Pieniący się mocz – co oznacza? Czy pienienie moczu świadczy o chorobie?

Pieniący się mocz – jakie są przyczyny pienistego moczu?

Badanie ogólne moczu to dostarczające wielu informacji o stanie zdrowia badanie laboratoryjne. Już sama makroskopowa obserwacja, dokonana gołym okiem, może zwrócić uwagę na niektóre nieprawidłowości. Jedną z nich jest pieniący się mocz.

O ile zjawisko pienienia się moczu nie jest spowodowane detergentami używanymi do czyszczenia toalety, pienienie moczu zawsze spowodowane jest obecnością w nim białka.

Nie związane z poważniejszymi schorzeniami przyczyny pienienia moczu to:

• gorączka,
• ciąża,
• dieta bogata w białko,
• intensywny wysiłek fizyczny,
• długotrwała pozycja stojąca (białkomocz ortostatyczny).

Wszystkie te czynniki powodują powstanie białkomoczu, czyli wyższej niż 200 mg/l zawartości białka w moczu. W takich przypadkach w moczu, poza białkiem, nie stwierdza się obecności leukocytów, nabłonków czy bakterii w zwiększonych ponad normę ilościach.

Zobacz też: Kolor moczu a choroby

Objawy pienienia moczu powinny minąć samoistnie wraz z ustaniem działania czynnika sprawczego. Brak także jakichkolwiek objawów klinicznych. Szczególną sytuacją jest obecność pienistego moczu w toalecie, a brak spienienia w pojemniczku na mocz. Wynika to z działania detergentów do czyszczenia toalet i nie wymaga dalszej diagnostyki.

Piana w moczu (spieniony mocz) a kłębuszkowe zapalenie nerek

Kłębuszkowe zapalenie nerek to choroba nerek przebiegająca z białkomoczem, a zatem zauważalne jest pienienie moczu. Choroba jest następstwem infekcji, najczęściej gardła lub skóry. Patogeny (paciorkowce, gronkowce, meningokoki czy pneumokoki) gromadzą się w naczyniach kłębków nerkowych, generując stan zapalny.

Zapalenie nerek rozwija się około dwóch tygodni po przebytej infekcji i często ma charakter bezobjawowy. Wtedy najskuteczniejszą metodą detekcji jest badanie ogólne moczu. Najczęściej chory sam zauważa zmiany we właściwościach moczu – mocz jest spieniony i podbarwiony krwią. Taki krwiomocz daje obraz moczu w kolorze czerwonym, różowym czy brunatnym (brunatny mocz). Inne sytuacje kliniczne powodujące spienienie moczu i krwinki w moczu to silna gorączka, zapalenie pęcherza moczowego.

W przebiegu kłębuszkowego zapalenia nerek w badaniu laboratoryjnym moczu stwierdza się białkomocz, świeże i wyługowane erytrocyty w moczu, wałeczki szkliste, szklisto-ziarniste lub wałeczki tłuszczowe. Rzadko spotyka się leukocyty w moczu. Dalsza diagnostyka powinna obejmować oznaczanie: kreatyniny i mocznika w surowicy krwi, sodu i potasu, miana ASO, a także morfologię krwi w celu zdiagnozowania ewentualnej anemii. Najskuteczniejszym badaniem obrazowym w kłębuszkowym zapaleniu nerek jest badanie ultrasonograficzne nerek.

To też może Cię zainteresować: Zielony mocz – przyczyny

Spieniony mocz (pienienie moczu) a zespół nerczycowy

Schorzeniem przebiegającym ze znacznym białkomoczem i nasilonym pienieniem moczu, jest zespół nerczycowy. Polega on na zwiększeniu przepuszczalności błony filtracyjnej kłębków nerkowych, co sprzyja utracie białka z moczem.

Najczęściej zespół nerczycowy jest następstwem: kłębuszkowego zapalenia nerek, cukrzycy, zatrucia ciążowego, szpiczaka mnogiego czy tocznia układowego. Obrzękom, wodobrzuszu, bólom głowy i nudnościom towarzyszy spieniony mocz (piana w moczu). Poza białkiem w moczu, powyżej 3,5 g na dobę, obecna jest krew w moczu i leukocyturia, czyli obecność krwinek białych. W surowicy krwi stwierdza się z kolei spadek poziomu białka i wzrost stężenia lipidów, zwłaszcza cholesterolu LDL. Niekiedy obecny jest wzrost OB., spadek poziomu wapnia i niedokrwistość.