Test ALCAT na alergię – test cytotoksyczności leukocytów

Co to jest test ALCAT?

Alergie to obecnie bardzo często diagnozowane schorzenia. Coraz liczniej wykonywane są zatem testy alergiczne, a jedną z nowszych propozycji jest test ALCAT (test cytotoksyczności leukocytów).

Ten test alergiczny różni się od powszechnie wykonywanych testów, gdyż bada in vitro (poza organizmem pacjenta, po pobraniu próbki krwi) reakcję leukocytów na kontakt z alergenem. ALCAT to test na alergię przedstawiany jako badanie umożliwiające zarówno zdiagnozowanie alergii pokarmowej czy nietolerancji pokarmowej, ale także powiązanie konkretnych antygenów z nietypowymi objawami alergii, obejmującymi m. in. układ nerwowy.

Na czym polega test ALCAT?

Kontakt organizmu z alergenem powoduje szereg reakcji komórek ciała, a zwłaszcza komórek krwi. Najważniejsze z nich to produkcja przeciwciał przez komórki odpornościowe – początkowo syntetyzowane są immunoglobuliny IgA i IgM, zaś w przypadku przedłużającego się kontaktu z alergenem – przeciwciała IgG. Kolejną grupą są immunoglobuliny IgE, które odpowiedzialne są za wystąpienie charakterystycznych objawów alergii.

W diagnostyce alergii wykorzystywane jest głównie oznaczanie poziomu IgE całkowitego i IgE specyficznych we krwi. Rzadziej stosuje się testy obejmujące poziom IgA i IgG. Inne metody diagnostyki to testy skórne oraz dieta eliminacyjna. Ma ona na celu wykluczenie składnika pokarmowego podejrzewanego o wywołanie objawów alergii, a następnie ponowne włączenie go do diety i obserwowanie reakcji organizmu.

Alternatywną metodą diagnostyki alergii jest test ALCAT. Bada on zachowanie leukocytów po kontakcie z alergenem. Komórki te podlegają wtedy deformacjom i – ostatecznie – degradacji. Wywiera to niekorzystny wpływ na cały organizm, generując liczne objawy alergii. Ich wystąpienie jest wskazaniem do wykonania testu ALCAT.

Kiedy wykonać test ALCAT?

Wykonanie testu ALCAT zalecane jest w przypadku wystąpienia mniej lub bardziej charakterystycznych objawów alergii. Szczególnym zaleceniem jest wystąpienie niespecyficznych symptomów uczulenia:

• częstych bólów głowy,
• przewlekłego zmęczenia,
• problemów ze snem,
• nadpobudliwości nerwowej,
• zespołu nerczycowego,
• padaczki.

Badanie na alergię ALCAT wykonać można także w przypadku występowania objawów alergii i negatywnych wynikach innych testów alergicznych.

Jak wygląda test ALCAT?

Aby wykonać test ALCAT, konieczne jest pobranie próbki krwi żylnej pacjenta, pozostającego na czczo. Jest ona następnie odpowiednio przygotowywana tak, aby uzyskać zawiesinę leukocytów. Jest ona następnie poddawana działaniu określonych alergenów – pokarmowych, pleśni, zanieczyszczeń środowiska czy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, czyli najczęściej uczulających składników.

Następnie oceniana jest zmiana kształtu, wielkości i ilości leukocytów pod wpływem poszczególnych alergenów. Następnie zawiesina analizowana jest w cytometrze przepływowym i porównywana z próbką kontrolną, zawierającą leukocyty nie poddane działaniu alergenów. Wynik przedstawiany jest w formie kolorowego diagramu, zawierającego spis alergenów bezpiecznych, a także tych wywołujących nietolerancję łagodnego, umiarkowanego oraz silnego stopnia.

Czy test ALCAT jest skuteczny?

Diagnostyka alergii może sprawiać niekiedy sporo trudności, co wynika z różnic w intensywności objawów, a także występowaniu opóźnionych reakcji na kontakt z alergenem. Wtedy bardzo trudno jest powiązać fakt spożycia określonego pokarmu z wystąpieniem odległych reakcji alergicznych. Ponadto bardzo wielu chorych doświadcza tzw. alergii IgE – niezależnych, zatem oznaczanie poziomu IgE we krwi da wynik fałszywie ujemny. Z kolei ograniczeniem testów skórnych oraz diety eliminacyjnej jest narażenie chorego na bezpośredni kontakt z alergenem i możliwe gwałtowne reakcje organizmu, ze wstrząsem anafilaktycznym włącznie.

Test ALCAT ma jedną niewątpliwą zaletę – prowokacja alergenami odbywa się in vitro, poza organizmem pacjenta. Brak jest zatem kontaktu z alergenami. Ponadto test Alcat nie ogranicza się jedynie do wskazania alergizujących patogenów, ale także dostarcza informacji o sile ich działania. ALCAT test umożliwia ponadto szybkie otrzymanie wyniku, zaś w przypadku diety eliminacyjnej czy testów skórnych czas ten może się wydłużyć. Mimo kilku niewątpliwych zalet, ALCAT test uznawany jest za alternatywną i mało wartościową metodę diagnostyki. Żadne stowarzyszenie alergologiczne, w tym Polskie Towarzystwo Alergologiczne, nie uznają tego testu alergicznego za wiarygodny i zalecany w rutynowej diagnostyce. Najważniejszym zarzutem stawianym testowi ALCAT jest brak zależności między wynikami testu a obserwacjami klinicznymi pacjentów w szpitalach i klinikach objętych badaniem.