Fosforany w dobowej zbiórce moczu

Co to są fosforany?

Fosforany są podstawowym anionem wewnątrzkomórkowym. Biorą udział:

• w metabolizmie węglowodanów, białek i tłuszczów,
• w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej,
• w procesach energetycznych,
• a także w utrzymaniu równowagi tkanki kostnej.

Fosforany wchodzą w skład układów buforujących krwi i moczu. Nerki odpowiadają za utrzymywanie prawidłowego stężenia fosforanów w organizmie, ich nadmiar wydalany jest wraz z moczem. Najwięcej fosforu w organizmie człowieka znajduje się w kościach i zębach. Stężenia fosforanów oznacza się wraz ze stężeniem wapnia.

Wskazania do dobowego wydalania fosforanów z moczem?

Dobowe wydalanie fosforanów z moczem zleca się w diagnostyce zwiększonego wydalania fosforanów, które powodują kamienie nerkowe.

Badanie może być również zlecane w przebiegu diagnostyki:

• chorób nerek,
• cukrzycy,
• zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej,
• osteoporozy.

Gdy w drogach moczowych obecne są nierozpuszczalne złogi, świadczy to o wystąpieniu kamicy nerkowej. Główne czynniki, sprzyjające powstawaniu złogów to nadmiar pierwiastków w moczu m.in.: właśnie fosforanów, ale także szczawianów, wapnia i kwas moczowy.

Technika oraz przygotowanie do badania fosforanów w moczu

Badanie fosforanów w moczu może być przeprowadzone w formie dobowej zbiórki moczu (DZM).

DZM składa się wówczas z poniższych etapów:

• w pierwszym dniu badania mocz poranny oddaje się do toalety,
• każdą kolejną porcję moczu należy oddać do specjalnego pojemnika, otrzymanego w poradni,
• drugiego dnia rano należy oddać pierwszą porcję moczu do pojemnika,
• następnie miesza się zebrany mocz i odlewa próbkę przeznaczoną do badania.

W celu jak najlepszego przygotowania do badania fosforanów w moczu należy skonsultować z lekarzem stosowane leki, witaminy, suplementy diety, które mogą mieć wpływ na wynik badania.

Kobiety miesiączkujące nie powinny oddawać moczu do badania, bezpieczny okres to 3 dni przed i 3 dni po miesiączce.

Normy badania fosforanów w dobowej zbiórce moczu

Wartością referencyjną dla określenia stężenia fosforanów w dobowej zbiórce moczu dla dorosłych jest:

• 13-45 mmol/24h.

Należy pamiętać, że na wartość stężenia fosforanów w moczu wpływ mogą mieć różne czynniki, dlatego każdy wynik należy skonsultować z lekarzem.

Interpretacja wyniku stężenia fosforanów w moczu

Zwiększone wydalanie fosforanów z moczem może być związane z:

• chorobami nerek,
• pierwotną nadczynnością przytarczyc,
• przedawkowaniem witaminy D,
• krzywicą,
• hipokalcemią (obniżone stężenie wapnia całkowitego w surowicy),

Zmniejszone wydalanie fosforanów z moczem może być związane z:

• niedoczynnością przytarczyc,
• chorobami nerek i wątroby,
• akromegalią – jest to choroba w przebiegu, której występuje wzmożone wydzielanie hormonu wzrostu. Występuje u dorosłych.