Badanie stężenia immunoglobuliny IgG

Jakie funkcje spełnia przeciwciało IgG?

Podstawowym zadaniem przeciwciała IgG jest obrona organizmu przed patogenami. Dzieje się to w tzw. odpowiedzi immunologicznej wtórnej. Po pierwszym kontakcie z patogenem wytwarzane są przeciwciała klasy IgM, których zadaniem jest zneutralizowanie zapalenia. Jednocześnie wytwarzane są komórki pamięci, które po kolejnym kontakcie z tym samym patogenem, stymulują produkcję przeciwciał IgG. Mechanizm wtórnej odpowiedzi immunologicznej umożliwia szybką reakcję organizmu, co owocuje pokonaniem stanu zapalnego.

Przeciwciała klasy IgG są dominującą frakcją immunoglobulin w surowicy. Stanowią aż 80% całkowitej liczby przeciwciał człowieka. Charakteryzują się najdłuższym spośród wszystkich immunoglobulin czasem półtrwania – który wynosi 23 dni. Jako jedyne potrafią przenikać przez łożysko, oraz wiązać się z monocytami i makrofagami, zapewniając doskonalszą odpowiedź immunologiczną. Tylko przeciwciała klasy IgG przekazywane są z mlekiem matki, co pozwala uodparniać dziecko w sposób bierny, podczas karmienia piersią.

Wyróżniono 4 podklasy przeciwciała IgG, różniące się między sobą funkcją, jaką pełnią w prawidłowo przebiegającej odpowiedzi immunologicznej. Wspólną cechą wszystkich podklas, jest zdolność przechodzenia przez łożysko. Różnice dotyczą zdolności rozpoznawania i tworzenia kompleksów z różnymi antygenami i alergenami.

• Przeciwciało IgG1 stanowi od 42 do 75% stężenia całkowitego IgG. Spośród wszystkich podklas, jest najbardziej wszechstronne – tworzy kompleksy z antygenami białkowymi, polisacharydowymi, alergenami oraz z wysoką skutecznością aktywuje układ dopełniacza (stanowiący alternatywną drogę odpowiedzi immunologicznej).
• Przeciwciało IgG2 stanowi 16-48% całkowitego IgG. Spośród wszystkich podklas, najlepiej rozpoznaje antygeny polisacharydowe, znacznie gorzej antygeny białkowe. Nie posiada zdolności do rozpoznawania alergenów. W sposób zadowalający aktywuje układ dopełniacza.
• Przeciwciało IgG3 stanowi jedynie 1,7-7,5% całkowitego IgG. Najlepiej spośród podklas IgG aktywuje układ dopełniacza. Nie posiada zdolności do rozpoznawania antygenów polisacharydowych oraz alergenów. Odnotowuje jednak wysoką skuteczność w unieszkodliwianiu antygenów białkowych.
• Przeciwciało IgG4 stanowi jedynie 0,8-11,7% całkowitego IgG. Głównym zadaniem tej podklasy pozostaje rozpoznawanie alergenów. Sporadycznie rozpoznaje antygeny białkowe.

Wskazania do oznaczenia poziomu przeciwciał IgG

Podstawowym i powszechnie stosowanym powodem, jest równoczesne oznaczanie stężenia IgM i IgG, które pozwala określić czas, w jakim doszło do zakażenia. Wysokie miano przeciwciał IgM oznacza tzw. „świeże zakażenie”. Jeśli odnotowany jest wysoki poziom przeciwciała IgG oznacza to tzw „zakażenie przetrwałe”.

Innymi wskazaniami do wykonania badania poziomu przeciwciał IgG są:

• oznaczenie przeciwciał anty-D w klasie IgG stosowane jest w diagnostyce konfliktu serologicznego,
• diagnostyka pierwotnych i wtórnych niedoborów odporności,
• diagnostyka chorób, których podłożem są reakcje autoimmunologiczne (np. zapalenie skórno-mięśniowe lub zespół Guillaina-Barryego),
• diagnostyka nowotworów układu krwiotwórczego (główne przewlekłej białaczki limfatycznej, szpiczaka plazmocytowego oraz chłoniaków nieziarniczych),
• diagnostyka marskości wątroby.

Jakie są podstawowe metody diagnostyczne?

Najprostszą i najczęściej stosowaną metodą diagnostyczną badania stężenia przeciwciała IgG jest elektroforeza białek, potocznie nazywana proteinogramem. Badanie polega na ocenie ilościowej białek występujących w surowicy krwi (albumin, alfa 1-globulin, alfa 2-globulin, beta 1-globulin, beta 2-globulin oraz gamma globulin – do których należą przeciwciała). Wynik badania pozwala rozpoznać wiele patologii, min. choroby nowotworowe, układowe choroby tkanki łącznej, choroby wątroby i nerek. Jest to jednak metoda orientacyjna.

Podstawową metodą diagnostyczną pozostaje test ELISA. W metodzie tej wykorzystuje się powinowactwo pomiędzy antygenem i swoistym dla niego przeciwciałem. Wykorzystując tę zależność, można w analogiczny sposób rozpoznawać antygeny.

Rzadko stosowanymi metodami pozostaje test immunofluoresccencyjny i metody radioimmunologiczne.

Jakie jest prawidłowe stężenie IgG?

Za wartości prawidłowe uznaje się stężenie:

• od 8 do 16 mg/ml.

Interpretacja wyniku badania stężenia IgG

Wzrost stężenia IgG sugeruje zwykle zakażenie przewlekłe lub późną fazie ostrego zakażenia. Wzrost odnotowuje się także w:

• chorobach autoimmunologicznych,
• sarkoidozie,
• AIDS,
• marskości wątroby,
• wirusowych zapaleniach wątroby.

Obniżenie stężenia IgG (hipogammaglobulinemia) jest najczęściej spowodowana:

• stosowaniem leków immunosupresyjnych (w wyniku radioterapii i leczenia cytostatycznego nowotworów, a także w wyniku leczenia chorób z autoagresji),
• chorobami zakaźnymi (zakażenie wirusem HIV, HSV).

Do obniżenia stężenia dochodzi także w:

• przebiegu cukrzycy,
• niewydolności nerek,
• niedożywieniu (jako efekt rozwijających się zaburzeń metabolicznych).

Rzadziej spotykaną przyczyną są choroby nowotworowe (przede wszystkim ziarnica złośliwa i przewlekła białaczka limfocytowa).