17-hydroksyprogesteron – kiedy badać i co oznacza podwyższony 17-OH-progesteron?

Co to jest 17-hydroksyprogesteron?

17-hydroksyprogesteron (17-OH-progesteron, 17-OHP) jest ważnym hormonem dla organizmu człowieka. Powstaje z niego kortyzol – hormon stresu. Kortyzol działa na organizm korzystnie – motywuje go do działania. Jednakże, należy mieć na uwadze stan, kiedy poziom hormonu 17-OH-progesteronu przekracza górną granicę normy. Zbyt wysoki poziom 17-hydroksyprogesteronu, z którego powstaje zbyt duża ilość kortyzolu, może negatywnie odbijać się na kondycji organizmu.

Gdzie powstaje 17-OH-progesteron?

17-hydroksyprogesteron zaliczany jest do grupy steroidów. Powstaje z progesteronu. Głównie wydzielany jest przez korę nadnerczy, a także w niewielkich ilościach przez jajniki i jądra. W przypadku kobiet w ciąży, hormon 17-OHP jest wydzielany także przez łożysko.

Przeczytaj również: Progesteron – normy u kobiet, w ciąży i u mężczyzn

Jaka jest norma 17-hydroksyprogesteronu?

• Norma 17-hydroksyprogesteronu u osób dorosłych powinna być niższa od 6 nmol/l.
• Wartości powyżej 24 nmol/l stanowią wartości nieprawidłowe.
• Stężenie 17-OH-progesteronu pomiędzy 6–24 nmol/l daje wynik niepewny i zaleca się wykonanie testu z ACTH.

Czytaj również: Faza lutealna – co to? Objawy, kiedy występuje, ile trwa?

17-OH-progesteron – jak interpretować wyniki?

Znacznie podwyższony 17-hydroksyprogesteron (17-OHP) powyżej normy może wskazywać na wrodzony przerost nadnerczy, niezbędna jest dalsza diagnostyka tego schorzenia.

Wartości 17-HO-progesteronu przekraczające normę nieznacznie, mogą wskazywać na łagodny wrodzony przerost nadnerczy lub innego hormonu związanego z tą chorobą.

Obniżające się stężenie 17-hydroksyprogesteronu po zastosowaniu leczenia oznacza, że organizm zareagował na terapię. Jeżeli takie efekty nie są widoczne, należy pomyśleć o jej zmianie.

Przeczytaj: Niski progesteron – co oznacza?

Kiedy badać 17-OH-progesteron? Jakie są wskazania do badania poziomu 17-hydroksyprogesteronu?

Najważniejszym wskazaniem do przeprowadzenia badania 17-hydroksyprogesteronu jest diagnostyka wrodzonego przerostu kory nadnerczy.

Oznaczenie 17-OH-progesteronu wskazane jest również:

• u noworodków w przypadku niewyraźnie wykształconych genitaliów,
• u chłopców w przypadku przedwczesnego rozwoju płciowego.

Ponadto, wskazaniem do oznaczenia 17-hydroksyprogesteronu u kobiet jest :

• hirsutyzm ,
• wirylizacja ,
• zaburzenia miesiączkowania,
• niepłodność.

Badanie stężenia 17-hydroksyprogesteronu ma również zastosowanie w monitorowaniu leczenia wrodzonego przerostu nadnerczy poprzez zastosowanie terapii zastępczej kortyzolem.

Badanie 17-OH-progesteronu – co warto wiedzieć?

Badanie 17-hydroksyprogesteronu – jak się przygotować?

Przed badaniem poziomu hormonu nadnerczy 17-OH-progesteronu pacjent nie musi być na czczo. Hormon 17-hydroksyprogesteron jest sprzężony z dobowym wahaniem innego hormonu – ACTH (hormon adrenokortykotropowy). W celu uniknięcia podwyższonego 17-OH-progesteronu wywołanego dobowym rytmem ACTH, krew do badania należy pobrać w godzinach porannych.

Kiedy badać 17-hydroprogesteron u kobiet?

W przypadku kobiet miesiączkujących często powstaje wątpliwość, w którym dniu cyklu przeprowadzić badanie poziomu 17-OH-progesteronu. Istotne jest, aby badanie 17-OHP wykonać we wczesnej fazie folikularnej, tj. 1–6 dzień po miesiączce, co pozwala na wykluczenie jajnikowej produkcji 17-OH progesteronu.

Oznaczenie poziomu 17-OH-progesteronu – przebieg badania

Do oznaczenia poziomu 17-hydroksyprogesteronu potrzebna jest niewielka ilość krwi pobrana od pacjenta z żyły łokciowej kończyny górnej. Wypicie niewielkiej ilości wody przed badaniem nie wpłynie na jego wynik.

Ile kosztuje badanie 17-OH-progesteronu?

Cena badania poziomu 17-OHP wynosi ok. 40 zł. Czas oczekiwania na wynik zależy od laboratorium, średnio 10 dni.