SHBG hormon – badanie i norma białka wiążącego testosteron i DHEA

Co to jest SHBG?

SHBG jest skrótem słów z języka angielskiego sex hormone binding globulin, oznaczający białko wiążące hormony płciowe. Za produkcję SHBG odpowiedzialna jest wątroba. Dodatkowo u mężczyzn białko to produkowane jest przez gruczoł sterczowy, natomiast u kobiet przez gruczoł piersiowy, jajowody oraz endometrium.

Rola jaką pełni SHBG w organizmie człowieka opiera się na wiązaniu i transportowaniu androgenów i estradiolu (hormonów płciowych) w postaci nieaktywnej we krwi. Tym samym SHBG zabezpiecza hormony przed ich inaktywacją. To białko silnie wiąże testosteron i dihydrotestosteron. SHBG u kobiet słabiej wiąże estradiol i androstendion.

Większa część testosteronu występująca w organizmie jest związana z SHBG, pozostała część pozostaje w połączeniu z albuminą. Jedyne 2 proc. testosteronu jest w postaci wolnej, która jest najbardziej dostępna dla komórek. Ilość testosteronu jest zależna od płci, wieku oraz intensywności produkcji testosteronu i estrogenów.

To też może Cię zainteresować: Estradiol – normy u kobiet i mężczyzn

SHBG a stężenie testosteronu i DHEA

Oznaczenie białka wiążącego hormony płciowe zleca się w przypadku podejrzenia zaburzenia równowagi między stężeniem testosteronu całkowitego, a wolnego testosteronu. Oznaczenie SHBG wykonuje się również w diagnostyce zaburzeń funkcjonowania męskiej gonady.

Wskazaniem do zbadania poziomu SHBG, jak również testosteronu jest problem z płodnością u mężczyzn. Również u kobiet mogą wystąpić problemy z zajściem w ciąże spowodowane zaburzeniami hormonalnymi, związanymi np. ze wzrostem ilości testosteronu. Białko to jest przydatne w diagnostyce bezpłodności zarówno męskiej, jak i żeńskiej.

Badanie stężenia SHBG wykonuje się również u pacjentów z zaburzeniami erekcji oraz obniżonym libido. U kobiet oznaczenie ilości białek wiążących hormony płciowe można wykonać w przypadku zaburzeń cyklu menstruacyjnego, związanego z brakiem miesiączki oraz w przypadku hirsutyzmu (jest to stan, w którym u kobiety pojawia się owłosienie typu męskiego).

To też może Cię zainteresować: Estradiol – normy u kobiet i mężczyzn

Jak wygląda badanie krwi na SHBG?

Na oznaczenie SHBG pacjent powinien zgłosić się na czczo. Do oznaczenia SHBG potrzebna będzie próbka krwi pacjenta. W tym celu wykonuje się niewielkie ukłucie w naczynie żylne i aspiruje krew do jałowej strzykawki lub próżniowej probówki.

Norma dla oznaczenia poziomu SHBG jest uzależniona od wieku i płci pacjenta, a także od metody stosowanej w laboratorium, które wykonuje badanie. Po uwzględnieniu tych czynników laboratorium podaje normę do konkretnego oznaczenia. Badanie hormonu SHBG często wykonuje się wraz z oznaczeniem poziomu testosteronu.

Jedną z metod oznaczenie SHBG jest elektrochemiluminescenja (ECLIA).

Jaka jest norma SHBG hormonu?

U dzieci zarówno płci męskiej, jak i żeńskiej wyniki mogą przekraczać górną granicę normy. Po okresie dojrzewania dochodzi do prawidłowego dla poszczególnej płci kształtowania się gospodarki hormonalnej. Norma SHBG to 28–34 nmol/l)

U kobiet, które wkroczyły już w okres menopauzalny, obserwuje się obniżenie stężenia zarówno testosteronu, jak i ilości białka wiążącego hormony płciowe.

Jeżeli dojdzie do zmian stężenia SHBG, może dojść do zaburzeń ilości wolnego testosteronu, co z kolei negatywnie może odbić się na funkcjonowaniu organizmu.

Co oznacza podwyższone SHBG?

Podwyższony poziom SHBG rejestruje się w przypadku

• marskości wątroby,
• nadczynności tarczycy,
• doustnej antykoncepcji lub stosowania hormonalnej terapii zastępczej,
• stosowania leków przeciwpadaczkowych,
• niskiej produkcja hormonów płciowych,
• długotrwałego stresu,
• anoreksji,
• ciąży.

Obniżone SHBG

Obniżony poziom występuje w przebiegu:

• niedoczynności tarczycy,
• zespołu policystycznych jajników,
• hirsutyzmu, wirylizacji,
• u osób otyłych,
• u pacjentów z akromegalią,
• choroby Cushinga.