Przeciwciała przeciwwyspowe ICA w cukrzycy – badanie

Czym są przeciwciała przeciwwyspowe?

Pojawienie się przeciwciał przeciwwyspowych wiąże się z autoimmunologicznym tłem choroby metabolicznej jaką jest cukrzyca. Z obecnością przeciwciał jest związana cukrzyca typu 1. Najczęściej rozwija się ona u osób młodych, bez otyłości, prowadzących normalny tryb życia.

Przeciwciała przeciwwyspowe (islet cell antibodies – ICA) pojawiają się w organizmie człowieka znaczenie wcześniej przed wystąpieniem choroby. Wykrycie przeciwciał ICA u pacjenta świadczy, że za jakiś czas może dojść do rozwoju cukrzycy. Określa się, że przeciwciała ICA są jedynymi z najczęściej wykrywanych przeciwciał w przebiegu cukrzycy typu 1. Pojawiają się w około 70–80% wykrytych nowych przypadków cukrzycy typu 1 u pacjentów.

W przebiegu cukrzycy typu 1 dochodzi do wytworzenia przeciwciał, które uszkadzają komórki β trzustki, inaczej nazywanych wysepkami Langerhansa. Stąd nazwa przeciwciał – przeciwwyspowe. Komórki β trzustki są odpowiedzialne za produkcje insuliny. Na skutek niszczenia ich przez przeciwciała dochodzi do zmniejszenia produkcji insuliny, a nawet do zaprzestania produkcji tego ważnego hormonu.

W diagnostyce cukrzycy jest możliwe oznaczenie następujących przeciwciał:

• przeciwko antygenom cytoplazmatycznym komórek β – inna nazwa to przeciwciała przeciwwyspowe (ICA),
• przeciwko dekarboksylazie kwasu glutaminowego – przeciwciała anty-GAD,
• przeciwko fosfatazom tyrozyny – IA-2,
• przeciwko insulinie endogennej – IAA,,
• przeciwcynkowych – Zn8.

Jakie są wskazania do badania przeciwciał przeciwwyspowych ICA?

Badanie przeciwciał przeciwwyspowych ICA wykonuje się przede wszystkim u najbliższej rodziny osób, które chorują na cukrzycę typu 1. Choroby się nie dziedziczy a jedynie skłonność do tego, że organizm może wykazywać skłonność działania przeciwko własnym komórkom, co leży u podłoża chorób autoimmunologicznych.

Nawet jeśli u członków rodziny nie występują objawy cukrzycy, warto jest wykonać oznaczenie gdyż przeciwciała ICA pojawiają się znacznie wcześniej. Wykrycie przeciwciał pozwoli na uważniejszą kontrolę cukru we krwi, a także wcześniejsze rozpoczęcie leczenia w przypadku wystąpienia cukrzycy, chroniąc przed wystąpieniem powikłań.

Oznaczenie przeciwciał ICA wykonuje się również w diagnostyce różnicowej cukrzycy typu 1 oraz cukrzycy typu 2. Wykrycie przynajmniej dwóch typów przeciwciał wskazuje na przebieg cukrzycy o tle autoimmunologicznymi.

Oznaczenie przeciwciał jest również przydatne do różnicowania cukrzycy o późnym przebiegu, cukrzyca typu LADA od cukrzycy typu 2.

Wynik badania na przeciwciała ICA

Do oznaczenia przeciwciał przeciwwyspowych – ICA nie jest wymagane specjalne przygotowanie. Pacjent nie musi być na czczo. Do oznaczenia przeciwciał ICA niezbędne jest uzyskanie od pacjenta próbki krwi. Najczęściej materiał do badania uzyskuje się z nakłucia żyły łokciowej. Jest to dobrze widoczne naczynie zlokalizowane w dole łokciowym kończyny górnej. Pobranie krwi jest stosunkowo niebolesne i przebiega bardzo szybko. Krew umieszcza się w specjalnej jałowej probówce i przekazuje do laboratorium w celu wykonania oznaczenia. Oznaczenie przeciwciał ICA wykonuje się za pomocą metod immunofluorescencji pośredniej.

W warunkach prawidłowych, u osób nie chorujących na cukrzycę przeciwciała przeciwwyspowe ICA nie są wykrywane. Wykrycie przeciwciał ICA, u osób nie chorujących na cukrzycę świadczyć może, że za jakiś czas może dojść do rozwoju choroby. Należy systematycznie kontrolować poziom cukru we krwi. Rozwój cukrzycy nie może być zatrzymany, natomiast wykrycie przeciwciał uświadamia pacjenta o możliwości jej rozwoju. Można wcześniej rozpocząć terapię leczniczą jeśli wystąpią pierwsze symptomy.

Przeciwciała przeciwwyspowe ICA występują u 70–80% chorych pacjentów na cukrzycę typu 1.