Retikulocyty – wskazania, przygotowanie, przebieg, norma, wyniki badania

Retikulocyty – czym są?

Retikulocyty – skrót Ret. – określane też mianem proerytrocytów, są niedojrzałą, formą erytrocytów w fazie bezpośrednio poprzedzającą powstanie dojrzałej formy krwinki czerwonej. Dojrzewają do erytrocytu w ciągu 2–4 dni.

Liczba retikulocytów jest wskaźnikiem czynności erytropoetycznej szpiku.

Powstawanie retikulocytów jest związane z uzupełnianiem niedoborów krwinek czerwonych, które:

• uległy zniszczeniu w sposób fizjologiczny,
• zostały utracone lub uległy zniszczeniu podczas chorób.

Badanie retikulocytów polega na określeniu (w promilach) stosunku dojrzałych erytrocytów do retikulocytów, które zostały uwolnione do krwi ze szpiku kostnego.

Retikulocyty – badanie

Liczbę retikulocytów bada się w celu diagnostyki i różnicowania niedokrwistości. Stosuje się je w monitorowaniu leczenia niedokrwistości niedoborowych, terapii erytropoetyną. Badanie retikulocytów wykorzystuje się także do kontroli procesu powstawania i różnicowania erytrocytów po przeszczepie szpiku.

Badanie retikulocytów – jakie objawy są wskazaniem do oznaczania?

Oznaczenie poziomu retikulocytów we krwi pozwala ocenić lekarzowi, czy spadek liczby erytrocytów jest związany z zaburzeniami ich produkcji w szpiku, czy ich utrata następuje w wyniku krwawienia lub hemolizy.

Objawami mogącymi sugerować niedokrwistość z niedoboru żelaza (niedoborową) są m.in.:

• łamliwość paznokci,
• łamliwość, wypadanie włosów, rozdwojone końcówki,
• senność, bladość,
• zawroty głowy,
• omdlenia,
• zmiany na błonie śluzowej języka, gardła,
• suchość skóry, błon śluzowych,
• obniżona odporność,
• zaburzenia koncentracji.

Inne objawy niskich retikulocytów to: pogorszenie nastroju, nerwowość, przyspieszenie pracy serca.

Retikulocyty – oznaczenie w morfologii – jak się przygotować?

Pacjent do badania retikulocytów powinien przystąpić na czczo. Należy pobrać od pacjenta próbkę krwi. Materiał pobierany jest zazwyczaj z żył najlepiej widocznych i zlokalizowanych w dole łokciowym.

Otrzymaną próbkę przesyła się do analizy.

Retikulocyty – norma u dzieci i dorosłych

Najczęściej wynik badania retikulocytów podawany jest w promilach, jednak ze względów praktycznych wyliczana jest także bezwzględna bądź skorygowana ich liczba. Ta druga jest uzależniona od wartości hematokrytu.

Norma retikulocytów u noworodków to 20–60‰, natomiast u niemowląt 5–31 ‰. U osób dorosłych wynik prawidłowy mieści sie w przedziale 5–15‰.

Co oznacza niedór i nadmiar retikulocytów w wynikach?

Przyczyną retikulocytów podwyższonych (retikulocytozy) może być:

• niedokrwistość hemolityczna, ostra pokrwotoczna,
• niedokrwistość niedoborowa po leczeniu,
• stan po splenektomii – usunięciu śledziony,
• stan po transplantacji szpiku,
• leczenie erytropoetyną.

Przyczyną niskiego poziomu retykulocytów ( retikulopenii) może być z kolei: niedokrwistość niedoborowa, niedokrwistość hipoplastyczna i plastyczna, przełom aplastyczny.

Co może zafałszować wyniki retikulocytów? Wymienia się tu: obecność ciałek Howella i Jolly’ego lub Heinza, a także pierwotniaków (Plasmodium). Niekiedy retikulocyty mylone są z bardzo małymi limfocytami (do sytuacji takiej dochodzi, gdy u pacjenta występuje limfocytoza.