Aldolaza – co to jest? Badanie, przebieg, normy

Aldolaza – co to za enzym?

Enzym aldolaza to związek odpowiedzialny za pozyskiwanie energii z glukozy. Zawarty jest w każdej komórce ciała, a najwięcej aldolazy znajduje się w komórkach o dużym zapotrzebowaniu energetycznym – w mięśniach, mózgu czy wątrobie. Oznaczanie aldolazy traci dziś na znaczeniu, choć nadal jest stosowane w diagnostyce i monitorowaniu leczenia zapalenia mięśniowego oraz zaniku mięśni (atrofii mięśni).

Aldolaza w surowicy to enzym oznaczany m.in. u osób cierpiących na toczeń, u których może się rozwinąć zapalenie mięśni. Inne wskazania do oznaczenia aldolazy to: choroby wątroby, osłabienie mięśniowe o nieznanym pochodzeniu czy mięśnia sercowego.

Aldolaza a dystrofia mięśniowa i zapalenie skórno-mięśniowe

Najważniejszym zastosowaniem aldolazy jest diagnostyka dystrofii mięśniowej. Dystrofia to dziedziczna, postępująca i nieuleczalna choroba mięśni, polegająca na stopniowym ich uszkodzeniu i zaniku. Diagnostyka dystrofii opiera się na charakterystycznym wywiadzie, oznaczaniu enzymów mięśniowych, zwłaszcza aldolazy czy kinazy kreatynowej oraz badaniu elektromiogramu EMG.

Aldolaza oznaczana jest także w przypadku zapalenia skórno-mięśniowego, które polega na rozwoju przewlekłego stanu zapalnego mięśni. Choroba ma najprawdopodobniej podłoże autoimmunologiczne i diagnozowana jest podobnie jak dystrofia mięśni.

Czytaj również: Badanie na obecność mutacji genu BRCA1 i BRCA2 – kto powinien się badać i na czym polega badanie?

Aldolaza – badanie – normy w wynikach morfologii

W przypadku oznaczania poziomu aldolazy badanie wykonywane jest z próbki krwi żylnej pobranej najczęściej ze zgięcia łokciowego. Pacjent powinien być na czczo. Gdy wykonywana jest aldolaza cena badania, to około 15–25 zł, a czas oczekiwania wynosi od 7 do 14 dni.

Norma aldolazy zależy od wieku i przedstawia się następująco:

• noworodki: < 32 U/l;
• dzieci do 2 lat: < 16 U/l;
• dzieci w wieku 3–16 lat: < 8 U/l;
• dorośli: 1–7, 5 U/l.

Oznaczanie aldolazy traci obecnie na znaczeniu – odgrywa jedynie rolę pomocniczą w diagnozowaniu niektórych schorzeń oraz monitorowaniu terapii zapalenia mięśni. Oznaczenie to jest wypierane bowiem przez bardziej specyficzne markery uszkodzenia mięśni czy wątroby, takie jak: kinaza keratynowa (CK), aminotransferaza alaninowa (AlAt) czy asparaginianowa (AspAt).

Enzym aldolaza – jak odczytać wyniki badania krwi?

Znaczenie w diagnostyce ma wzrost poziomu enzymu powyżej normy. Podwyższona aldolaza może towarzyszyć następującym schorzeniom: nowotworom wątroby, trzustki, prostaty, postępującemu zanikowi mięśni, zapaleniu wielomięśniowemu, zawałowi serca, zatruciu czterochlorkiem węgla, cukrzycy, żółtaczce zakaźnej, mononukleozie.

Warto mieć na uwadze, że wzrost aldolazy ponad normę możliwy jest także po intensywnym wysiłku fizycznym oraz po wykonaniu zastrzyków domięśniowych. Z kolei fałszywie zaniżony (niski) wynik aldolazy mogą powodować niektóre leki, np. fenotiazyna.

Aldolaza oznaczana w tkance wątrobowej ma kluczowe znaczenie dla rozpoznania fruktozemii, wrodzonego zaburzenia przemiany fruktozy. Choroba ta jest konsekwencją niedoboru aldolazy w wątrobie i objawia się: wymiotami, biegunkami oraz hipoglikemią po spożyciu fruktozy. Potwierdzeniem rozpoznania jest wykonanie testu tolerancji fruktozy.

Czytaj również: Próba tuberkulinowa (test) – jak odczytać wynik odczynu?