EOS morfologia – co oznacza obniżona i powyżej normy?

EOS morfologia – eozynofile, eozynocyty, granulocyty kwasochłonne

Eozynofile (eozynocyty, granulocyty kwasochłonne) oznaczane są w ramach morfologii – podstawowego, najczęściej wykonywanego badania krwi. Na wyniku badania są one oznaczane skrótem EOS.

Eozynofile to jedne z białych krwinek, czyli leukocytów. Komórki te powstają w szpiku kostnym z komórek macierzystych, a po ich dojrzewaniu trafiają do krwi, a następnie tkanek docelowych. Tu eozynofile odpowiadają za utrzymanie bariery immunologicznej. Główną rolą eozynofilów jest regulowanie odpowiedzi alergicznej – w kontakcie z rozmaitymi alergenami granulocyty kwasochłonne wydzielają związki aktywujące inne komórki układu odpornościowego – limfocyty i komórki żerne.

EOS mają ponadto zdolności żerne. Poza alergenami do aktywacji granulocytów kwasochłonnych przyczyniają się patogeny – bakterie, pasożyty i grzyby. Ponadto eozynocyty wspomagają procesy gojenia się ran.

Sprawdź: Wysokie RDW-CV – co oznacza?

EOS – norma we krwi i w rozmazie automatycznym (EOS%)

Morfologia krwi informuje o bezwzględnej ilości eozynofilów we krwi, ponadto wykonywany przez aparaturę rozmaz automatyczny, podający zawartość EOS w procentach względem całkowitej zawartości neutrofilów (morfologia EOS%). Ponadto wykonywany jest manualny rozmaz krwi, który oceniany jest pod mikroskopem – wtedy także wynik podawany jest jako wartości procentowe.

Jakie są normy EOS w morfologii? Norma dla eozynofilów we krwi wyrażana w wartościach bezwzględnych wynosi około 50–400/ mm³, natomiast normy EOS u dzieci są nieco wyższe. Jeśli zaś wykonywany jest rozmaz krwi, w którym liczone są eozynofile, norma w procentach to od 2 do 4%. (EOS%). Brak jest osobnej normy dla EOS w ciąży.

Przeczytaj: Podwyższone PDW – co oznacza?

Badanie krwi EOS – wyniki – eozynocyty podwyższone

EOS w morfologii podwyższony jest najczęściej u pacjentów cierpiących na choroby alergiczne, atopowe i zapalne. Także chorobom pasożytniczym towarzyszą eozynofile podwyższone.

EOS powyżej normy to stan określany jako eozynofilia. Wynik EOS w granicach 400–1000/ mm³ to eozynofilia nieznaczna, zaś 1000–3000/ mm³ to eozynofilia znaczna. Z kolei wartości przekraczające 3000/ mm³ to eozynofilia wysoka.

Rzadziej spotykane przyczyny EOS powyżej normy to:

• reakcje polekowe,
• choroby nowotworowe (białaczki, zespoły mieloproliferacyjne, raki, glejaki),
• dializy,
• radioterapia,
• choroby infekcyjne (bruceloza, gruźlica).

Ponadto EOS w morfologii są podwyższone u dorosłych po narażeniu na działanie substancji trujących. Podwyższone eozynofile towarzyszą również chorobom skóry (łuszczyca, pęcherzyca, opryszczkowe zapalenie skóry), zaburzeniom hormonalnym (choroba Addisona, choroba Hashimoto) czy marskości wątroby. Eozynofile są podwyższone we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego i uczuleniu na laktozę. Za wysokie eozynocyty to także objaw chorób tkanki łącznej (reumatoidalnego zapalenia stawów, rozsianego zapalenia powięzi, guzkowego zapalenia tętnic). Stan ten wywołuje też głodzenie.

Z kolei podwyższone EOS u dziecka najczęściej towarzyszą alergiom i chorobom pasożytniczym.

Morfologia EOS powyżej normy – zespół hipereozynofilowy

W przypadku długotrwałego działania czynnika aktywującego eozynofile dochodzi do dwóch zasadniczych reakcji organizmu: pierwszą są podwyższone eozynocyty, a drugą – syntetyzowanie przez te komórki dużych ilości związków, które w nadmiarze mogą uszkadzać tkanki. Gdy przez ponad sześć miesięcy stwierdzane są wyniki krwi EOS powyżej 1500/mm3, wtedy mówimy o zespole hipereozynofilowym.

W przebiegu zespołu hipereozynofilowego może dojść do rozwoju następujących zmian patologicznych:

• zmian skórnych: wysypki bądź obrzęku naczynioruchowego,
• płuc: nadreaktywności oskrzeli, przewlekłego kaszlu,
• układu nerwowego: zaburzeń czucia, zaburzeń ruchu,
• serca: włóknieniea, kardiomiopatii restrykcyjnej.

Podstawą leczenia zespołu hipereozynowego jest wyeliminowanie przyczyny przewlekłego stanu zapalnego; w tym celu stosowane mogą być leki przeciwzapalne.

Obniżone EOS w morfologii – co to znaczy?

Niski poziom eozynofilów (EOS poniżej normy) określany jest mianem eozynopenii. Najczęściej obniżone eozynofile nie mają znaczenia klinicznego. Najczęstsze przyczyny niskiego poziomu granulocytów kwasochłonnych to:

• długotrwały stres,
• stosowanie niektórych leków,
• wysoki poziom glikokortykosteroidów w przebiegu zespołu Cushinga,
• operacje,

Za niska morfologia EOS może wskazywać również na nadmierny wysiłek fizyczny.

Czytaj również: Granulocyty – co to? Rodzaje, funkcje, normy we krwi

Bibligrafia:

1. Czarnobilska E., Olejarz P., Obtułowicz K., Rola eozynofila w chorobach alergicznych i niealergicznych, Alergologia 2007.
2. Dmoszyńska A., Robak T., Podstawy hematologii, Wydawnictwo Czelej, 2003.