Krew włośniczkowa – badanie gazometryczne

Badanie krwi włośniczkowej i równowaga kwasowo-zasadowa

Badanie krwi włośniczkowej wykonuje się celem:

• określenia poziomu glukozy,
• elektrolitów we krwi,
• a także wykonania oznaczenia morfologicznego oraz gazometrycznego.

Krew włośniczkowa to krew pobierana z podskórnych naczyń włosowatych, w gazometrii używana jest w przypadku badań małych dzieci oraz osób, u których pobranie krwi tętniczej nie jest możliwe.

Równowaga kwasowo zasadowa jest oceniana w oznaczeniu gazometrycznym, określa się w nim:

• pH,
• ciśnienie parcjalne tlenu,
• dwutlenku węgla,
• stężenie wodorowęglanów,
• saturacje.

Tym samym w gazometrycznym badaniu krwi włośniczkowej sprawdza się czy podane parametry pozostają ze sobą w równowadze. W przypadku odchyleń rozpoznać można kwasice oddechową lub metaboliczną oraz zasadowicę oddechową lub metaboliczną.

Oznaczenie parametrów równowagi kwasowo-zasadowej prowadzi się za pomocą specjalnego urządzenia – analizatora równowagi kwasowo-zasadowej. Przy pomocy odpowiednich elektrod mierzy on w badanej próbce krwi:

• pH,
• ciśnienie parcjalne tlenu (PO2),
• dwutlenku węgla (PCO2).

Dodatkowo możliwe jest wyliczenie:

• stężenia wodorowęglanów,
• nadmiaru zasad (BE),
• stężenia dwutlenku węgla i wysycenia hemoglobiny (Hb) tlenem.

Wskazania do gazometrii krwi włośniczkowej

Badanie gazometryczne z krwi włośniczkowej wykonuje się:

• u płodu,
• u osób zmagających się z chorobami metabolicznymi,
• po urazie głowy i szyi,
• u osób z problemami z oddychaniem.

Oznaczenie wykonuje się u pacjentów z niewydolnością oddechową, przy podejrzeniu zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej (kontrola przy wstrząsie, sepsie, ostrej niewydolności serca, zaburzeniach świadomości, powikłaniach cukrzycy).

Przygotowanie do badania gazometrycznego krwi włośniczkowej

Badanie gazometryczne krwi włośniczkowej wykonuje się na podstawie pobranej od pacjenta niewielkiej ilości krwi z opuszki palca lub płatka ucha. Wybrane miejsce uciska się celem wywołania przekrwienia, po czym dezynfekuje. Następnie wykonuje się niewielkie ukłucie, a wyciekające kropelki krwi pobiera się za pomocą mikropipet lub kapilar. W kolejnej fazie próbkę należy jak najszybciej dostarczyć do laboratorium i poddać analizie.

Szczególne przygotowanie do gazometrii z krwi włośniczkowej nie jest konieczne.

Gazometria krwi włośniczkowej – norma

Wyróżnia się wartości prawidłowe dla poszczególnych oznaczanych parametrów w badaniu gazometrycznym z krwi włośniczkowej:

• pH – 7,35-7,45 (krew tętnicza), 7,32-7,42 (krew żylna),
• pCO2 – 35-45 mmHg,
• całkowita zawartość CO2 – 23-27 mmol/l (krew tętnicza), 25-29 mmol/l (krew żylna),
• pO2 – 80-100 mmHg (krew tętnicza), 25-40mmHg (krew żylna),
• saturacja – 96-97% (krew tętnicza), 40-70% (krew żylna),
• stężenie HCO3 – 22-26 mmol/l (krew tętnicza), 24-28 mmol/l (krew żylna).

Należy pamiętać, żeby każdy wynik indywidualnie skonsultować z lekarzem, gdyż na jego prawidłową wartość mogą wpływać różne czynniki np. wiek, płeć, miejsce zamieszkania, a także metoda oznaczenia.

Interpretacja gazometrii krwi włośniczkowej

Obniżenie wyniku pH w badaniu gazometrycznym krwi włośniczkowej świadczy o kwasicach, hiperkaliemii, wzmożonej glukoneogenezie, zaburzeniach metabolizmu, zmęczeniu.
Podwyższenie wyniku pH świadczy o hipokaliemii, zasadowicach, aktywacji glukozy beztlenowej.
Obniżenie ciśnienia CO2 świadczyć może o zasadowicy oddechowej, hipokapnii, zaburzeniach metabolicznych wewnątrzkomórkowych.
Podwyższenie ciśnienia CO2 powoduje kwasicę oddechową, może być spowodowane przez zwężające się naczynia krwionośne, zmniejszony przepływ krwi, zwiększoną agregacją płytek.