Kwas moczowy we krwi – o czym świadczy podwyższony wynik?

Co to jest kwas moczowy?

Kwas moczowy to powstający fizjologicznie w organizmie produkt przemian zasad azotowych budujących DNA. Rozpad komórek powoduje uwolnienie tych zasad do krwi, a ich metabolizm w wątrobie prowadzi do powstania tego organicznego związku chemicznego.

Badanie kwasu moczowego we krwi wykonywane jest stosunkowo często i pozwala oszacować jego poziom. Warto jednak pamiętać, że ustalenie przyczyny jego podwyższonego stężenia w surowicy wymaga dodatkowej diagnostyki.

Badanie kwasu moczowego – kiedy wykonać?

Kontrola poziomu kwasu moczowego wskazana jest zawsze, gdy podejrzewane są zaburzenia jego wydalania przez nerki lub jego nadmierna synteza w organizmie. Badanie powinno być zatem wykonane w przypadku niewydolności nerek.

Innym wskazaniem jest choroba nowotworowa oraz chemio- lub radioterapia. Wtedy rozpadające się komórki guza mogą powodować znaczny wzrost stężenia kwasu moczowego we krwi (hiperurykemia).

Za wysoki kwas moczowy generuje szereg uciążliwych objawów wynikających z kumulowania się jego kryształów w rozmaitych tkankach. Wystąpienie tych symptomów jest wskazaniem do oznaczenia tego związku we krwi.

Najczęstsze objawy hiperurykemii to:

• kolka nerkowa – manifestująca się przejmującym bólem odcinka lędźwiowego, promieniującym w bok i do kończyny dolnej oraz mającym tendencję do przemieszczania się; bólowi towarzyszy osłabienie, gorączka i nudności;
• dna moczanowa (podagra – towarzyszy jej ból stawów (najsilniejszym o poranku), a także gorączką i osłabienie.

Badanie kwasu moczowego w surowicy krwi wykonywane jest w celu monitorowania wymienionych jednostek chorobowych.

Kwas moczowy we krwi – jak przygotować się do badania?

Badanie kwasu moczowego we krwi polega na oznaczeniu jego poziomu we krwi żylnej. Pacjent musi być jedynie na czczo. Niewskazany jest ponadto forsowny wysiłek w dniu poprzedzającym badanie krwi. Żadne inne przygotowania nie są wymagane.

Niekiedy konieczne staje się także oznaczenie kwasu moczowego w moczu – tu konieczna będzie dobowa zbiórka moczu.

Kwas moczowy we krwi – normy

Norma kwasu moczowego we krwi to 6,4 – 6,8 mg/dl. Zbyt niski wynik nie zdarza się często i najczęściej jest objawem towarzyszącym innym chorobom, np.: celiakii, akromegalii, niektórym schorzeniom genetycznym.

Podwyższony kwas moczowy w badaniu krwi diagnozowany jest natomiast stosunkowo często. Na jakie schorzenia wskazuje jego podwyższony poziom?

Podwyższony kwas moczowy we krwi – co to znaczy?

Wysoki kwas moczowy we krwi może towarzyszyć wielu chorobom, ale także stanom fizjologicznym. Przyczyny hiperurykemii, które mogą zostać skorygowane bez wdrażania leczenia, to: dieta wysokobiałkowa lub obfitująca w produkty bogatopurynowe (podroby, szpinak, fasolę, owoce morza, szparagi czy grzyby), forsujący wysiłek fizyczny i nadmierne spożycie alkoholu.

Poza taką fizjologiczną hiperurykemią bardzo często podwyższony kwas moczowy w surowicy może wskazywać na chorobę i różne stany organizmu, np.:

• choroby nerek,
• nadciśnienie tętnicze,
• odwodnienie,
• okres pomenopauzalny,
• stosowanie niektórych leków: salicylanów, lewodopy, takrolimusu,
• choroba nowotworowa i terapia onkologiczna,
• zawał serca,
• niedoczynność tarczycy,
• niedokrwistość hemolityczna.

Jeżeli badany jest kwas moczowy, wysoki poziom w wyniku morfologii oznacza konieczność leczenia choroby podstawowej. Należy także podjąć działania mające na celu obniżenie jego stężenia we krwi.

Hiperurykemia – dieta – jak obniżyć kwas moczowy?

Jak wspomniano, podstawą leczenia za wysokiego kwasu moczowego we krwi (hiperurykemii) towarzyszącego innym schorzeniom jest wyleczenie choroby podstawowej. Pacjent może wpłynąć na poziom tego związku organicznego w organizmie także poprzez zmianę trybu życia. Jeżeli oznaczenie kwasu moczowego potwierdzi wynik powyżej normy, zalecana jest przede wszystkim zmiana diety.

• Przy wysokim kwasie moczowym dieta sprowadza się do: picia dużych ilości wody niegazowanej, unikania alkoholu, mocnej kawy i herbaty.
• W diecie na kwas moczowy należy ograniczyć natomiast spożycie: czerwonego mięsa i tłustych potraw, nabiału, szpinaku czy strączków.
• Przy wysokim stężenie kwasu moczowego we krwi wskazane będzie spożywanie: produktów zbożowych, owoców oraz małych ilości chudego mięsa (najlepiej drobiu).

Diecie niskopurynowej najczęściej towarzyszy stosowanie leków hipourykemizujących, czyli obniżających poziom kwasu moczowego we krwi.

Czytaj również: Podwyższona kreatynina – co oznacza?