażonych wirusem HIV. Ponadto wykonanie testu wskazane jest u osób mających kontakt z chorymi na gruźlicę, a także przed klasyfikacją do przeszczepu narządu. Inne wskazania do wykonania testu IGRA to:

• cukrzyca,
• dializoterapia,
• podeszły wiek,
• układowa steroidoterapia,
• wiek poniżej 5. roku życia.

Przebieg badania QuantiFERON TB Gold

Test QuantiFERON to test immunologiczny wykonywany z krwi. Jak się przygotować do testu? Nie jest wymagane żadne przygotowanie ze strony pacjenta, nie trzeba być na czczo. W celu wykonania badania QuantiFERON potrzebna jest próbka krwi pobrana z żyły. Czas oczekiwania na wynik badania to 1 dzień, zaś cena testu QuantiFERON TB Gold to 200–300 zł.

Test QuantFERON to test ELISA, który przebiega w kilku etapach. Pierwszym jest inkubacja krwi pobranej od pacjenta z antygenami Mycobacterium tuberculosis. Na tym etapie dochodzi do syntezy interferonu gamma (IFN-γ) przez limfocyty T. W kolejnych etapach testu oznaczane jest stężenie IFN-γ.

Wynik testu QuantiFERON – interpretacja

Interpretacja wyniku testu QFT dokonywana jest w oparciu o krzywą wzorcową wyznaczaną dla każdego laboratorium. Dodatni wynik QuantiFERON świadczy o kontakcie z prątkiem gruźlicy, co może oznaczać infekcję utajoną prątkiem gruźlicy lub czynną gruźlicę. W przypadku dodatniego wyniku testu QFT konieczna jest dalsza diagnostyka w celu wykluczenia aktywnej gruźlicy. Natomiast ujemny wynik QuantiFERON TB Gold oznacza brak kontaktu z prątkiem gruźlicy.