Sód w dobowej zbiórce moczu

Jaka rolę pełni sód?

Sód jest głównym jonem w przestrzeni pozakomórkowej w organizmie człowieka. Do jego funkcji należy m.in.:

• utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej organizmu,
• wpływ na ciśnienie krwi – powoduje jego wzrost,
• udział w regulacji pracy serca,
• udział w przewodzeniu impulsów nerwowych oraz utrzymywanie napięcia mięśniowego.

Ilość wydalanego sodu z moczem zależna jest od jego podaży wraz z pokarmami. Dobowe zapotrzebowanie organizmu na sód wynosi 2–4 g. Nadmiar sodu w organizmie powoduje zwiększone zatrzymywanie wody i powstawanie obrzęków. Nadmiernie spożywanie sodu prowadzi do nadciśnienia tętniczego.

W jakim celu zleca się dobowe wydalanie sodu z moczem?

Badanie sodu w DZM zleca się razem z badaniem sodu we krwi, ponieważ stężenie sodu w moczu powinno być oceniane w stosunku do stężenia sodu we krwi.

Określenie ilości wydalanego wraz z moczem sodu ma miejsce diagnostyce i różnicowaniu przyczyn zwiększonego (hipernatremii) lub zmniejszonego stężenia (hiponatremii) sodu we krwi. Dobowe wydalanie sodu z moczem może być oznaczane u osób z nieprawidłową funkcją nerek, w celu określenia jej przyczyny.

Objawy niedoboru sodu (zdarza się bardzo rzadko) to m.in.:

• męczliwość,
• brak apetytu,
• zaburzenia koncentracji,
• spadek ciśnienia krwi,
• bóle głowy.

Objawy nadmiaru sodu to:

• kołatanie serca,
• zwiększone ciśnienie krwi,
• zwiększone pragnienie,
• zaburzenia koncentracji,
• zawroty głowy,
• osłabienie siły mięśniowej.

Nadmiar sodu prowadzi do nadciśnienia tętniczego.

Jak wykonuje się badanie chlorków w DZM?

W celu przeprowadzenia oznaczenia dobowego wydalania sodu z moczem, należy uzyskać próbkę moczu pochodzącą z dobowej zbiórki. Pacjent powinien zakupić w aptece pojemnik przeznaczony do dobowej zbiórki moczu oraz zaopatrzyć się w pojemnik jednorazowy, w którym zebrana próbka moczu zostanie dostarczona do laboratorium.

W dniu rozpoczęcia badania pierwszy mocz poranny pacjent oddaje do toalety. Każda kolejna porcja moczu w ciągu dnia oddawana jest do pojemnika. Zbiórka moczu kończy się w kolejnym dniu, oddaniem pierwszego porannego moczu do pojemnika. Następnie pacjent przelewa próbkę zebranego w ciągu doby moczu do pojemnika jednorazowego i oddaje go do laboratorium.

Prawidłowe wydalanie sodu w ciągu doby wraz z moczem zawiera się w następującym przedziale wartości to 40–220mmol / 24 godziny. Pacjent powinien każdy otrzymany wynik skonsultować z lekarzem. Analizując wynik badania należy wziąć pod uwagę szereg czynników, które mogły mieć na niego wpływ.

Zwiększone i zmniejszone wydalanie sodu z moczem

Zwiększone wydalanie sodu z moczem może być związane z:

• ze zwiększoną podażą sodu w diecie,
• przyjmowaniem leków moczopędnych,
• chorobą Addisona,
• nadmierną utratą soli przez nerki – hipoaldosteronizm,
• zespołem nieadekwatnego wydzielania wazopresyny.

Zmniejszone wydalanie sodu z moczem może być związane z:

• odwodnieniem – biegunki, wymioty,
• niewydolnością nerek,
• przewlekłymi chorobami nerek,
• zastoinową niewydolnością krążenia,
• chorobami wątroby,
• zespołem nerczycowym,
• hiperaldosteronizmem.