IgA jest rodzajem immunoglobuliny, który występuje w wydzielinach (pot, ślina, łzy) oraz na powierzchni błon śluzowych (jamy ustnej, jamy nosowo-gardłowej, dróg moczowych), uczestniczy więc w pierwszym kontakcie organizmu z czynnikiem chorobotwórczym. Badanie poziomu immunoglobuliny A (IgA) wykonywane jest najczęściej w przypadku zaburzeń odporności oraz gdy występują dolegliwości jelitowe bądź związane z nerkami o nieustalonej przyczynie. Badanie IgA znajduje także zastosowanie w diagnozowaniu chorób autoimmunologicznych (np. reumatoidalne zapalenie stawów lub toczeń układowy).
Badanie poziomu immunoglobuliny A (IgA) – norma, wyniki, niedobór
Spis treści
Co to jest immunoglobulina A?
Immunoglobuliny mają za zadanie rozpoznawać zagrożenie dla organizmu, a następnie – poprzez szereg reakcji biochemicznych – wzbudzać procesy odpornościowe prowadzące do wyeliminowania tego zagrożenia.
Immunoglobulina A jest to glikoproteina złożona z dwóch łańcuchów polipeptydowych. Występuje głównie w siarze, ślinie, soku jelitowym, w śluzie dróg oddechowych, a także w niewielkich ilościach w surowicy krwi (stanowi ona około 10 proc. wszystkich immunoglobulin zawartych w surowicy). Ich produkcja zachodzi w plazmocytach ściany jelit i oskrzeli. Zadaniem immunoglobulin A jest zapewnienie odporności miejscowej. Charakteryzują się właściwościami przeciwwirusowymi i przeciwbakteryjnymi – wykazują działanie bakteriostatyczne (zahamowanie rozwoju drobnoustroju), powodują aglutynacje (zlepienia) baterii, zapobiegają przyleganiu oraz wnikaniu bakterii do nabłonka, a także neutralizują toksyny bakteryjne. Immunoglobuliny A występują w dwóch podklasach:
- IgA1 – w osoczu występują głównie jako monomery – 95 proc. (cząsteczka tego samego lub różnych związków chemicznych, która łącząc się może tworzyć większe cząsteczki), ale również mogą występować jako dimery, trimery oraz tetramery;
- IgA2 – są przeważnie dimeryczne, powstają na powierzchni błony śluzowej. Mają większą odporności na trawienie proteazami, dzięki temu nie są degradowane przez te enzymy trawienne w jelicie, również nie są niszczone przez proteazy bakteryjne – to sprawia, że lepiej spełniają swoją funkcję obronną.
Kiedy należy zbadać poziom immunoglobuliny A surowicy?
Badanie poziomu IgA należy wykonać:
- w przypadku zaburzeń odporności,
- w przypadku dolegliwości związanych jelitami lub nerkami o nieustalonej etiologii.
Badanie można również zastosować w celu wykrycia chorób autoimmunologicznych takich jak reumatoidalne zapalenie stawów lub toczeń układowy.
Technika oraz przygotowanie do badania
Badanie immunoglobuliny A wykonuje się na podstawie pobranej od pacjenta niewielkiej ilości krwi do probówki próżniowej. Materiał pobierany jest zazwyczaj z żył najlepiej widocznych i zlokalizowanych w dole łokciowym, u dzieci natomiast stosuje się niewielkie nacięcie nożem lekarskim (lancetem) na skórze w celu wywołania niewielkiego krwawienia. Otrzymaną próbkę wysyła się do analizy.
Badanie wykonuje się na czczo.
IgA – norma
Wartości prawidłowe poziomu IgA określa się w granicach: 0,7–5,0 g/l.
Na prawidłowy wynik może mieć wpływ wiele czynników, dlatego też należy pamiętać, aby każdy wynik skonsultować z lekarzem.
Podwyższone IgA
Podwyższony poziom immunoglobuliny A w surowicy:
- IgA poliklonalne:
- przewlekłe stany zapalne,
- poalkoholowa marskość wątroby,
- wczesne stadia autoimmunizacji
- choroby dróg oddechowych
- AIDS,
- choroby autoimmunologiczne oraz reumatologiczne
- IgA monoklonalne:
- szpiczak mnogi,
- makroglobulinemia Waldestroma,
- przewlekłe białaczki limfatyczne
- chłoniaki.
Niedobór IgA – jakie mogą być przyczyny?
Obniżony poziom immunoglobuliny A w surowicy może być efektem izolowanego niedoboru IgA, czyli, agammaglobulinemii występującej u chłopców, niedoboru przeciwciał z trombocytopenią. Przyczyny wtórne to inaczej nabyte.
Obniżone IgA może świadczyć o tak zwanym zespole niedoboru IgA, który zazwyczaj nie wywołuje żadnych objawów, jednak może powodować zwiększoną częstość zakażeń górnych dróg oddechowych (zwykle wirusowych) oraz zakażeń układu moczowego. Wykazano związek pomiędzy niedoborem IgA, a zwiększoną częstością występowania astmy oskrzelowej oraz alergii, a także chorób autoimmunologicznych, na przykład zapalenia stawów czy choroby Leśniowskiego-Crohna. W przypadku stwierdzenia obniżonego poziomu IgA należy zwrócić się do lekarza immunologa.
Pomimo tego, że postuluje się związek pomiędzy niedoborem IgA, a występowaniem chorób autoimmunologicznych (na przykład celiakii) oraz tak zwanych nieswoistych zapaleń jelit (z których najlepiej poznane to wrzodziejące zapalenie jelita grubego oraz choroba Leśniowskiego i Crohna), leczeniem tych schorzeń powinien zajmować się gastrolog. Wynika to z faktu, że nie jest możliwe leczenie przyczynowe niedoboru IgA, a nieswoiste zapalenia jelit mają jeszcze nie do końca wyjaśnioną etiologię. Zapalenia jelit mogą mieć nie raz burzliwe objawy z poważnymi powikłaniami, z których najczęstsze to bóle brzucha oraz biegunki z krwawieniem z przewodu pokarmowego. W zależności od tego jak poważne są objawy ze strony przewodu pokarmowego diagnostyką zapaleń jelit powinien zająć się gastroenterolog, natomiast lekarz immunolog potwierdzi lub wykluczy niedobór IgA oraz przeprowadzi diagnostykę innych niedoborów odporności.
Opublikowano: 15.01.2014; aktualizacja: 24.07.2018
Oceń:
4.5
209
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 22.05.2019