Sekretyna – funkcje, badanie, normy, interpretacja wyniku

Sekretyna – funkcje w organizmie

Sekretyna (ang. secretin) to peptyd tkankowy wydzielany w obrębie przewodu pokarmowego, którego działanie ograniczone jest miejscowo do trzustki, żołądka i jelit. Ten hormon jelitowy syntetyzowany jest przez komórki S zlokalizowane w błonie śluzowej dwunastnicy i jelita cienkiego. Impulsem do syntezy sekretyny jest zakwaszenie żołądka sokiem żołądkowym. Sekretyna wydzielana jest jako prosekretyna, czyli nieaktywny prohormon. Pod wpływem działania kwasu żołądkowego dochodzi do przekształcenia prosekretyny do aktywnej sekretyny.

Sekretyna – jak wszystkie hormony przewodu pokarmowego – wpływa na funkcjonowanie jelit, żołądka i gruczołów trawiennych. Ten hormon jelitowy pobudza funkcje wydzielnicze trzustki, zwiększając syntezę soku trzustkowego (wraz z insuliną), zawierającego m.in. lipazę, amylazę, trypsynę i chymotrypsynę, elastazę i fosfolipazę.

Rolą sekretyny w organizmie jest również pobudzanie wydzielania żółci oraz soku jelitowego, a także spowalnianie perystaltyki żołądka i jelit, co ma na celu ograniczenie nadprodukcji soku żołądkowego. Ponadto działanie sekretyny polega na potęgowaniu wydzielania enzymów trzustkowych pod wpływem cholecystokininy.

Przeczytaj również: Progesteron – normy u kobiet, w ciąży i u mężczyzn

Badanie sekretyny – wskazania

Oznaczanie poziomu sekretyny jest pomocne w diagnostyce chorób trzustki, m.in. choroby Zollingera-Ellisona. Funkcjonowanie trzustki pozwala ocenić próba sekretynowa, czyli badanie czynnościowe oceniające czynność zewnątrzwydzielniczą trzustki.

Sekretyna jest ponadto stosowana w badaniach obrazowych trzustki jako stymulator czynności wydzielniczej tego narządu. Czas oczekiwania na wynik badania poziomu sekretyny to od 1 do kilku dni.

Jak wygląda badanie sekretyny?

W celu oznaczenia poziomu sekretyny we krwi pobierana jest próbka krwi na czczo. Wykonanie próby sekretynowej wymaga podania sekretyny i oceny objętości soku trzustkowego. Sekretyna podawana jest dożylnie w dawce 1 jednostki (4 mikrogramów) na każdy kg masy ciała. Następnie, przy pomocy sondy dodwunastniczej, bada się treść trzustkową. W przebiegu choroby Zollingera-Ellisona oznaczany jest poziom gastryny we krwi po podaniu sekretyny (test stymulacji gastryny).

Modyfikacją badania trzustki metodą próby sekretynowej jest próba sekretynowo-cholecystokininowa, w której poza sekretyną podawana jest dożylnie cholecystokinina w dawce 1 jednostki na kg masy ciała.

Podanie sekretyny zwiększa możliwości diagnostyczne badań obrazowych trzustki przy pomocy rezonansu magnetycznego oraz cholangiopankreatografii MR (MRCP), czyli obrazowania dróg żółciowych. Podczas wykonywania tych obrazowych badań trzustki sekretyna podawana jest dożylnie.

Norma sekretyny i interpretacja wyniku

Prawidłowy poziom sekretyny we krwi nie powinien przekraczać 80 ng/ml. Natomiast norma w badaniu czynnościowym trzustki, czyli próbie sekretynowej, to objętość soku trzustkowego wynosząca co najmniej 2 ml na kg masy ciała na godzinę.

Nieprawidłowy wynik próby sekretynowej może towarzyszyć:

• stanom zapalnym jelit,
• marskości wątroby,
• znacznej hiperlipidemii,
• zaburzeniom wchłaniania.

U zdrowych osób po podaniu sekretyny nie dochodzi do zwiększenia poziomu gastryny w surowicy, zaś u chorych na zespół Zollingera-Ellisona dochodzi do wzrosty stężenia gastryny.

Sekretyna a autyzm

W latach 90. ubiegłego stulecia pojawiły się doniesienia o pozytywnych efektach leczenia sekretyną autyzmu. Udowodniono, że hormon wydzielany jest bowiem w tych strukturach mózgu, których uszkodzenie stwierdza się u osób cierpiących na tę chorobę.

Próby zastosowania hormonu jelitowego w terapii zaburzeń odbywały się także w Polsce, jednak nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Badania nie potwierdzają skuteczności takiego leczenia.