Sonohisterografia – co to jest, wskazania, przeciwwskazania, przygotowanie do badania, cena

Czym jest sonohisterografia?

Sonohisterografia (SHG) to badanie obrazowe służące do oceny jamy macicy. Przeprowadza się go za pomocą aparatu ultrasonograficznego, przy użyciu soli fizjologicznej jako kontrastu do jamy macicy. Sonohisterografia jest mało inwazyjnym badaniem diagnostycznym. Jest alternatywnie stosowana zamiast bardziej inwazyjnej histeroskopii, w ośrodkach odpowiednio wyposażonych.

Pozytywnymi aspektami badania są:

• niewielkie dolegliwości bólowe,
• krótki czas trwania badania – około 20 minut,
• nie stosuje się znieczulenia ogólnego,
• pacjentka nie wymaga hospitalizacji, badanie wykonywane jest ambulatoryjnie,
• aparatura USG jest powszechnie dostępna,
• może uchronić przed niepotrzebnym zabiegiem operacyjnym,
• metoda mniej kosztowna od histeroskopii diagnostycznej, a prawie w 100% dająca podobne rozpoznanie,
• mniej powikłań, niż po wspomnianej wyżej histeroskopii diagnostycznej

Metoda sonohisterografii pozwala ocenić stan macicy. Umożliwia potwierdzenie lub wykluczenie diagnozy postawionej podczas wykonania klasycznego USG (np. w przypadku mięśniaków macicy, potwierdza ich obecność, lub wyklucza wskazując na obecność skrzepu krwi- który w klasycznym USG może wyglądać jak mięśniak). Sonohisterografia daje możliwość oceny drożności jajowodów. Powstałe zrosty mogą zatkać światło jajowodów, utrudniając tym samym jajeczkowanie oraz implantacje zarodka.

Wraz z rozwojem techniki oprócz obrazowania 2D, pojawiła się sonohisterografia 3D/4D pozwalająca uzyskać jeszcze lepsze i dokładniejsze obrazy. Uzyskany obraz w 2D przestawia oś długą oraz krótką, natomiast obrazowanie 3D/4D ukazuje przekrój czołowy, strzałkowy, poprzeczny. Wyraźnie zaznaczone jest oddzielenie mięśniówki od błony śluzowej. Ta rozwinięta technika pozwala dokładniej ocenić obecny w jamie macicy guz, a także ułatwia odnalezienie przyczyny niepłodności.

Badanie przeprowadza lekarz ginekolog. Inna nazwa dla tego badania to USG SIS – USG Saline Infusion Sonography. Cena sonohisterografii waha się od 300-350 zł.

Sonohisterografia – wskazania i przeciwwskazania

Badanie sonohisterografii wykonuje się w przypadkach, kiedy:

• konieczne jest określenie przyczyny niepłodności kobiety,
• u kobiet występuje krwawienie z pochwy w okresie okołoporodowym oraz menopauzalnym,
• konieczna jest ocena stanu macicy po zabiegu operacyjnym,
• w jamie macicy występują nieprawidłowe twory uwidocznione wcześniej klasycznym badaniem ultrasograficznym. Za pomocą tej metody można rozróżnić czy jest to polip, mięśniak, rak, ewentualnie pogrubienie endometrium.
• kobieta bierze lek tamoksifen, stosowany w terapii raka piersi, z badań medycznych wynika, że istnieje silna korelacja z przyjmowaniem tego leku, a zachorowaniem na raka szyjki macicy,
• podejrzewa się wadę wrodzoną macicy.

Głównymi przeciwwskazaniami do wykonania badania sonohisterografii są:

• okres ciąży,
• zwężenie szyjki macicy, w jej dolnym odcinku, a także duże zwłókniałe narośla,
• zakażenia macicy, jajowodów, generalnie podczas trwania aktywnego zapalenia narządów zlokalizowanych w miednicy mniejszej.

Jak przygotować się do sonohisterografii?

Sonohisterografię przeprowadza się w ciągu pierwszych 10-12 dniach cyklu miesięcznego. Przed badaniem należy opróżnić pęcherz. Kobietom cierpiącym na przewlekłe zapalenie narządów miednicy mniejszej lub z problemami sercowo-naczyniowymi przepisuje się antybiotyk, celem zmniejszenia ryzyka zakażenia. Lek należy przyjąć dzień przed badaniem.

Pacjentka będąc w gabinecie układa się na specjalnym fotelu ginekologicznym, rozebrana od pasa w dół. Wskazane jest rozluźnienie i opanowanie zdenerwowania, dzięki temu mięśnie miednicy również będą rozluźnione i całe badanie będzie mniej bolesne.

Na początku lekarz może przeprowadzić wstępne badanie USG, celem wykluczenia przeciwwskazań. Następnie zakłada się wziernik, aby uzyskać lepsze pole manewru, do odkażenia szyjki macicy, a następnie wprowadza się odpowiedni cewnik do kanału szyjki macicy lub proksymalnej części jamy tego narządu. Jest to specjalna, silikonowa rurka stosowana do tego typu badań. Po ufiksowaniu (czynność dzięki której cewnik nie będzie się poruszał, a dodatkowo podany kontrast nie będzie uciekał z jamy macicy) cewnika poprzez wypełnienie specjalnego balona, przystępuje się do wprowadzenia do jamy macicy kontrastu – sterylnego roztworu soli fizjologicznej. Jej zadaniem jest rozszerzenie jamy macicy oraz wytworzenie tzw. negatywnego kontrastu dzięki czemu można dokładniej określić wygląd jamy macicy od wewnątrz oraz jej zewnętrzny kształt.

Po wprowadzeniu sterylnego roztworu soli fizjologicznej, usuwa się wziernik pozostawiając nadal założony cewnik, a następnie ponownie wprowadza się głowicę aparatu USG i dokonuje się oceny narządu. Lekarz będzie mógł zobaczyć (ocenić) grubość endometrium, ewentualne zmiany patologiczne na ścianie macicy np. polipy, mięśniaki, również będzie mógł określić kształt macicy oraz (stwierdzić) obecność wady związanych z ukształtowaniem macicy. Badanie jest rejestrowane, co pozwoli w późniejszym czasie na ewentualna analizę oraz konsultację przypadku.

Po zakończeniu badania usuwa się głowicę aparatu z pochwy oraz cewnik z kanału szyjki macicy (lub bliższej części jamy macicy).

Badanie trwa około 20 minut. Zaraz po jego zakończeniu pacjentka może wyjść do domu, nie ma ograniczeń względem aktywności fizycznej po badaniu. Jeżeli wystąpią dolegliwość bólowe można zażyć środek przeciwbólowy.

Sonohisterografia – powikłania

Sonohisterografia jest badaniem bezpiecznym. Powikłania jakie mogą wystąpić po badaniu są nieliczne, zalicza się do nich:

• ból podbrzusza,
• krwawienia lub plamienia po zabiegu – w razie dużego krwawienia należy, zgłosić ten fakt lekarzowi,
• skurcze mięśni podbrzusza,
• pojawienie się śluzowej wydzieliny z pochwy,
• wprowadzenie zakażenia do narządów miednicy mniejszej.