Antygen nowotworowy CA 19.9 – badanie

Co to jest antygen nowotwory CA 19.9?

Antygen nowotworowy CA 19.9 jest to glikoproteina podobna do mucyny, o dużej masie cząsteczkowej. Jest uznawany za specyficzny marker dla raka trzustki, jego podwyższony poziom można również zarejestrować w nowotworach złośliwych pęcherzyka żółciowego, wątroby oraz rakach żołądka. Oznaczanie antygenu CA 19.9 nie jest skuteczne przy wczesnych fazach choroby.

CA 19.9 w dużej ilości może być produkowany przez komórki:

• przewodu pokarmowego,
• wątroby płodu,
• dojrzałe komórki gruczołów ślinowych,
• trzustkę,
• drogi żółciowe,
• oskrzela.

W stanach zapalnych przewodu pokarmowego, wątroby, trzustki dochodzi do wzrostu poziomu antygenu CA 19.9, ale w mniejszym stopniu niż w chorobach nowotworowych (dzięki tej funkcji można różnicować przyczynę złośliwą od niezłośliwej).

Wskazania do badania antygenu nowotworowego CA 19.9

Oznaczenie antygenu nowotworowego CA 19.9 stosuje się w celu różnicowania nowotworów przewodu pokarmowego od chorób zapalnych szczególnie, jeśli są zlokalizowane w podobnych miejscach (poziom markera w przebiegu nowotworów jest znacznie wyższy niż w przebiegu zapaleń).

Kolejnym wskazaniem do badania markera jest monitorowanie leczenie raka trzustki. U chorych po operacji usunięcia guza w celu oceny jej efektywności oraz u chorych poddawanych chemioterapii (jeśli operacja/chemioterapia są skuteczne dochodzi do gwałtownego spadku poziomu markera).Ważne jest, aby w momencie rozpoznania oznaczyć poziom CA 19.9, a następnie w trakcie leczenia okresowo dokonywać oznaczeń celem kontroli skuteczności leczenia.

Kontrola chorych na raka trzustki po fazie leczenia – w celu wczesnego wykrycia nawrotu choroby lub przerzutów odległych (w razie wystąpienia wznowy miejscowej lub przerzutów odległych wartości CA 19.9 gwałtownie wzrastają).

Technika oraz przygotowanie do badania CA 19.9

Badanie antygenu nowotworowego Ca 19.9 wykonuje się na podstawie pobranej od pacjenta niewielkiej ilości krwi do probówki próżniowej. Materiał pobierany jest zazwyczaj z żył najlepiej widocznych i zlokalizowanych w dole łokciowym, u dzieci natomiast stosuje się niewielkie nacięcie nożem lekarskim (lancetem) na skórze w celu wywołania niewielkiego krwawienia. Otrzymaną próbkę wysyła się do analizy.

Badanie nie wymaga szczególnego przygotowania, nie trzeba być na czczo.

Antygen nowotworowy CA 19.9 – norma

Wartości prawidłowe nie powinny przekraczać granicy:

• 37 U/ml.

Trzeba mieć na uwadze, że na prawidłowy wynik wpływ może mieć kilka inny czynników m.in. wybór metody do oznaczenia. Należy pamiętać, aby każdy otrzymany wynik skonsultować indywidualnie z lekarzem.

Interpretacja wyniku stężenia CA 19.9

Podwyższony poziom CA 19.9 może świadczyć o nowotworze przewodu pokarmowego, ale należy potwierdzić to jeszcze innymi badaniami (obrazowymi), ponieważ tak jak zostało wspomniane wcześniej przekroczenie referencyjnej wartości dla CA 19.9 może równie dobrze świadczyć o toczącym się w organizmie stanie zapalnym przewodu pokarmowego.

Znaczny wzrost ponad normę może świadczyć o:

• raku trzustki,
• zapaleniu trzustki,
• raku wątroby,
• raku przewodów żółciowych,
• chorobie dróg żółciowych,
• marskości wątroby,
• raku żołądka,
• raku jelita grubego,
• raku przełyku.