Nabłonki płaskie w moczu – co oznaczają nabłonki w wynikach moczu?

Nabłonki w moczu – co oznaczają? Jak odczytać wyniki moczu?

Każdy odcinek układu moczowego wyścielony jest nabłonkiem (komórkami nabłonka). Podczas powstawania moczu nieliczne komórki nabłonka mogą zostać przez niego wypłukane z dróg moczowych. Stąd wynik badania ogólnego moczu, stwierdzający nieliczne nabłonki płaskie w moczu, jest jak najbardziej prawidłowy.

Jak interpretować badanie moczu, w którym stwierdzono liczne nabłonki płaskie w moczu? Kluczowe dla prawidłowej analizy moczu jest zarówno określenie liczby komórek nabłonkowych, jak i ich rodzaju (wyróżnia się: nabłonki płaskie, przejściowe, okrągłe i atypowe).

Sprawdź również: Ketony w moczu – normy, przyczyny, objawy, leczenie

Nabłonki płaskie w moczu – czy oznaczają chorobę?

Obecność nabłonków płaskich wielokątnych w moczu wynika z ich przejścia do moczu z dolnych odcinków układu moczowego – ujścia cewki moczowej lub warg sromowych. Nieliczne nabłonki płaskie w moczu z fizjologicznego ich złuszczania mogą występować w ciąży czy przed menstruacją.

Natomiast dość liczne nabłonki w moczu mogą wskazywać na stany zapalne cewki lub sromu – wtedy nabłonkom mogą towarzyszyć bakterie i leukocyty, choć nie jest to bezwzględną regułą. Często w stanach zapalnych współistnieją także nabłonki płaskie i pasma śluzu w moczu. Mimo obecności stanu zapalnego, niekiedy brak jest objawów w postaci pieczenia podczas oddawania moczu czy parcia na mocz, dlatego też bardzo liczne nabłonki płaskie w moczu zawsze powinny skłonić do konsultacji z lekarzem i wykonania badania bakteriologicznego moczu (posiewu moczu).

Podobnej interpretacji podlega obecność nabłonków płaskich w moczu u dzieci. Liczne nabłonki w moczu dziecka mogą wskazywać na zapalenie cewki moczowej, często jednak są efektem niewłaściwego pobrania próbki moczu. Jeśli w przypadku badania ogólnego moczu zostanie on pobrany bez uprzedniego, dokładnego podmycia okolic intymnych, dochodzi do kontaminacji próbki moczu z nabłonkami z ujścia cewki moczowej i zewnętrznych narządów płciowych.

Nabłonki przejściowe w moczu a zapalenie pęcherza

Pęcherz moczowy i moczowody wyścielone są nabłonkiem przejściowym. Takie nazewnictwo wynika ze zdolności zmiany wyglądu nabłonka w zależności od stopnia wypełnienia pęcherza moczowego. Gdy pęcherz jest wypełniony, komórki nabłonkowe ulegają spłaszczeniu. Gdy w pęcherzu moczowym rozwinie się stan zapalny, reakcja obronna przed drobnoustrojami sprowadza się m.in do złuszczania komórek nabłonkowych. Stąd nabłonek przejściowy w moczu wskazuje na stany zapalne pęcherza moczowego (zapalenie pęcherza).

Wtedy często w moczu stwierdzana jest leukocyturia, czyli liczne leukocyty w moczu. Inną przyczyną dość licznych nabłonków przejściowych w moczu jest rak urotelialny pęcherza. Jest to najczęstszy nowotwór pęcherza moczowego, o dużym stopniu złośliwości.

Nabłonki okrągłe w moczu a choroby nerek

Nabłonek okrągły jest charakterystyczny dla kanalików nerkowych. W fizjologicznym moczu nigdy nie powinny być obecne nabłonki okrągłe. Ich obecność zawsze wskazuje na proces chorobowy w obrębie nerek:

• kłębuszkowe zapalenie nerek,
• cytotoksyczne uszkodzenie nerek,
• odrzucenie przeszczepu nerek,
• stany zapalne nerek,
• martwicę cewek nerkowych.

Często nabłonki okrągłe w moczu występuje razem z wałeczkami w moczu, szczególnie wałeczkami nabłonkowymi. Mogą mu także towarzyszyć pasma śluzu (śluz w moczu).

Nabłonki atypowe w moczu a rak pęcherza

Atypowe nabłonki w moczu, o nieregularnej budowie, mogą wskazywać na obecność procesu nowotworowego. Rak pęcherza: rak z nabłonka przejściowego, rak z nabłonka płaskiego, z nabłonka gruczołowego oraz mięsak, objawia się obecnością nabłonków atypowych i krwi w moczu, często bez dolegliwości bólowych. Obecność atypowych nabłonków w moczu zawsze wymaga pogłębionej, specjalistycznej diagnostyki.