LH i FSH należą do hormonów gonadotropowych. FSH występuje u kobiet, jak i u mężczyzn. Natomiast LH, hormon luteinizujący, zostaje wydzielany przed owulacją. Badanie FSH i LH (badanie krwi) wykonuje się w celu znalezienia przyczyn niepłodności, chorób jajników i zaburzeń miesiączkowania. Norma FSH i LH zależy od fazy cyklu menstruacyjnego. Jaki poziom FSH i LH jest prawidłowy? Jak odczytać wyniki badania FSH i LH?
Hormon LH i hormon FSH – normy i wyniki badania LH i FSH
Spis treści
Hormon LH i hormon FSH a niepłodność
Hormon FSH, czyli hormon folikulotropowy, jest obecny zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. W organizmie kobiety odpowiada za pobudzenie dojrzewania pęcherzyków jajnikowych do produkcji estrogenów. Jeśli nie doszło do zapłodnienia, spada poziom estrogenów oraz progesteronu, a wzrasta synteza FSH.
Hormon ten powoduje w kolejnym cyklu wzrost komórki jajowej. Pobudza także konwersję androgenów do estrogenów. U mężczyzn natomiast stymuluje wzrost cewek nasiennych i produkcję plemników. Ponadto reguluje aktywność testosteronu.
Hormon LH, czyli hormon luteinizujący, wydzielany jest z kolei przed owulacją, wraz ze wzrostem poziomu estrogenów.
LH odpowiada za pęknięcie pęcherzyka i uwolnienie komórki jajowej. Ich ścisła korelacja z określoną fazą cyklu wykorzystywana jest m.in. w testach owulacyjnych oraz określaniu przyczyn niepłodności. Hormon FSH i LH to hormony gonadotropowe.
Przeczytaj również: Progesteron – normy u kobiet, w ciąży i u mężczyzn
Badanie FSH i badanie LH – na czym polega i dla kogo?
Bardzo często badanie LH czy FSH wykonywane jest razem z innymi badaniami. Jednoczesne oznaczenie LH i FSH służy wykryciu przedowulacyjnego piku LH. Badanie LH razem z oznaczeniem E2 służy natomiast określeniu czasu owulacji (np. podczas planowanej inseminacji). Pomocniczo można oznaczyć testosteron czy progesteron, aby precyzyjnie określić przyczynę niepłodności. LH i FSH oznacza się z krwi żylnej, wykonując badanie krwi. Badanie jest refundowane, zaś jego koszt bez skierowania to około 15–25 zł na każdy hormon.
Poziom LH i FSH bada się w przypadku:
- diagnostyki niepłodności u kobiet i mężczyzn;
- zaburzeń miesiączkowania;
- chęci określenia owulacji;
- diagnostyki opóźnionego lub zbyt wczesnego dojrzewania płciowego u chłopców i dziewcząt;
- potwierdzenia menopauzy;
- chorób jąder lub jajników (niewydolność jajników, zespół policystycznych jajników).
Oznaczanie LH i FSH wykonuje się także w celu określenia rezerwy jajnikowej, czyli ilości pęcherzyków pierwotnych w jajniku.
Przeczytaj: Niski progesteron – co oznacza?
Norma FSH i LH a cykl menstruacyjny
Badanie LH i FSH w fazie folikularnej należy wykonać między 3. a 5. dniem cyklu (podczas owulacji – w 12–14 dniu cyklu), zaś w fazie lutealnej – w 21. dniu cyklu. Założenia te są odpowiednie dla regularnego, tj. 28-dniowego cyklu.
Wartości prawidłowe LH i FSH zależą bezpośrednio od fazy cyklu menstruacyjnego i powinny być oznaczane w każdej jego fazie.
Normy LH u kobiet:
- faza folikularna: 1,1–11,6 mlU/ml;
- owulacja: 17–77 mlU/ml;
- faza lutealna: 0–14,7 mlU/ml;
- menopauza: 11,3–39,8 mlU/ml.
FSH norma u kobiet to:
- faza folikularna: 2,8–11,3 mlU/ml;
- owulacja: 5,8–21,0 mlU/ml;
- faza lutealna: 1,2–9,0 mlU/ml;
- menopauza: 21,7–153 mlU/ml.
U mężczyzn norma LH to 1,1–7,0 ng/ml, zaś norma FSH to 1,7–12,0 ng/ml.
Warto mieć na uwadze, że wszystkie normy są orientacyjne i mogą się nieznacznie różnić między laboratoriami. Badanie jest refundowane, zaś koszt badania wykonanego bez skierowania to około 15–25 zł na każdy hormon.
To też może Cię zainteresować: Estradiol – normy u kobiet i mężczyzn
Wyniki i poziom FSH oraz LH a choroby jajników
U kobiet obniżone FSH oraz obniżone LH wskazują na niewydolność przysadki i/lub podwzgórza, a także na wtórną niewydolność jajników. Z kolei podwyższone hormony gonadotropowe wskazują na pierwotną niewydolność jajników spowodowaną wadami wrodzonymi, niewykształceniem jajników czy okresem pomenopauzalnym.
Hormon FSH odgrywa kluczową rolę w ocenie rezerwy jajnikowej – bierze się pod uwagę oznaczenie FSH w fazie folikularnej.
Poziom FSH w granicach 8,5–11, 3 mI U/ ml wskazuje na obniżoną rezerwę jajnikową, wynik 11,3–18 to wyczerpująca się rezerwa jajnikowa. Zaś FSH powyżej 18 mIU/ml zwiastują problemy z zajściem w ciążę.
Ważny jest także stosunek stężeń obydwu gonadotropin: prawidłowo stosunek LH:FSH powinien być bliski jedności. Gdy wynosi poniżej 0,6 wskazuje na niedoczynność przysadki, zaś stosunek powyżej 1,5 świadczy o zespole policystycznych jajników.
U mężczyzn podwyższone LH i FSH wskazuje na gruczolaka przysadki i pierwotną niedoczynność gonad (zaburzenia hormonalne, agenezja gonad, uszkodzenie jąder), zaś spadek stężenia gonadotropin świadczy o niewydolności przysadki i wtórnej niedoczynność gonad.
Opublikowano: 03.02.2017;
aktualizacja: 16.02.2017
Oceń:
4.1
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Justyna Mazur
Analityk medyczny
Absolwentka Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Analityki Medycznej Collegium Medicum na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Stale kontynuuje edukację, uczestnicząc w licznych kursach i szkoleniach z zakresu diagnostyki laboratoryjnej. Kilkuletnie doświadczenie zawodowe zapewnia jej znajomość realnych wątpliwości i obaw pacjentów związanych z wykonaniem oraz interpretacją badań laboratoryjnych.
467
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 02.02.2022